دکتری یا ارشد مجدد؟
برای بسیاری از دانشجویان و داوطلبان این سؤال پیش می‌آید که برای کنکور کارشناسی ارشد مجدد اقدام نمایند و یا در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهند؟ این پرسش اگرچه بسیار ساده به نظر می‌رسد، اما پاسخ به آن نیاز به بررسی شرایط داوطلب و هدف او از این کار دارد. این مقاله به بررسی شرایط تحصیل مجدد در مقطع ارشد پرداخته و به این سؤال پاسخ می‌دهد که برای داوطلبان یا دانشجویان، میان تحصیل مجدد در مقطع ارشد و ادامه تحصیل در مقطع دکتری کدام مسیر انتخاب بهتری است
شرایط تحصیل در ارشد مجدد
داوطلبان بسیاری هستند که با مدارک تحصیلی ارشد و یا دکتری، قصد شرکت دوباره در کنکور کارشناسی ارشد را دارند. ابتدا باید این نکته را دانست که شرایط تحصیل در ارشد مجدد در بعضی موارد متفاوت با اولین تحصیل در مقطع ارشد است. در زیر به شرایط تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد پرداخته شده است:
- تمامی فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد مجدد تحصیل نمایند.
- بر اساس رأی دیوان عدالت اداری، از سال 1396 به بعد تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های روزانه به صورت رایگان است.
- داوطلبان آقا برای تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد، می‌بایست از نظر نظام وظیفه دارای کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم از خدمت باشند.
- فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی برای تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد می‌بایست طرح خود را به اتمام رسانده باشند.
- فارغ‌التحصیلان وزارت بهداشت، می‌بایست هیچ تعهد خدمتی به دستگاه‌های اجرایی و یا ارگان‌ها نداشته باشند. همچنین هر داوطلبی دارای شرایط ویژه است که نیازمند بررسی دقیق‌تر است.
شما می‌توانید برای بررسی شرایط خود و دریافت راهنمایی با مشاورین 3گام یک جلسه مشاوره داشته باشید.
پاسخ به سؤال دکتری یا ارشد مجدد؟
فارغ‌التحصیلان بسیاری هستند که میان تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد و یا ادامه تحصیل در مقطع دکتری تردید دارند. اگر این سؤال برای شما هم پیش آمده است باید بدانید برای پاسخ به این سؤال یعنی دکتری یا تحصیل در مقطع ارشد مجدد؟ می‌بایست ابتدا علت ایجاد این سؤال را در پیدا کرد و سپس به دنبال راهکار برای آن بود. به این منظور و برای سهولت تصمیم گیری در این مقاله به تقسیم بندی داوطلبان پرداخته شده است:
اولین نکته که شما پیش از تصمیم به تحصیل مجدد در کارشناسی ارشد به آن توجه نمایید، وضعیت خدمت سربازی برای داوطلبان آقا است:
- فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد آقا که شرایط رفتن به خدمت سربازی را ندارند و می‌خواهند از معافیت تحصیلی استفاده کنند: این دسته از داوطلبان به دلیل اینکه تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد نیازمند کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم است، چاره‌ای جز انجام خدمت سربازی و یا تحصیل در دکتری ندارند.
در نتیجه شما اگر مشکل نظام وظیفه دارید (داوطلبان آقا)، می‌بایست تمرکز خود را برای مطالعه کنکور دکتری گذاشته و یا اینکه پس از رفع مشکل خدمت سربازی دوباره برای تحصیل در کارشناسی ارشد اقدام نمایید. مهم‌ترین نکته در این مورد صرف زمان است و شما باید به این نکته توجه داشته باشید که سربازی و تحصیل مجدد در کارشناسی ارشد حداقل 4 سال زمان نیاز دارد.
دسته دیگر داوطلبان، فارغ‌التحصیلانی هستند که در آینده می‌خواهند عضو هیئت علمی شوند:
- فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد که در آینده قصد دارند برای جذب هیئت علمی اقدام نمایند می‌بایست به این نکته توجه نمایند که معمولاً تجانس داشتن رشته در دو مقطع تحصیلی آخر داوطلبان جزو شرایط پذیرش است و در نتیجه اگر رشته‌ای که قصد دارند در آن برای هیئت علمی شدن تلاش نمایند متفاوت با رشته مدرک ارشد آنها است، می‌بایست دوباره در مقطع ارشد مورد نظر تحصیل نمایند.
