رشته های دارای تعهد خدمت

تعدادی از رشته ها را رشته های تعهد دار می نامند.

این رشته های دارای تعهد خدمت به چه دلیل ایجاد شده اند؟

با توجه به اینکه تحصیل در دوره روزانه دانشگاه های سراسری کشور رایگان می باشد دانشجویان تعدادی از رشته ها موظف هستند پس از فارغ التحصیلی حداکثر به مدت ۳ برابر مدت زمان تحصیل خود و به ازای خدمات رایگانی که طی سال های تحصیلی خود در دانشگاه دریافت کرده اند در مناطق محروم خدمت کنند.

دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های سراسری در هنگام ثبت نام خود باید تعهد خدمت بعد از فارغ التحصیلی را امضاء کنند.

 

به چه دلیل باید تعهد خدمت گرفته شود؟

دلیل اصلی ایجاد تعهد خدمت آماده سازی نیروی انسانی جهت خدمت به مردم محروم کشور می باشد. 

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور تعهدی مبنی بر خدمت کردن در مناطق محروم را از دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های سراسری کشور اخذ می کند تا دانشجویان پس از فارغ التحصیلی ملزم به گذراندن حداکثر ۳ برابر مدت تحصیلی در مناطق محروم استان خود خدمت کنند.

رشته های دارای تعهد خدمت - رشته های پزشکی

در رشته های پزشکی ۲۳ رشته شامل گذراندن طرح تعهد خدمت می باشند.

1. پرشکی
2. دندانپزشکی
3. داروسازی
4. پرستاری
5. علوم آزمایشگاهی
6. رادیولوژی
7. اتاق عمل
8. هوشبری
9. فوریت های پزشکی
10. پرستاری 
11. دندانپزشکی
12. مامایی
13. مهندسی بهداشت محیط
14. مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار
15. فناوری اطلاعات سلامت
16. تکنولوژی اتاق عمل
17. بهداشت عمومی
18. گفتار درمانی
19. فیزیوتراپی
20. علوم تغذیه
21. شنوایی سنجی
22. کار درمانی
23. تکنولوژی پرتوشناسی

 

رشته های تحصیلی مخصوص استان بومی و دارای تعهد خدمت در دانشگاه های علوم پزشکی

نام استان	نام رشته های دارای تعهد خدمت
بومی استان آذربایجان شرقی	رشته پزشکی - دندان پزشکی
بومی استان آذربایجان غربی	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی
بومی استان اردبیل	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری
بومی استان اصفهان	رشته پزشکی - پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل - شنوایی سنجی - علوم تغذیه - فیزیوتراپی - گفتار درمانی - کار درمانی - مامایی - هوشبری
بومی استان ایلام	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی
بومی استان بوشهر	رشته پزشکی - دندانپزشکی
بومی استان چهار محال بختیاری	رشته پزشکی - مامایی - دندانپزشکی
بومی استان خراسان جنوبی	رشته پزشکی - داروسازی - علوم آزمایشگاهی - دندانپزشکی
بومی استان خراسان رضوی	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - علوم آزمایشگاهی
بومی استان خراسان شمالی	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی
بومی استان خوزستان	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل - علوم آزمایشگاهی - هوشبری
بومی استان زنجان	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری
بومی استان سمنان	رشته دندانپزشکی
بومی استان سیستان و بلوچستان با اولویت پذیرش دانشجو بومی تحت پوشش دانشکده علوم پزشکی ایرانشهر - بمپور - چابهار - دلگان - سرباز - فنوج - قصرقند - کنارک - مهرستان - نیکشهر	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل - علوم آزمایشگاهی - هوشبری - بهداشت عمومی - مامایی - مهندسی بهداشت محیط - کاردانی فوریت های پزشکی پیش بیمارستانی - مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار
بومی استان سیستان و بلوچستان با اولویت پذیرش دانشجو بومی تحت پوشش دانشکده علوم پزشکی زابل شامل زابل - زهک - هامون - هیرمند - نیمروز	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی
بومی استان سیستان و بلوچستان با اولویت پذیرش دانشجو بومی تحت پوشش دانشکده علوم پزشکی زاهدان شامل زاهدان - خاش - سروان - سیب سوران - میرجاوه	رشته پزشکی - داروسازی - پرستاری - علوم آزمایشگاهی - بهداشت عمومی - مهندسی بهداشت محیط - کاردانی فوریت های پزشکی پیش بیمارستانی - تکنولوژی پرتوشناسی
بومی استان فارس	رشته پزشکی - دندانپزشکی
بومی استان قزوین	رشته پزشکی
بومی استان کردستان	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی
بومی استان کرمان	رشته پزشکی
بومی استان کرمانشاه	رشته پزشکی
بومی استان کهکیلویه و بویراحمد	رشته پزشکی
بومی استان گلستان	رشته پزشکی - دندانپزشکی
بومی استان لرستان	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری
بومی استان مازندران	رشته پزشکی - داروسازی - دندانپزشکی - پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل
بومی استان مرکزی	رشته علوم آزمایشگاهی - هوشبری - کاردانی فوریت های پزشکی پیش بیمارستانی
بومی استان هرمزگان	رشته پزشکی - داروسازی - پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل - هوشبری
بومی استان همدان	رشته پزشکی - دندانپزشکی
بومی استان یزد	رشته پرستاری - تکنولوژی اتاق عمل - علوم آزمایشگاهی - هوشبری - مامایی - مهندسی بهداشت محیط - مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار - تکنولوژی پرتوشناسی - فناوری اطلاعات سلامت

