دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته

براساس پارامترهای مختلف دسته بندی های متنوعی برای انتخاب رشته کارشناسی ارشد وجود دارد. در اینجا برای اینکه مطلب پیچیده نشود، ابتدا دسته بندی براساس رتبه و مجاز شدن را در نظر می گیریم.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - دسته اول: کسانی که رتبه خیلی خوبی آورده اند و قبولی آن ها در آنچه که می خواهند قطعی است

اگر در این دسته از داوطلبان قرار دارید عملاً کار سختی در پیش ندارید. مشکلی که ممکن است پیدا کنید در انتخاب دانشگاه مورد علاقه و شاید شاخه خاص می باشد. ممکن است بین دانشگاه ها و شاخه های موجود در رشته تان در مقطع کارشناسی ارشد دچار تردید شوید.

حتی ممکن است بر سر استاد نیز چالش داشته باشید. زیرا مقطع کارشناسی ارشد سکوی پرشی است برای به دست آوردن تخصصی خاص که ممکن است یک استاد خاص در آن زمینه بهترین گزینه باشد. باید روشن کنید که بعد از قبولی در مقطع کارشناسی ارشد چه هدفی را دنبال می کنید. آیا هدف شما ورود به بازار کار است؟ آیا هدف شما گسترش مرزهای علم است؟ آیا به دنبال پذیرش در مقطع دکترا در داخل ایران هستید؟ آیا هدفتان استادی دانشگاه است؟ آیا می خواهید از این طریق برای پذیرش دانشگاه های خارج از کشور اقدام کنید؟ آیا هدف شما موفقیت در شغلی است که در حال حاضر دارید؟

پس از مشخص شدن هدف، می توانید تصمیم سازی کنید تا بهترین انتخاب رشته را داشته باشید. ممکن است هدف را بدانید و لیکن اولویت بندی انتخاب رشته برای این هدف را متوجه نشوید. بیایید با مثال پیش برویم و هر حالت را جداگانه بررسی کنیم:

 

 

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - تاثیر بازار کار در انتخاب رشته

اگر هدف از ورود به مقطع کارشناسی ارشد این است که وارد بازار کار شوید، پس بهتر است برای انتخاب رشته به سراغ دانشگاهی بروید که دارای بیشترین پروژه های صنعتی و یا مرتبط با بازار کار است و در داخل دانشگاه به دنبال استادی باشید که اینگونه پروژه ها به او ارجاع داده می شود. البته در انتخاب رشته این مطلب را مد نظر قرار دهید که ممکن است هیچ اطلاعی از دانشگاه و پروژه و استاد نداشته باشید.

بیایید بحث را زیاد پیچیده نکنیم. همین که یک دانشگاه سطح اول قبول شوید یعنی اینکه در بازار کار آشفته نیز یک امتیاز دارید. اینکه دانشگاه معتبری به شما مدرک خواهد داد. پس این اعتبار خود یک امتیاز است. اعتبار دانشگاه ها هم در مقطع کارشناسی ارشد کمابیش مشخص است ولی از رشته ای به رشته دیگر ممکن است فرق کند. دوست خوبی که رتبه تک رقمی کنکور کارشناسی ارشد را بدست آورده ای، بادی در غبغب انداخته و انتخاب رشته می کنی، به یاد داشته باش که تو باید در همان دانشگاه اگر هدفت ورود به بازار کار است، شغل خود را انتخاب و یا ایجاد کنی.

صرف اعتبار مدرکت به تو کار پر درآمد تقدیم نمی کند. درآمد زاییده تخصص است. پس در همان دانشگاه، تخصصی را به دست بیاور که بلافاصله پس از فارغ التحصیلی در ادغام با اعتبار مدرکت بهترین نتیجه را برای تو به بار بیاورد. دوستی داشتم که شروع کرد به یاد گرفتن نرم افزارهای مهندسی مرتبط با رشته اش. این فرد رتبه 12 رشته خود بود. قبل از فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد با یک حقوق بالا به استخدام یکی از بزرگترین سازمان های مرتبط با رشته اش درآمد. نه به خاطر استادش، نه به خاطر مدرکش، بلکه به خاطر تخصصش. البته دانشگاه و استاد این امکان را به او داد که بیشتر یاد بگیرد و فرد موجه تری در تصاحب شغلی مناسب باشد.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - گسترش مرزهای علم و دانش