تا حد زیادی این تصمیم که بتوان پاسخ دقیقی به سوال دکتری یا ارشد مجدد داد، نیاز به بررسی کامل شرایط شما دارد و ممکن است شرایط شما به نحوی باشد که نتوان از یک نسخه آماده برای تصمیم گیری استفاده کرد. لذا می توانید با مشاوران تخصصی موسسه ما در ارتباط باشید و از بهترین راهکار ها با توجه به شرایط خودتان مطلع شوید و در آرامش به مسیر خودتان ادامه دهید.
*البته بعضی از رشته‌ها، با مدرک کارشناسی ارشد هیئت علمی جذب می نمانید که معمولاً تجانس در رشته کارشناسی و کارشناسی ارشد جزو شروط پذیرش هیئت علمی در آن رشته‌ها است.
دسته دیگر از داوطلبان، کسانی هستند که صرفاً به جهت علاقه و یا عدم علاقه خود، قصد تغییر رشته و تحصیل مجدد در کارشناسی ارشد و نیم نگاهی نیز به تحصیل در دکتری دارند:
- فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد که علاقه‌ای به رشته مورد تحصیل خود نداشته و اکنون میان ادامه تحصیل همان رشته (که به آن علاقه ندارند) در مقطع دکتری و تحصیل مجدد ارشد در رشته‌ای که به آن علاقه دارند مردد هستند. این داوطلبان باید موارد مورد اهمیت را برای خود ارزیابی نمایند و سپس تصمیم گیری نمایند. داوطلبان باید به این سؤالات پاسخ بدهند که آیا شرایط اشتغال با مدرک دکتری در رشته سابق خود بهتر از شرایط شغلی با مدرک ارشد و یا دکتری در رشته مورد علاقه خود است؟ و یا اینکه صرفاً جهت افزایش دانش و ارتقای مدرک اقدام به ادامه تحصیل می‌نماید؟ اگر فقط جهت ارتقای دانش و تحصیل در رشته مورد علاقه خود می‌خواهند وارد تحصیل مجدد کارشناسی ارشد شوند، راه‌های دیگری نظیر مطالعه آزاد، انواع دوره‌های آموزشی و ... جهت ارتقای علم وجود دارد و صرفاً گذراندن واحدهای کارشناسی ارشد (که بسیار هم کم است) تغییر خاصی در سطح علمی آنها ایجاد نخواهد کرد.
در بسیاری از موارد، داوطلبانی که سؤال دکتری یا ارشد مجدد؟ برایشان مطرح است، هدف آنها کسب ارتقای شغلی و یا ورود به بازار کار است:
- گاهی نیز فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد، جهت ورود به بازار کار و استخدام در ارگان خاصی میان ادامه تحصیل در مقطع دکتری و یا تحصیل مجدد در مقطع ارشد رشته مرتبط با بازار کار مد نظر تردید دارند. آنها تردید دارند که با خواندن دکتری رشته خود شغل بهتری خواهند داشت یا اگر در رشته دیگری در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل مجدد کنند؟ در این مورد باید به این نکته توجه نمود که در سال‌های اخیر توجه به توانایی عملی افراد در استخدام در شرکت‌های خصوصی و ورود به بازار کار اولویت بسیار بیشتری نسبت به مدرک تحصیلی پیدا کرده است. همچنین داوطلبان می‌بایست شرایط بازار کار مقطع دکتری رشته خود را نیز بررسی کنند، چراکه در بسیاری از موارد تفاوتی میان بازار کار برای فارغ‌التحصیلان ارشد و دکتری وجود ندارد و چه بسا یک فرد با کارشناسی ارشد (به دلیل تمایل کارفرمایان برای پرداخت حقوق پایین‌تر) شرایط استخدام آسان‌تری داشته باشد.
از آنجا که با توجه به شرایط هر یک از افراد، این امکان وجود دارد که در زمان های مختلف، مجبور باشید تصمیمات تان تغییر دهید، می توانید برای بررسی بیشتر و دقیق تر، از مشاوران تخصصی موسسه 3گام استفاده کنید و در یک جلسه مشاوره تمامی شرایط خودتان را به مشاوران تخصصی ما توضیح دهید تا بهترین و حرفه ای ترین راه حل برای شما در نظر گرفته شود.
