تاثیر بومی گزینی بر انتخاب رشته کنکور سراسری 

طبق مصوبات سازمان سنجش و وزارت علوم دانشگاه‌ها موظفند حدود ۸۰ درصد ظرفیت‌ دانشگاه ها را به داوطلبان بومی و 20 درصد باقی‌مانده را به داوطلبان غیر‌بومی‌ اختصاص بدهند. در مواردی که رشته های پرطرفدار باشند این نسبت به 60 درصد برای داوطلبان بومی می رسد. پس همان طور که می بنید بومی گزینی و استفاده از سهمیه بومی می تواند به شدت روی قبولی و عدم قبولی داوطلبان تاثیرگذار باشد. اصولا انتخاب رشته کنکور صحیح بدون آگاهی از بومی گزینی و استفاده صحیح از قوانین امکان پذیر نخواهد بود. استفاده از سهمیه‌ بومی به این شرط که از نوع پذیرش هر رشته و دانشگاه آگاهی داشته باشید و استان بومی خود را درست تشخیص داده باشید می تواند شانس قبولی شما در رشته ها و دانشگاه های بهتر را افزایش دهد. به دلیل اهمیت این موضوع در این مطلب به نکات مهم در مورد تاثیر بومی گزینی بر انتخاب رشته کنکور سراسری می پردازیم.

نکته: در نرم افزار انتخاب رشته 3گام تمام نکات و ریزه کاری های مربوط به بومی گزینی اعمال می شود و شانس های قبولی و همچنین چیدمان فرم 150 تایی شما کاملا منطبق با این قوانین و بر مبنای افزایش شانس قبولی چیده می شود.

منظور از بومی بودن در کنکور سراسری چیست؟

بحث گزینش بومی در کنکور سراسری یا همان بومی گزینی یکی از مباحث مهم مورد نظر سازمان سنجش می باشد چرا که مشکلات ناشی از اقامت و معیشت دانشجویان، افت تحصیلی دانشجویان به خاطر دور بودن از خانواده، مشکلات مربوط به رفت و آمد باعث شد که سازمان سنجش در بعضی از رشته محل ها به گزینش بومی بپردازد. بومی گزینی این فرصت را به وجود می آورد تا داوطلبان هر ناحیه امکان پذیرفته شدن در رشته های بومی و با توجه به امکانات برای آن ناحیه، را داشته باشند. در واقع مهم ترین نکته در گزینش بومی در انتخاب رشته، این است که انتخاب رشته های بومی احتمال قبولی داوطلبان را در دانشگاه های بومی خودشان افزایش می دهد.

در ضمن داوطلبان به این نکته توجه داشته باشند که گزینش بومی به رشته های دانشگاه و دوره های تحصیلی حساس است و نسبت به دانشگاه های برند و ... حساس نمی باشد.

گزینش بومی کنکور سراسری - شرایط بومی بودن 

اما چه کسی بومی محسوب می شود؟ طبق متن دفترچه انتخاب رشته، داوطلب بومی کسی است که یکی از شرط های زیر را داشته باشد.

1. در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه (دبیرستان و یا هنرستان) برای داوطلبان نظام قدیم و محل اخذ مدرک پیش دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان برای داوطلبان نظام جدید در استان باشد، داوطلب بومی آن استان تلقی می شود.

2. در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر داوطلبی در یک استان نباشد، استان محل تولد داوطلب به عنوان استان بومی وی در نظر گرفته می شود.

3. داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل را در خارج از کشور گذرانیده اند، استان محل تولد، استان بومی اینگونه داوطلبان تلقی خواهد شد.

4. داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل را خارج از کشور گذرانیده اند و همچنین محل تولد ایشان نیز خارج از کشور بوده است، استان بومی این قبیل داوطلبان تهران خواهد بود.

ناحیه های کنکور در بومی گزینی

ابتدا مهم است که با تعریف ناحیه در کنکور آشنا شوید. آگاهی بر اینکه در کدام ناحیه از ناحیه های کنکور قرار میگیرید و انتخاب رشته های و دانشگاه های آن ناحیه شانس قبولی شما را افزایش می دهد. بر اساس دفترچه انتخاب رشته چند استان که در مجاورت همدیگر قرار دارند با همدیگر یک ناحیه کنکور را تشکیل می دهند. ناحیه بندی کنکور و اینکه کدام استان های مجاور با هم تشکیل یک ناحیه را بدهند در اختیار سازمان سنجش است. استان های کنکور طبق دسته بندی سازمان سنجش به 9 ناحیه مجزا تقسیم می شوند که ادامه می توانید جزییات این نه ناحیه را مشخص کنید.

