موارد مهم و مورد بحث در کنکور سراسری 1401

سهمیه های کنکور سراسری، تاثیر معدل و سوابق تحصیلی و بومی گزینی از جمله مباحثی هستند که به محض نزدیک شدن به ایام کنکور ممکن است توسط داوطلبان کنکور سراسری مورد بررسی قرار بگیرند. این سوالات طبیعی هستند و می بایست پاسخ کامل و شفافی در مواردی مانند سهمیه مناطق محروم در کنکور سراسری، سهمیه ایثارگری و سهمیه مناطق سیل زده دریافت کنند. همه عوامل نام برده شده از ملاک های تاثیرگذار در کنکور سراسری 1401 هستند که تا حدود زیادی می توانند سرنوشت داوطلبان را تغییر دهند. مثلا بحثی همچون تاثیر معدل در کنکور سراسری و یا مباحث مربوط به گزینش بومی می تواند ذهن داوطلبان را به خود مشغول کند. از این رو تصمیم گرفته ایم در این مطلب و در لینک هایی که به رنگ آبی مشخص شده اند به تمامی سوالات شما داوطلبان گرامی پاسخ دهیم تا بتوانید نتیجه متناسب با تلاش و اهداف خود در کنکور سراسری کسب کنید.

 

 

منظور از بومی بودن در کنکور سراسری چیست؟

بحث گزینش بومی در کنکور سراسری یا همان بومی گزینی یکی از مباحث مهم مورد نظر سازمان سنجش می باشد چرا که مشکلات ناشی از اقامت و معیشت دانشجویان، افت تحصیلی دانشجویان به خاطر دوربودن ار خانواده، مشکلات مربوط به رفت و آمد باعث شد که سازمان سنجش در بعضی از رشته محل ها به گزینش بومی بپردازد. بومی گزینی این فرصت را به وجود می آورد تا داوطلبان هر ناحیه امکان پذیرفته شدن در رشته های بومی و با توجه به امکانات برای آن ناحیه، را داشته باشند. در واقع مهم ترین نکته در گزینش بومی در انتخاب رشته، این است که انتخاب رشته های بومی احتمال قبولی داوطلبان را در دانشگاه های بومی خودشان افزایش می دهد. لذا گزینش بومی در کنکور سراسری 1401 به این معنا نیست که فقط مخصوص بومیان همان ناحیه، قطب یا استان است بلکه همه می توانند در رشته های بومی گزینی شرکت کنند ولی شانس داوطلبان غیر بومی نسبت به داوطلبان بومی پایین تر است.

در ضمن داوطلبان به این نکته توجه داشته باشند که گزینش بومی به رشته های دانشگاه و دوره های تحصیلی حساس است و نسبت به دانشگاه های برند و ... حساس نمی باشد.

 

 

گزینش بومی در کنکور سراسری 1401 - نحوه تقسیم بندی رشته های تحصیلی

گزینش بومی در کنکور سراسری 1401 به صورت استانی، ناحیه ای، قطبی و گزینش کشوری بدون بومی گزینی می باشد. به بیان دیگر کلیه رشته های دانشگاهی در کنکور سراسری از نظر نوع گزینش در یکی از تقسیم بندی های زیر قرار می گیرند که نحوه تقسیم ظرفیت آن ها در سهمیه ها، متفاوت می باشد.

گروه آزمایشی/ گزینش بومی	استانی	ناحیه ای	قطبی	کشوری
تجربی	پرستاری	پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی،	دامپزشکی، فیزیوتراپی	مهندسی شیمی، کاردرمانی
ریاضی	آموزش فیزیک، آموزش ریاضی و اکثر رشته های مقطع کاردانی	مهندسی عمران، کامپیوتر، معماری، مکانیک	مهندسی برق، مهندسی شهرسازی، مهندسی صنایع، مهندسی متالورژی	مهندسی شیمی، مهندسی پزشکی، مهندسی نفت
انسانی	آموزش کودکان استثنایی، آموزش تاریخ و جغرافیا	حقوق، حسابداری	روانشناسی	مدیریت مالی، جامعه شناسی، فلسفه

 

 

نحوه تقسیم بندی رشته های تحصیلی - رشته های استانی

رشته های استانی، رشته هایی هستند که در بیشتر استان های کشور دایر می باشند. در واقع رشته های استانی، رشته هایی می باشند که در اکثر استان ها وجود داشته و یا از نظر کاربردی به متخصصان بومی نیاز دارند. 