در مواردی نیز داوطلبان، از سطح علمی دانشگاه کارشناسی ارشد خود ناراضی بوده و می‌خواهند دوباره رشته خود را در دانشگاهی با سطح علمی بهتر بگذرانند تا راه ورود به مقطع دکتری برای آنها هموار شود:
- بعضی از فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد نیز قصد شرکت در دکتری را دارند، اما به این دلیل که دانشگاه مقطع کارشناسی ارشد آنها سطح علمی بالایی نداشته است، میان تحصیل در دکتری و یا تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه بهتر مردد هستند. این داوطلبان باید توجه داشته باشند که نحو پذیرش در مقطع دکتری به صورت نیمه متمرکز است و در روز مصاحبه امتیازات مشخصی برای سوابق مختلف در نظر گرفته می‌شود و داوطلبان با تقویت سایر بخش‌های رزومه خود (مانند مقالات و ...) به راحتی می‌توانند نمره پایین سطح دانشگاه سابق خود را جبران نمایند. در نتیجه اگر فقط به نیت قبولی در دکتری می‌خواهند در کارشناسی ارشد تحصیل مجدد داشته باشند چندان منطقی به نظر نمی‌رسد و می‌توانند به مطالعه برای دکتری پرداخته و به تقویت رزومه خود اقدام نمایند.
*داوطلبانی که به تحصیل مجدد در کارشناسی ارشد در دانشگاه با سطح علمی بالاتر بپردازند، می‌توانند بعضی از واحدهای خود را در دانشگاه جدید تطبیق دهند (مطابق با آیین نامه تطبیق نمرات) و از مدت دوره تحصیلی خود بکاهند.
علاوه بر تمام موارد گفته شده، هر داوطلبی دارای شرایط ویژه و مختص به خود است. شما می‌توانید جهت انتخاب صحیح میان تحصیل مجدد ارشد و یا تحصیل در دکتری با مشاوران تخصصی در 3گام یک جلسه مشاوره داشته باشید تا بهترین تصمیم را بگیرید.
دکتری یا ارشد مجدد - جمع بندی
همان‌طور که گفته شد، پاسخ به سؤال تحصیل مجدد در مقطع ارشد یا تحصیل در مقطع دکتری؟ نیازمند بررسی شرایط هر شخص و اهداف او از این تصمیم است. اولین نکته مهم در این انتخاب آن است که داوطلبان آقا که قصد تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد را داند، می‌بایست دارای کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم باشند. داوطلبانی که قصد دارند جهت پذیرش در هیئت علمی رشته‌ای شرکت نمایند، می‌بایست این نکته را در نظر داشته باشند که معمولاً یکی از شرایط پذیرش هیئت علمی متجانس بودن رشته تحصیلی در دو مقطع آخر تحصیلی است و اگر داوطلبی می‌خواهد در رشته‌ای هیئت علمی شود می باید دوباره در ارشد رشته مورد نظر خود تحصیل نماید.
از طرف دیگر داوطلبانی که به دنبال مدرک کارشناسی ارشد رشته‌ای دیگر (متفاوت با رشته کارشناسی ارشد خود) جهت یافتن شغل هستند، باید این نکته را توجه نمایند که در سال‌های اخیر توانایی فردی و رزومه عملی بیشتر از مدرک تحصیلی در بازار کار مورد توجه کارفرمایان و شرکت‌ها است. همچنین داوطلبانی که جهت علاقه‌مندی به رشته‌ای و جهت افزایش سطح علمی خود می‌خواهند در مقطع کارشناسی ارشد مجدد تحصیل نمایند، بهتر است به این نکته توجه نمایند که راه‌های بسیاری (دوره‌های آموزشی، کتب و ...) وجود دارند که می‌توانند در آن رشته به مهارت و دانش مورد نظر دست پیدا کنند و صرفاً گذراندن واحدهای کارشناسی ارشد تغییر خاصی در سطح علمی آنها ایجاد نخواهد کرد و در آخر داوطلبانی که جهت تقویت رزومه خود و افزایش سطح دانشگاه کارشناسی ارشد (به منظور شرکت در دوره دکتری) خود می‌خواهند در مقطع ارشد تحصیل مجدد نمایند باید توجه داشته باشند که با تقویت بخش‌هایی نظیر مقالات، سطح زبان و ... به راحتی می‌توان نمره پایین سطح دانشگاه مقطع تحصیلی را در مصاحبه دکتری جبران نمود.
به طور کلی شرایط متفاوتی ممکن است باعث ایجاد سؤال تحصیل مجدد ارشد یا دکتری؟ شوند. شما می‌توانید جهت بررسی شرایط اختصاصی خود و رسیدن به بهترین راهکار با مشاورین با تجربه 3گام ارتباط برقرار نمایید.