ناحیه یک کنکور 

بر اساس اطلاعات دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری ناحیه یک موارد زیر را در بر می گیرد:

ناحیه دو کنکور

ناحیه دو در نواحی مختلف کشور برای کنکور سراسری 1404 شامل استان های زیر می شود:

ناحیه سه کنکور 

ناحیه چهار کنکور

در این ناحیه بندی، ناحیه چهار بر اساس اطلاعات دفترچه انتخاب رشته کنکور از موارد زیر تشکیل می گردد:

ناحیه پنج کنکور 

چند استان زیر که در جوار هم قرار دارند ناحیه پنج را در ناحیه بندی کنکور سراسری 1404 به خود اختصاص می دهند:

ناحیه شش کنکور

ناحیه شش به عنوان یکی از نه ناحیه کنکور سراسری موارد زیر را شامل می گردد:

ناحیه هفت کنکور 

ناحیه هفت در کنکور سراسری از چند استان زیر تشکیل می شود:

ناحیه هشت کنکور 

استان های زیر در ناحیه بندی کنکور، ناحیه هشت را تشکیل می دهند:

ناحیه نه کنکور

ناحیه نه و آخرین ناحیه در برنامه ناحیه بندی کنکور سراسری موارد زیر را شامل می شود:

قطب های کنکور در بومی گزینی

به چند ناحیه در کنار هم در جدول بومی گزینی یک قطب گفته می شود. در دفترچه انتخاب رشته، 9 ناحیه که در بالا به آن اشاره کردیم با همدیگر تشکیل 5 قطب مجزا را می دهند.در ادامه قطب بندی های کنکور توسط سازمان سنجش را مشاهده می کنید.

قطب یک کنکور 

قطب یک در این قطب بندی ناحیه های یک و سه را در بر می گیرد که به ترتیب زیر می باشند:

قطب دو کنکور 

قطب دو هم شامل ناحیه های چهار و هشت می باشد که به صورت لیست شده در پایین می باشد:

قطب سه کنکور 

قطب سه در این قطب بندی کنکور نیز ناحیه های دو و سه را در خود جای می دهد:

قطب چهار کنکور 

قطب چهار هم ناحیه های سه و هفت را در بر می گیرد که به ترتیب لیست زیر می باشد:

قطب پنج کنکور 

قطب پنج و قطب آخر در قطب های مختلف برای کنکور سراسری هم فقط از ناحیه پنج تشکیل می شود:

در ادامه به صورت خلاصه می توانید ناحی ها و قطب های کنکور را در تصویر مشاهده کنید

نقشه بومی گزینی کنکور - نقشه قطب ها و ناحیه ها 

نقشه ناحیه ها و قطب های بومی کشور بر اساس دفترچه کنکور سراسری 1404 در اینجا آورده شده است و در ادامه به توضیحات مفصل در مورد این نقشه پرداخته شده است. 

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های پر طرفدار 

اگر کدرشته محل پرمتقاضی باشد، 40 درصد از ظرفیت باقیمانده به داوطلبان غیر بومی کنکور سراسری اختصاص می یابد. همچنین نیمی از ظرفیت خالی مانده سهمیه رزمندگان نیز به داوطلبان آزاد اختصاص داده می شود.

رشته های پر طرفدار گروه های آزمایشی مختلف

• گروه علوم ریاضی و فنی: مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی عمران، مهندسی معماری، مهندسی صنایع.
• گروه علوم تجربی: پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی.
• گروه علوم انسانی: حقوق، روان شناسی، حسابداری.

نحوه گزینش رشته های تحصیلی دوره های مختلف کنکور سراسری 1404

• در رشته هایی که نوع گزینش آن ها کشوری است، بومی گزینی اعمال نخواهد شد ولی توزیع ظرفیت بر اساس سهمیه ها خواهد بود.
• گزینش اغلب رشته های تحصیلی دارای شرایط خاص (بورسیه ای) کنکور سراسری 1404 به صورت کشوری است.

در ادامه به توضیحات جدول فوق پرداحته شده است:

 همانطور که پیش تر هم اشاره شد، بحث گزینش بومی بر نوع رشته های تحصیلی و دوره های مختلف آموزشی استوار است و بر این اساس هم دسته بندی می شود. در ادامه به نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف خواهیم پرداخت که در جدول فوق هم آمده است: 

دوره روزانه: در دوره روزانه نوع گزینش و یا گزینش بومی کنکور سراسری ثابت نمی باشد و لذا در جدول رشته های تحصیلی هر یک از گروه های آزمایشی، به نوع گزینش هر رشته در مقابل آن اشاره شده است. برای اطلاع از نوع گزینش دوره های روزانه در رشته های مختلف به دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری مراجعه کنید.