به عنوان مثال رشته مورد نظر شما در کنکور سراسری تجربی، پرستاری می باشد که نوع گزینش آن استانی است. استان دانشگاه مورد نظر شما اصفهان است و استان بومی شما نیز اصفهان است. بنابراین استان بومی شما با استان محل دانشگاه شما یکسان می باشد، در نتیجه از شانس بیشتری برای قبولی در این رشته در کنکور سراسری برخوردارید.

 

نحوه تقسیم بندی رشته های تحصیلی - رشته های ناحیه ای

رشته های ناحیه ای، رشته هایی هستند که در بیشتر استان ها وجود ندارند ولی در چند استان کنار هم (که یک ناحیه را تشکیل می دهند) وجود دارند مانند رشته های معماری؛ پزشکی و حقوق دوره روزانه که به صورت ناحیه ای می باشند.

 

 

نحوه تقسیم بندی رشته های تحصیلی - رشته های بومی

به غیر از رشته های کشوری، رشته های تحصیلی دوره های روزانه بر اساس میزان پراکندگی آن ها در سطح کشور، به سه نوع رشته های استانی، ناحیه ای و قطبی تقسیم می شوند.

 

نحوه تقسیم بندی رشته های تحصیلی - رشته های کشوری

رشته های کشوری، رشته های می باشند که در کل کشور فقط در بعضی از دانشگاه ها ارائه می شوند. مانند رشته های دکتری پیوسته بیوتکنولوژی یا باستان شناسی.

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - نقشه ناحیه ها و قطب های بومی

نقشه ناحیه ها و قطب های بومی کشور بر اساس دفترچه کنکور سراسری 1401 در اینجا آورده شده است و در ادامه به توضیحات مفصل در مورد این نقشه پرداخته شده است. 

 

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه یک)

بر اساس اطلاعات دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری ناحیه یک موارد زیر را در بر می گیرد:

• البرز
• تهران
• زنجان
• سمنان
• قزوین
• قم و مرکزی

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه دو)

ناحیه دو در نواحی مختلف کشور برای کنکور سراسری 1401 شامل استان های زیر می شود:

• آذربایجان شرقی
• آذربایجان غربی
• اردبیل

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه سه)

ناحیه سه هم در میان نواحی نه گانه کنکور سراسری در ایران مشتمل بر موارد زیر می باشد:

• اصفهان
• چهارمحال و بختیاری
• یزد

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه چهار)

در این ناحیه بندی، ناحیه چهار بر اساس اطلاعات دفترچه انتخاب رشته کنکور از موارد زیر تشکیل می گردد:

• سیستان و بلوچستان
• کرمان

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه پنج)

چند نقطه زیر که در جوار هم قرار دارند ناحیه پنج را در ناحیه بندی کنکور سراسری 1401 به خود اختصاص می دهند:

• بوشهر
• فارس
• کهگیلویه و بویر احمد
• هرمزگان

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه شش)

ناحیه شش به عنوان یکی از نه ناحیه کنکور سراسری موارد زیر را شامل می گردد:

• کردستان
• کرمانشاه
• همدان

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه هفت)

ناحیه هفت در کنکور سراسری از چند استان زیر تشکیل می شود:

• ایلام
• خوزستان
• لرستان

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه هشت)

استان های زیر در ناحیه بندی کنکور، ناحیه هشت را تشکیل می دهند:

• خراسان رضوی
• خراسان جنوبی
• خراسان شمالی

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - ناحیه های مختلف کشور (ناحیه نه)

ناحیه نه و آخرین ناحیه در برنامه ناحیه بندی کنکور سراسری موارد زیر را شامل می شود:

• گلستان
• گیلان
• مازندران

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - رشته های قطبی در کنکور

رشته های قطبی، رشته هایی هستند که در بیشتر ناحیه های دایر نمی باشند ولی در چند ناحیه کنار هم (که یک قطب را تشکیل می دهند) وجود دارند؛ مانند رشته های مهندسی صنایع، فیزیوتراپی و تاریخ دوره روزانه که جزو رشته های قطبی در کنکور محسوب می شوند.