محل خدمت رشته های دارای تعهد خدمت با توجه به رشته دانشجو توسط وزارت بهداشت یا وزارت علوم تعیین می شود و دانشجو در طول مدت خدمت خود حق اشتغال در مراکز درمانی دیگری را ندارد.

فارغ التحصیلان رشته پزشکی در دانشگاه های دولتی باید بیش از ۲۰ سال در مراکزی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور تعیین می کند به گذارندن تعهد خدمت خود مشغول شوند. مدت زمان تحصیل در دوره پزشکی تقریبا ۷ سال می باشد که سه برابر مدت تحصیل برای خدمت فارغ التحصیلان حدودا بیش از ۲۰ سال می شود.

نکته ی مهمی که باید به آن توجه کنید این است که پس از فارغ التحصیل شدن اجازه به گذارندن تعهد خدمت خود دارید و امکان تحصیل و گذراندن تعهد خدمت وجود ندارد. 

نکته ی دیگری نیز وجود دارد که شما پس از گذراندن نیمی از خدمت خود می توانید به ادامه تحصیل بپردازید.

برای مثال شما باید ۷ سال برای رشته پزشکی درس بخوانید و فارغ التحصیل شوید و سپس برای گرفتن تخصص باید حدود ۱۰ سال خدمت کنید.

 

رشته های دارای تعهد خدمت - رشته های غیر پزشکی

رشته های دارای تعهد رشته های غیر پزشکی به دو دسته سهمیه مناطق محروم و سهمیه مناطق و ایثارگران تقسیم می شود.

۱- سهمیه مناطق محروم: طبق مصوبات موجود هر سال حداقل ۴۰ درصد ظرفیت پذیرش کد رشته محل های روزانه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در بعضی از استان های محروم به داوطلبان بومی این استان ها اختصاص داده می شود.

همانطور که گفته شد دانشجویانی که در این رشته ها نیز تحصیل می کنند باید به مدت دو برابر طول زمان تحصیل خود در مناطق محروم استان خود به سپری تعهد خدمت بپرادازند.

۲- سهمیه مناطق و ایثارگران: دانشجویانی که در مناطق ۲ و ۳ هستند و از به دلیل داشتن سهمیه مناطق ۲ و ۳ در دوره روزانه دانشگاه های سراسری قبول شده اند، به دلیل امتیازات سهمیه در پذیرششان باید پس از فارغ التحصیلی به مدت دو برابر زمان تحصیل، در هر یک از نقاط ایران ( به توجه به تشخیص سازمان های مربوطه) تعهد خدمت خود را بگذرانند.

نکته ای که باید بدانید آن است که مدت تعهد برای دارندگان سهمیه مناطق ۲ و ۳ کمتر از ۵ سال نخواهد بود و شما باید پس از طی دوره تحصیلی در مقطع رشته ای خود به مدت دو برابر زمان تحصیل تعهد خدمت خود را سپری کنید.

آن دسته از دانشجویانی که از سهمیه منطقه ۱، سهمیه های خانواده شهدا، رزمندگان و ایثارگران استفاده کرده اند و در دوره روزانه دانشگاه های سراسری قبول شده اند باید به جهت استفاده از امکانات رایگان دانشگاه، به مدت یک برابر طول زمان تحصیل خود در مناطقی که وزارتخانه ها و سازمان های مروبوطه مشخص می کنند، تعهد خدمت خود را بگذرانند.