دوره نوبت دوم (شبانه): نوع گزینش بومی کنکور سراسری برای تمامی رشته های تحصیلی در دوره نوبت دوم (شبانه) به شیوه بومی استانی می باشد.

غیر انتفاعی و پیام نور: دوره های غیر انتفاعی و پیام نور با گزینش بومی ناحیه ای در کنکور سراسری ارائه شده اند لذا داوطلبان به هنگام انتخاب رشته باید این موارد را به دقت مورد مطالعه قرار دهند.

مجازی غیر انتفاعی و پردیس خودگردان: شیوه گزینش دوره های مجازی غیر انتفاعی و پردیس خودگردان هم بر اساس دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری به صورت گزیش کشوری (بدون بومی گزینی) می باشد.

نحوه تقسیم بندی رشته ها در گزینش بومی

گزینش بومی در کنکور سراسری 1404 به صورت استانی، ناحیه ای، قطبی و گزینش کشوری (بدون بومی گزینی) می باشد. به بیان دیگر کلیه رشته های دانشگاهی در کنکور سراسری از نظر نوع گزینش در یکی از تقسیم بندی های زیر قرار می گیرند که نحوه تقسیم ظرفیت آن ها در سهمیه ها، متفاوت می باشد.

رشته های استانی در گزینش بومی

رشته های استانی، رشته هایی هستند که در بیشتر استان های کشور دایر می باشند. در واقع رشته های استانی، رشته هایی می باشند که در اکثر استان ها وجود داشته و یا از نظر کاربردی به متخصصان بومی نیاز دارند. 

به عنوان مثال رشته مورد نظر شما در کنکور سراسری تجربی، پرستاری می باشد که نوع گزینش آن استانی است. استان دانشگاه مورد نظر شما اصفهان است و استان بومی شما نیز اصفهان است. بنابراین استان بومی شما با استان محل دانشگاه شما یکسان می باشد، در نتیجه از شانس بیشتری برای قبولی در این رشته در کنکور سراسری برخوردارید.

رشته های ناحیه ای در گزینش بومی

رشته های ناحیه ای، رشته هایی هستند که در بیشتر استان ها وجود ندارند ولی در چند استان کنار هم (که یک ناحیه را تشکیل می دهند) وجود دارند مانند رشته های معماری؛ پزشکی و حقوق دوره روزانه که به صورت ناحیه ای می باشند.

رشته های قطبی در گزینش بومی

رشته های قطبی، رشته هایی هستند که در بیشتر ناحیه های دایر نمی باشند ولی در چند ناحیه کنار هم (که یک قطب را تشکیل می دهند) وجود دارند؛ مانند رشته های مهندسی صنایع، فیزیوتراپی و تاریخ دوره روزانه که جزو رشته های قطبی در کنکور محسوب می شوند.

رشته های کشوری در گزینش بومی

رشته های کشوری، رشته های می باشند که در کل کشور فقط در بعضی از دانشگاه ها ارائه می شوند. مانند رشته های دکتری پیوسته بیوتکنولوژی یا باستان شناسی.

گزینش بومی کنکور سراسری - توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها

هر کدرشته محل در کنکور سراسری دارای ظرفیتی است. توزیع ظرفیت در کنکور سراسری 1404 متأثر از سهمیه ها و گزینش بومی می باشد یعنی برای هر کد رشته محل، ظرفیتی برای سهمیه های مختلف در نظر گرفته می شود و داوطلبان واجد شرایط در آن پذیرش می شوند.

از ظرفیت هر کدرشته محل 25 درصد به سهمیه ایثارگران 25 درصدی و 5 درصد به سهمیه ایثارگران 5 درصدی اختصاص می یابد و ظرفیت باقیمانده به صورت زیر توزیع می شود:

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های کشوری 

در رشته هایی که نوع گزینش آن ها کشوری است، ظرفیت هر کدرشته محل به نسبت تعداد شرکت کنندگان هریک از سهمیه های مناطق یک، دو، سه و خانواده شهدا در کنکور سراسری به تعداد کل شرکت کنندگان هر گروه آزمایشی تعیین می شود.