در ادامه قطب های مختلف در سطح کشور در برنامه قطب بندی کنکور سراسری 1401 اشاره خواهیم کرد. این قطب ها، پنج گانه می باشند که همانطور که جلوتر هم گفتیم هر قطب از چند ناحیه تشکیل می شود.  در زیر به جزئیات هر قطب و نواحی را که شامل می گردند؛ خواهیم پرداخت:

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - قطب های مختلف کشور (قطب یک)

قطب یک در این قطب بندی ناحیه های یک و دو را در بر می گیرد که به ترتیب زیر می باشند:

• البرز
• تهران
• زنجان
• سمنان
• قزوین
• قم
• مرکزی
• گلستان
• گیلان و مازندران

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - قطب های مختلف کشور (قطب دو)

قطب دو هم شامل ناحیه های چهار و هشت می باشد که به صورت لیست شده در پایین می باشد:

• خراسان رضوی
• خراسان جنوبی
• خراسان شمالی
• سیستان و بلوچستان
• کرمان

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - قطب های مختلف کشور (قطب سه)

قطب سه در این قطب بندی کنکور نیز ناحیه های دو و سه را در خود جای می دهد:

• آذربایجان شرقی
• آذربایجان غربی
• اردبیل
• کردستان
• کرمانشاه
• همدان

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - قطب های مختلف کشور (قطب چهار)

قطب چهار هم ناحیه های سه و هفت را در بر می گیرد که به ترتیب لیست زیر می باشد:

• اصفهان
• چهارمحال و بختیاری
• یزد
• ایلام
• خوزستان
• لرستان

 

گزینش بومی کنکور سراسری - قطب های مختلف کشور (قطب پنج)

قطب پنج و قطب آخر در قطب های مختلف برای کنکور سراسری هم فقط از ناحیه پنج تشکیل می شود:

• بوشهر
• فارس
• کهگیلویه و بویر احمد
• هرمزگان

 

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها

هر کدرشته محل در کنکور سراسری دارای ظرفیتی است. توزیع ظرفیت در کنکور سراسری 1401 متأثر از سهمیه ها و گزینش بومی می باشد یعنی برای هر کد رشته محل، ظرفیتی برای سهمیه های مختلف در نظر گرفته می شود و داوطلبان واجد شرایط در آن پذیرش می شوند.

از ظرفیت هر کدرشته محل 25 درصد به سهمیه ایثارگران 25 درصدی و 5 درصد به سهمیه ایثارگران 5 درصدی اختصاص می یابد و ظرفیت باقیمانده به صورت زیر توزیع می شود:

 

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های کشوری 

در رشته هایی که نوع گزینش آن ها کشوری است، ظرفیت هر کدرشته محل به نسبت تعداد شرکت کنندگان هریک از سهمیه های مناطق یک، دو، سه و خانواده شهدا در کنکور سراسری به تعداد کل شرکت کنندگان هر گروه آزمایشی تعیین می شود.

 

 

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های بومی 

نحوه تقسیم ظرفیت رشته های بومی به شرح زیر می باشد:

• هر کد رشته محل در کنکور سراسری 1401 دارای ظرفیتی است. توجه داشته باشید که توزیع و پراکنش ظرفیت ها در کنکور سراسری بر اساس سهمیه ها و گزینش بومی صورت می گیرد (به غیر از رشته هایی که به صورت خاص از داوطلبان برخی استان ها یا شهرستان ها پذیرش می کند). در واقع برای هر کد رشته محل، ظرفیتی برای سهمیه های مختلف در نظر گرفته می شود و داوطلبانی که حائز شرایط باشند در آن پذیرش می شوند.
• ظرفیت هر کد رشته محل پس از کسر نمودن سهمیه 25 درصد و 5 درصد ایثارگران، با توجه به نوع گزینش رشته های تحصیلی که در بالا به آن ها اشاره شده است، به صورت زیر در دوره های مختلف پخش می شود:

در رشته محل هایی که نوع گزینش آن ها بومی (قطبی، ناحیه ای، استانی) بوده، حدود 20 درصد ظرفیت به داوطلبان آزاد و مابقی آن به نسبت تعداد شرکت کنندگان هر یک از سهمیه های مناطق یک، دو، سه و خانواده شهدا در بوم مربوطه (قطب، ناحیه، استان) به تعداد کل شرکت کنندگان آن بوم در هر گروه آزمایشی اختصاص می یابد.

تبصره 1: بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در هر کد رشته محل مربوط به رشته های پرمتقاضی دوره روزانه، 40 درصد از ظرفیت باقی مانده پس از کسر سهمیه های ایثارگران، به داوطلبان آزاد اختصاص می یابد.