رشته های غیر پزشکی دارای تعهد خدمت نسبت به رشته های پزشکی دارای تعهد خدمت، شرایط نسبتا آسان تری دارند به دلیل آنکه مدت زمان تحصیل در این رشته ها کمتر است و به طور میانگین هر دانشجو در مدت ۴ سال فارغ التحصیل می شود.

شرایط رشته های دارای تعهد خدمت

• بیشتر ظرفیت پیش بینی شده به روش استانی بومی است که دانشگاه محل قبولی مطابق نقاط محروم درج شده در جداول انتخاب رشته از دانشجویان پذیرفته شده تعهذ محضری میگیرد.
• استفاده از تمام سهمیه های گفته شده مستلزم سپردن تعهد خدمت به مدت ۳ برابر طول دوره تحصیلی خود به صورت غیر قابل خرید و جا به جایی می باشد.
• ارائه مدرک تحصیلی، بعد از تمام کردن دوره تعهد خدمت صورت میگیرد.
• نقل و انتقال مشمولان این سهمیه، تابع مقررات قانون تعهد خدمت می باشد.
• در مواردی که به دلیل نزدیک نبودن یک رشته در یک استان، سهمیه بومی در استان های مجاور ایجاد شده لازم است دانشگاه محل قبولی دانشجو با دانشگاه متقاضی ایجاد سهمیه، در خصوص اخذ تعهد خدمت هماهنگی نموده تا دانشجو پس از فارغ التحصیلی به دانشگاه استان بومی خود جهت گذراندن تعهد خدمت برود.

 

شرایط معافیت از گذراندن تعهد خدمت

افرادی که چه در رشته های پزشکی چه در رشته های غیر پزشکی دارای تعهد خدمت تحصیل می کنند پس از فارغ التحصیلی اگر شرایط زیر را داشته باشند می توانند از تعهد خدمت معاف شوند.

1. ماده ۲: خانواده شهدا‌ ( فرزندان و همسران شهدا و مفقودین جنگ تحمیلی، خواهر و برادر شهید، أزادگان و همسران و فرزندان آزادگان، جانبازان بالای ۲۵ درصد، فرزند جانباز ۵۰ درصد و بالاتر، همسر جانباز ۷۰ درصد و بالاتر)
2. ماده ۳: انجام خدمت سربازی بعد از فراغت از تحصیل در رشته های گروه علوم پزشکی

1. ماده ۷: آیین نامه اجرایی قانون در خصوص مشمولانی که مشکلات بیماری با تایید شورای عالی پزشکی وزارت متبوع دارند.
2. ماده ۸: قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی؛ انجام خدمات مربوط به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان در سازمان پزشکی قانونی با اخذ محضری بیشتر از ۲۴ ماه خدمت ( این افراد صرفا پس از سپری نمودن مدت تعهد مذکور معافیت ماده ۸ را دریافت می کنند. )
3. ماده ۹: فارغ التحصیلان خارج از کشور و یا انتقال از خارج از کشور ( ارز دولتی دریافت نکرده باشند و در صورت طی دوره تکمیلی در داخل کشور، شهریه مربوطه را پرداخت کرده باشند. )
4. ماده ۱۲: فارغ التحصیلان بالای ۴۵ سال
5. بانوان متاهل فارغ التحصیل قبل از ۰۱/۰۹/۱۳۸۰
6. بانوانی که همسرشان فوت کرده است.
7. رزمندگانی که حداقل ۶ ماه خدمت داوطلبانه در جبهه داشته باشند.
8. استعداد های درخشانی که شرایط زیر را داشته باشند.
   1. برندگان مدال طلای شکوری از المپیاد های دانش آموزی
   2. نفر اول پذیرفته شده در کنکور سراسری علوم ریاضی و فنی و تجربی
   3. افراد دارای ابداع و اختراع ثبت شده در زمینه علوم پزشکی
   4. رتبه اول تا سوم آزمون جامع علوم پایه، پیش کار ورزی آزمون ورودی دستیاری تخصصی
9. فارغ التحصیلان دکتری دندانپزشکی که کارمند رسمی دانشگاه و مقطع قبلی آنان بهداشت کار دهان و دندان باشد و تعهدات ۵ ساله مربوطه را انجام داده باشند.
10. انجام خدمات برخی از فارغ التحصیلان در مقاطع قبلی ( با ارائه گواهی پاین طرح مقطع قبلی، از انجام خدمات در مقطع جدید معاف می شوند. )
11. بانوانی که حضانت فرزند را دارا می باشند و تک فرزند خانواده هستند.