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های بومی 

نحوه تقسیم ظرفیت رشته های بومی به شرح زیر می باشد:

• هر کد رشته محل در کنکور سراسری 1404 دارای ظرفیتی است. توجه داشته باشید که توزیع و پراکنش ظرفیت ها در کنکور سراسری بر اساس سهمیه ها و گزینش بومی صورت می گیرد (به غیر از رشته هایی که به صورت خاص از داوطلبان برخی استان ها یا شهرستان ها پذیرش می کند). در واقع برای هر کد رشته محل، ظرفیتی برای سهمیه های مختلف در نظر گرفته می شود و داوطلبانی که حائز شرایط باشند در آن پذیرش می شوند.
• ظرفیت هر کد رشته محل پس از کسر نمودن سهمیه 25 درصد و 5 درصد ایثارگران، با توجه به نوع گزینش رشته های تحصیلی که در بالا به آن ها اشاره شده است، به صورت زیر در دوره های مختلف پخش می شود:

در رشته محل هایی که نوع گزینش آن ها بومی (قطبی، ناحیه ای، استانی) بوده، حدود 20 درصد ظرفیت به داوطلبان آزاد و مابقی آن به نسبت تعداد شرکت کنندگان هر یک از سهمیه های مناطق یک، دو، سه و خانواده شهدا در بوم مربوطه (قطب، ناحیه، استان) به تعداد کل شرکت کنندگان آن بوم در هر گروه آزمایشی اختصاص می یابد.

تبصره 1: بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در هر کد رشته محل مربوط به رشته های پرمتقاضی دوره روزانه، 40 درصد از ظرفیت باقی مانده پس از کسر سهمیه های ایثارگران، به داوطلبان آزاد اختصاص می یابد.

تبصره 2: ظرفیت خالی مانده سهمیه 25 درصدی ایثارگران، به داوطلبان دارای سهمیه 5 درصدی ایثارگران (جانبازان با جانبازی کمتر از 25 درصد و همسر و فرزندان آنان، همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه) تعلق می گیردو در صورتی کهباز هم این ظرفیت خالی بماندف در مابقی آن داوطلبان به صورت آزاد (بدون توجه به سهمیه و بومی گزینی) و تنها بر اساس ملاک نمره کل نهایی بالاتر در زیرگروه مربوطه پذیرش می شوند.

تبصره 3: اگر سهمیه 5 درصد ایثارگران خالی بماند، خالی مانده این ظرفیت به داوطلبان آزاد (بدون توجه به سهمیه) اختصاص می یابد.

جمع بندی تاثیر بومی گزینی بر انتخاب رشته کنکور 

مهمترين نكته كاربردي گزينش بومي در انتخاب رشته اين است كه انتخاب رشته هاي بومي احتمال قبولي شما را در دانشگاه هاي بومي افزايش ميدهد.
هر رشته محل (يك رشته در يك دانشگاه)، ظرفيتي دارد كه ميان سهميه هاي مختلف تقسيم مي شود. در گزينش بومي، بخشي از ظرفيت هر رشته محل مخصوص داوطلبان بومي است. بنابراين احتمال قبولي داوطلبان بومي در دانشگاه هاي استان بومي يا نزديك به آن، بيشتر از ديگران است.
براي استفاده از مزاياي گزينش بومي، لازم است اين موارد را بشناسيد:
1- منطقه بومي (استان، ناحيه و قطب) خود (در بند چهارم كارنامه).
2- بومي بخش يا شهر در رشته محلهايي كه پذيرش بومي شهري يا بخش دارند.
3- رشته هاي بومي واقع در منطقه خود.
4 - رشته هاي پر طرفدار (در اين رشته ها مزاياي بومي گزيني كمتر است). 

همچنین حتما نکات زیر را برای انتخاب رشته بهتر در نظر بگیرید.

۱. کد رشته‌‌محل‌ها را با توجه به دفترچه و نوع پذیرش (استانی/ناحیه‌ای/قطبی) بررسی کنید.
۲. رشته‌هایی که پذیرش بومی‌گزینی دارند را اولویت قرار دهید.
۳. رتبه در سهمیه بومی خود را دقیق بدانید و بر اساس آن انتخاب کنید.
۴. در دانشگاه آزاد بومی‌گزینی وجود ندارد و رقابت کشوری است 
۵. اگر در چند سال اخیر تحصیل‌تان در استان‌های مختلف بوده، با دفترچه سازمان سنجش استان بومی دقیق را تعیین کنید.
۶. انتخاب کد رشته را به روز آخر موکول نکنید و چندبار کنترل کنید.