اگر هدف شما این است که مرزهای علم را گسترش دهید و نیازهای درونی خود را ارضا کنید، باید در انتخاب رشته به دانشگاهی فکر کنید که بودجه ای بالا، امکاناتی زیاد و اساتیدی ولخرج داشته باشد. اگر ایده ای به ذهنتان رسید، استاد نگوید که امکانش را نداریم و به گفتن فکر خوبیه بسنده کند. گسترش مرزهای علم و به اصطلاح دانشمند شدن و نظریه پردازی کردن نیازمند یک سری امکانات است.

اگر رشته ها تجربی و فنی باشد که تجهیزات خاصی هم می طلبد و اگر رشته ها نظری باشد که نیازمند ساعت ها صرف وقت برای جامعه های آماری خواهد بود. در مجموع به این فکر کنید که گسترش مرز علم علاوه بر دانشگاه خوب، به فردی با پشتکار هم نیاز دارد که شب و روز خود را در آزمایشگاه، کارگاه و یا کتابخانه بگذراند.

پس دانشگاهی را انتخاب کنید که در زمینه رشته شما بهترین است و بیشترین امکانات را دارد. ممکن است تربیت مدرس به نسبت دانشگاه تهران امکانات گرانسنگ تری داشته باشد و لیکن نام دانشگاه تهران را نداشته باشد. ممکن است دانشگاه شریف پول بیشتری برای ایده های شما خرج کند ولی تربیت مدرس این کار را نکند. دوستی داشتم که رتبه 3 کنکور شیمی در مقطع کارشناسی ارشد بود. در کمال تعجب انتخاب اول و تک انتخاب خود را مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان زد و قطعاً قبول شد. زیرا مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان جایی بود که امکانات بسیار پیشرفته ای برای رشته های علوم پایه دارا بود و اساتیدی داشت که تشنه مقالات و گسترش مرزهای علم بودند. پس ببینید از زندگی چه می خواهید. شاید دانشگاهی در شهرستان برای هدف شما مناسب تر از دانشگاهی در تهران باشد. آنچه که می اندیشید برای شما انتخاب می کند.

 

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - ادامه تحصیل در مقطع دکترا در ایران

اگر هدف شما از انتخاب رشته کارشناسی ارشد این است که در مقطع دکترا در داخل ایران ادامه تحصیل دهید باید حتماً در نظر داشته باشید که شیوه آموزش محور، شما را از کانون رقابت دکترا خارج می سازد.

پس باید به پژوهش محور فکر کنید. دانشگاهی را انتخاب کنید که امکان ادامه تحصیل در دکترا را داشته باشد و استادی را برگزینید که دانشجوی دکترای بیشتری می پذیرد. بقیه دیگر مربوط است به تلاش خود شما و عملاً در دل استاد جای گرفتن. اگر خیلی خوب پیش بروید که احتمال استادی دانشگاه شما بسیار بالا می رود و ردای استادی را به قامت شما دوخته اند.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - ادامه تحصیل در مقطع دکترا در خارج از ایران

اگر هدفتان این است که کلاً در ایران نمانید و به شما بگویند نخبه و در شمار افرادی قرار بگیرید که مغزشان فرار می کند قصه به گونه ای دیگر است. اینجا انتخابتان برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد خیلی آسانتر از دو دسته قبل است.