تبصره 2: ظرفیت خالی مانده سهمیه 25 درصدی ایثارگران، به داوطلبان دارای سهمیه 5 درصدی ایثارگران (جانبازان با جانبازی کمتر از 25 درصد و همسر و فرزندان آنان، همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه) تعلق می گیردو در صورتی کهباز هم این ظرفیت خالی بماندف در مابقی آن داوطلبان به صورت آزاد (بدون توجه به سهمیه و بومی گزینی) و تنها بر اساس ملاک نمره کل نهایی بالاتر در زیرگروه مربوطه پذیرش می شوند.

تبصره 3: اگر سهمیه 5 درصد ایثارگران خالی بماند، خالی مانده این ظرفیت به داوطلبان آزاد (بدون توجه به سهمیه) اختصاص می یابد.

 

 

 

توزیع ظرفیت پذیرش دانشگاه ها - رشته های پر طرفدار 

اگر کدرشته محل پرمتقاضی باشد، 40 درصد از ظرفیت باقیمانده به داوطلبان آزاد کنکور سراسری اختصاص می یابد. همچنین نیمی از ظرفیت خالی مانده سهمیه رزمندگان نیز به داوطلبان آزاد اختصاص داده می شود.

 

رشته های پر طرفدار گروه های آزمایشی مختلف

• گروه علوم ریاضی و فنی: مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی عمران، مهندسی معماری، مهندسی صنایع.
• گروه علوم تجربی: پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی.
• گروه علوم انسانی: حقوق، روان شناسی، حسابداری.

 

نحوه گزینش رشته های تحصیلی دوره های مختلف کنکور سراسری 1401

نام دوره	نوع گزینش
روزانه	استانی ، ناحیه ای، قطبی یا کشوری
شبانه	بومی استانی
نیمه حضوری
پیام نور	بومی ناحیه ای
غیرانتفاعی
مجازی	کشوری و بدون بومی گزینی
پردیس خودگردان
ظرفیت مازاد
مشترک

 

• در رشته هایی که نوع گزینش آن ها کشوری است، بومی گزینی اعمال نخواهد شد ولی توزیع ظرفیت بر اساس سهمیه ها خواهد بود.
• گزینش اغلب رشته های تحصیلی دارای شرایط خاص (بورسیه ای) کنکور سراسری 1401 به صورت کشوری است.

در ادامه به توضیحات جدول فوق پرداحته شده است:

 

 

گزینش بومی کنکور سراسری - نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف

 همانطور که پیش تر هم اشاره شد، بحث گزینش بومی بر نوع رشته های تحصیلی و دوره های مختلف آموزشی استوار است و بر این اساس هم دسته بندی می شود. در ادامه به نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف خواهیم پرداخت که در جدول فوق هم آمده است: 

 

نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف - دوره روزانه

در دوره روزانه نوع گزینش و یا گزینش بومی کنکور سراسری ثابت نمی باشد و لذا در جدول رشته های تحصیلی هر یک از گروه های آزمایشی، به نوع گزینش هر رشته در مقابل آن اشاره شده است. 

 

 

نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف - دوره نوبت دوم (شبانه)

نوع گزینش بومی کنکور سراسری برای تمامی رشته های تحصیلی در دوره نوبت دوم (شبانه) به شیوه بومی استانی می باشد.

 

نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف – غیر انتفاعی و پیام نور

دوره های غیر انتفاعی و پیام نور با گزینش بومی ناحیه ای در کنکور سراسری ارائه شده اند لذا داوطلبان به هنگام انتخاب رشته باید این موارد را به دقت مورد مطالعه قرار دهند.

 

 

نحوه گزینش رشته های تحصیلی در دوره های مختلف – مجازی غیر انتفاعی و پردیس خودگردان

شیوه گزینش دوره های مجازی غیر انتفاعی و پردیس خودگردان هم بر اساس دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری به صورت گزیش کشوری (بدون بومی گزینی) می باشد.

 

گزینش بومی کنکور سراسری - شرایط بومی بودن 

1. در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه (دبیرستان و یا هنرستان) برای داوطلبان نظام قدیم و محل اخذ مدرک پیش دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان برای داوطلبان نظام جدید در استان باشد، داوطلب بومی آن استان تلقی می شود.

2. در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر داوطلبی در یک استان نباشد، استان محل تولد داوطلب به عنوان استان بومی وی در نظر گرفته می شود.

3. داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل را در خارج از کشور گذرانیده اند، استان محل تولد، استان بومی اینگونه داوطلبان تلقی خواهد شد.

4. داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل را خارج از کشور گذرانیده اند و همچنین محل تولد ایشان نیز خارج از کشور بوده است، استان بومی این قبیل داوطلبان تهران خواهد بود.