در انتخاب رشته یک دانشگاه معتبر را انتخاب کنید. شریف یا تهران فرقی ندارد. البته یک فرق اساسی اینها با هم محیط و جو حاکم بر آنهاست. دانشگاه تهران فضای صمیمانه تری دارد و دانشگاه شریف قدری فضای پر استرس. مهم این است که هر کدام را که انتخاب کردید به این فکر کنید که باید استادی داشته باشم که توصیه نامه معتبری داشته باشد. باید مقاله های بین المللی داشته باشم و همینطور زبانم را تکمیل کنم. پس به سراغ دانشگاه و استادی بروید که تعداد مقالات زیادی در رشته شما داشته باشد.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - موفقیت بیشتر در شغل کنونی

اگر هدفتان از انتخاب رشته برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد این است که در شغلی که در حال حاضر دارید موفق تر باشید که قصه مشخص است. شما شغل را دارید، قصد گرفتن پذیرش را ندارید و دغدغه گسترش مرزهای علم را هم ندارید. پس با آسودگی خیال دانشگاه معتبری را انتخاب کنید و شروع به جمع آوری دانش نه سواد در حیطه شغلی خود کنید.

 

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - دسته دوم: کسانی که رتبه خوبی دارند ولی قبولی آن ها در آنچه که مد نظرشان است در هاله ای از ابهام قرار دارد

اگر در این دسته از داوطلبان قرار دارید، وضعیت شما از این حیث که قطعاً در کنکور کارشناسی ارشد قبول خواهید شد تضمین شده است ولیکن آیا همانی را که می خواهید به دست می آورید یا نه! ممکن است سال گذشته با همین شرایط داوطلبی در آن رشته و یا شاخه خاص و در دانشگاه مورد نظر قبول نشده باشد ولی دو سال قبل قبول شده باشد. جنگ احتمالات آغاز می شود. شانس هم این وسط رخی نشان می دهد.

در اینجا باید فکر خود را تمیزسازی نمایید. عملاً شما یک چالش دارید، برخلاف بسیاری که چالش های بسیاری دارند. پس شما باید اولویت بندی خود را در انتخاب رشته مهم قلمداد کنید. در اینجا نیز باید تکلیف خود را مشخص کنید. آیا دانشگاه برایتان مهم تر است؟ آیا رشته برایتان مهم تر است؟ آیا هزینه برایتان مهم تر است؟ باید مشخص کنید که می خواهید در مقطع دکترا ادامه تحصیل دهید یا نه! بازار کار چه جایگاهی برای شما دارد!

 

اگر برایتان این مهم است که به هر قیمتی که شده حتماً در دانشگاه مورد نظرتان قبول شوید و با توجه به رتبه تان نمی دانید که آیا می شود یا نه، پس باید به انتخاب نوبت دوم (شبانه) آن دانشگاه فکر کنید. البته اگر شرایط برای شبانه آنجا هم مهیا نیست که باید هم روزانه و هم شبانه را انتخاب کنید، به شرط اینکه وضع مالی اجازه دهد. در این شرایط قطعاً دانشگاه مورد نظر شما در بالاترین اولویت انتخاب رشته خواهد بود. هم رشته هایش و هم روزانه و شبانه اش. البته خیالتان راحت باشد که در مدرک شما کلمه شبانه ذکر نمی شود و مدرکتان فرقی با مدرک کارشناسی ارشد ورودی های روزانه نخواهد داشت. در این صورت رشته را قربانی دانشگاه می کنید. شاید چون هدف خاصی را از پذیرفته شدن در آن دانشگاه دنبال می کرده اید. در نظر بگیرید در این انتخاب ها باید شیوه آموزشی را هم در نظر داشته باشید. اگر هدف خیلی والایی دارید که باید پژوهش محور باشید و دور آموزش محور را خط بکشید. شما می توانید میزان شهریه های دوره های شبانه را در سایت 3گام ببینید.

اگر در انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد برایتان این مهم است که به هر قیمتی شده در رشته مورد نظرتان قبول شوید، پس باید دانشگاه را در مرتبه دوم اهمیت قرار دهید و به رشته مورد نظرتان در یک دانشگاه دیگر فکر کنید. البته اولویت در انتخاب رشته کارشناسی ارشد با همان دانشگاه و رشته است، چرا که احتمال دارد معادلاتی اتفاق بیفتد که آنجا قبول شوید و حرف و حدیثی باقی نماند.

اگر برایتان این مهم است که در قبال درس خواندن در یک رشته و دانشگاه هزینه زیادی نپردازید، پس در انتخاب رشته به روزانه ها فکر کنید. اگر روزانه تهران نشد، روزانه اصفهان و اگر اصفهان نشد شیراز. یعنی روزانه بودن دانشگاه را در اولویت قرار دهید.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - دسته سوم: کسانی که رتبه متوسطی دارند و از قبولی خود مطمئن اند ولی نمی دانند کجا؟

اولین سؤالی که باید از این دسته از داوطلبان پرسید این است که آیا به هر قیمتی می خواهی امسال در کنکور کارشناسی ارشد قبول شوی؟! اگر به هر قیمتی می خواهی قبول شوی، پس 100 انتخاب ریز و درشت در مقابل داری که قطعاً در یکی از آن ها قبول خواهی شد. اگر هدف خیلی بزرگتری داری و می بینی که رتبه ات با آن هدف تفاوت فاحشی دارد پس قدری بیشتر فکر کن و ببین آیا می ارزد یک سال پشت کنکور کارشناسی ارشد بمانم و دوباره روز از نو و روزی از نو.

اگر می بینی نمی ارزد که انتخاب رشته کن واگر مرد میدانی، انتخاب رشته نکن. این دسته از داوطلبان باید توجه داشته باشند که در انتخاب رشته می توانند هر 100 انتخاب را انجام دهند. برخی به خاطر بهتر بودن رتبه شان احتمال قبولی در نوبت روزانه دانشگاه های شهرستان را خواهند داشت. برخی به خاطر رتبه بدشان ممکن است نوبت دوم (شبانه) شهرستان قبول شوند و برخی دیگر ممکن است به پیام نور بیندیشند.

دوباره تأکید می کنم قبولی اینها قطعی است. در اینجاست که انتخاب رشته وارد مرحله حساس خود می شود. در اینجا باید غربال بندی های مناسبی را پیاده سازی کرد، از فامیل نزدیک در یک شهرستان تا هزینه. بعضی ها از اینکه کارشناسی ارشد را در نوبت روزانه بخوانند راضی می شوند، پس همه روزانه ها را باید انتخاب کنند ولی باید بدانند کدامها را اول و کدامها را وسط و کدامها را درآخر بزنند. بعضی حاضرند شبانه یک دانشگاه معتبرتر و یا یک رشته خاص را اولویت دهند. انتخاب رشته اینها ظریف تر می شود. از این لحاظ که حالا باید اولویت روزانه و شبانه را نیز رعایت کنند. بعضی ها صرفاً قبولی در کنکور کارشناسی ارشد برایشان مهم است، آنها باید جوری انتخاب کنند که جا برای 100 انتخاب باشد. ملغمه ای از روزانه و شبانه و پیام نور و غیره را باید در نظر گرفته باشند.

البته به این فاکتورها، فاکتور شیوه آموزش در مقطع کارشناسی ارشد را هم بیفزایید. شاید به خاطر بعضی هدف ها شیوه آموزش محور برای شما بهتر باشد و شاید هم شیوه پژوهش محور برای شما خوب باشد.

 

دسته بندی داوطلبان کنکور ارشد در انتخاب رشته - دسته چهارم: کسانی که رتبه بدی دارند و فقط مجاز شده اند و اصلاً نمی دانند قبول می شوند یا نه؟

اگر جزء این دسته از داوطلبان هستید، از طرفی مطمئنیند که روزانه و شبانه قبول نمی شوید. می توانید گوشه چشمی به پیام نور و غیر انتفاعی و ... داشته باشید.

البته این دلیل بر این نیست که روزانه و شبانه را انتخاب نکنید. انسان به امید زنده است، ولی خودتان نیز خوب می دانید که شدنی نیست. بنابراین پایین ترین سطح دانشگاه ها و رشته ها را بیشتر مورد تعمق قرار دهید. اگر حتماً می خواهید قبول شوید که باید قدری در انتخاب رشته دقت عمل بیشتری به خرج دهید. به هر حال هر کس به فراخور هدفی خاص در کنکور کارشناسی ارشد شرکت کرده است. در کل همین مجاز شدن می تواند اولین گام آن هدف باشد.