مفهوم تراز کنکور

تمامی داوطلبان کنکور سراسری ممکن است در مورد بسیاری از اصطلاحات کنکور سوال داشته باشند. مفاهیمی چون رتبه نهایی، رتبه در سهمیه، آخرین رتبه قبولی، تراز کنکور و نمره کل در هر درس می تواند برای داوطلبان کنکور سراسری مبهم باشند و آن ها را به تکاپو برای جستجوی معنای این مفاهیم وا دارد. در پی وجود ابهام سوالاتی از طرف داوطلبان مطرح می شود مانند تراز کنکور چیست؟ فرق رتبه نهایی و تراز کنکور چیست؟ و یا تراز کنکور چگونه محاسبه می شود؟

ما تلاش می کنیم که در این مطلب به ابهامات و سوالات داوطلبان پاسخ دهیم تا آن ها برای موفقیت در کنکور دچار سر در گمی نشوند. تراز کنکور یکی از مهم ترین مفهوم هایی است که در کنکور مورد توجه داوطلبان قرار می گیرد. باید گفت عامل اساسی که در رتبه نهایی داوطلبان تاثیر دارد، تراز کنکور است و نتیجه کنکور داوطلبان را مشخص می کند. تراز یا نمره کل به صورت تابعی از اختلاف نمره داوطلبان با میانگین جامعه آماری می باشد. در واقع می توان وضعیت علمی هر داوطلب را در هر درس در مقایسه با سایر داوطلبان با استفاده از تراز کنکور تشخیص داد. تا اینجا با مفهوم تراز کنکور آشنا شدیم لذا برای توضیح بیشتر این مفهوم در ادامه با ما همراه باشید. 

 

هدف از تراز کنکور

همانطور که پیش تر به آن اشاره شد هدف از تراز کنکور، مشخص شدن سطح علمی داوطلب و در واقع نتیجه کنکور است. به عبارتی دیگر تراز برای یکسان سازی ارزش نمره و نرمال  کردن آن می باشد.

تفاوت تراز و رتبه کنکور

 نمره کسب شده داوطلبان در هر درس بر تراز کنکور هیچ تاثیری ندارد بلکه در تراز وضعیت علمی یک داوطلب نسبت به سایر داوطلبان سنجیده می شود. اما رتبه در کنکور ترتیب سطح علمی داوطلبان را تعیین می کند. اگر تراز داوطلبان شرکت کننده در کنکور بیشتر باشد، عدد مناسبی است و عملکرد بهتر داوطلب را نسبت به دیگر داوطلبان نشان می دهد. اما رتبه نهایی داوطلبان هر قدر پایین تر باشد، مناسب تر است و عملکرد بهتر داوطلب نمایان می کند. هر اندازه تراز داوطلبان بالاتر باشد، رتبه شان هم بهتر خواهد بود و باعث می شود که در رشته های بهتر و دانشگاه های برتر پذیرفته شوند.

 

عوامل موثر بر تراز کنکور

عواملی چند می توانند بر تراز کنکور سراسری داوطلبان تاثیرگذار باشد که این تاثیر هم می تواند به صورت مثبت و هم منفی باشد. تاثیر مثبت باعث افزایش تراز و تاثیر منفی باعث کاهش تراز داوطلبان می گردد. در پایین به این عوامل تاثیر گذار بر تراز خواهیم پرداخت:

1. تعداد داوطلبان کنکور سراسری: یکی از مهم ترین عواملی که در تراز کنکور تاثیر دارد تعداد شرکت کنندگان کنکور سراسری می باشد. برای مثال اگر در کنکور یک گروه آزمایشی شرکت کنید که تعداد داوطلبان آن کم باشد در نتیجه تراز کنکور شما در سطحی پایین قرار خواهد گرفت.
2. سطح دشواری سوالات: در کنکور سراسری تمامی سوالات به سه سطح دشوار یا سخت، متوسط و آسان تقسیم بندی می شوند. سطح دشواری سوالات با تراز کنکور رابطه ای مستقیم دارد. برای مثال داوطلب در یک درس درصد پایینی داشته باشد به معنای ضعیف بودن او نیست یا اگر درصد بالاتری کسب کرده باشد به معنای قوی بودن داوطلب در آن درس نمی باشد. اگر داوطلب بتواند سوالات دشوار بیشتری بزند می تواند تراز بهتری به دست بیاورد زیرا که سایر داوطلبان نمی توانند سوالات آن درس را پاسخ دهند.
3. شناخت نقاط قوت و ضعف: هر قدر داوطلب بتواند بهتر خود را بشناسد و نسبت به توانایی های خود آگاه تر باشد به همان اندازه می تواند نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کند. در واقع اگر داوطلب بتواند نقاظ ضعف خود را بهبود ببخشد می تواند تراز بهتری هم در کنکور کسب کند.
4. شیوه صحیح درس خواندن: یکی دیگر از عواملی که بر تراز کنکور داوطلبان تاثیر می گذارد نحوه درس خواندن آن ها می باشد. در واقع داوطلبان می بایست یاد بگیرند که هوشمندانه درس بخوانند یعنی تمرکزشان روی مباحثی باشد که بیشتر داوطلبان نمی توانند تست های آن بخش را جواب دهند. وقتی داوطلبی قادر باشد بخش هایی را که توسط داوطلبان دیگر از مطالعه حذف می شود با درصد خوب پاسخ دهد در واقع می تواند باعث افزایش تراز خود در آن مباحث شود.
5. حل کردن تست های کنکور: یکی دیگر از فاکتورهایی که در افزایش تراز کنکور می تواند تاثیر بگذارد حل تست های کنکور سراسری می باشد. تست زنی باعث افزایش تسلط بر مفاهیم و دروس می شود و که این به نوبه خود بر افزایش تراز کنکور تاثیر می گذارد.
6. استفاده از منابع آموزشی مناسب برای کنکور: انتخاب منابع مناسب و معتبر برای کنکور یکی از را های صرفه جویی در وقت و افزایش کیفیت مطالعه داوطلبان می باشد. استفاده از یک منبع آموزشی خوب و استاندارد در کنار مطالعه دروس می تواند به افزایش سطح علمی و تراز کنکور داوطلبان بیانجامد.
7. جمع بندی و مرور دروس: خواندن حجم زیادی از مطالب بدون مرور و جمع بندی کاری عبث خواهد بود چرا که مرور باعث تسلط هر چه بیشتر داوطلبان بر مفاهیم درسی می شود و تسلط بر مفاهیم به بهبود سطح علمی داوطلبان کمک شایانی خواهد کرد.
8. آزمون های آزمایشی یا شبیه ساز کنکور: ازمون های آزمایشی می توانند نقش مهمی در موفقیت داوطلبان بازی کنند. آن ها با استفاده از این آزمون ها می توانند فضای کنکور را برای خود شبیه سازی کنند و به نوعی مدیریت وقت، مدیریت استرس و محاسبه تراز را امتحان کنند. به همین خاطر داوطلبان برای افزایش تراز کنکور خود حتما می بایست از این آزمون ها استفاده کنند.

 

محدوده عددی تراز کنکور

تراز کنکور معمولا عددی است بین صفر تا ده هزار 10000 و گاهی اوقات، تراز روی 15000 هم تنظیم می گردد. محدوده عددی تراز کنکور به تعداد شرکت کنندگان بستگی دارد.

 

محل قرار گرفتن تراز کنکور در کارنامه

اگر داوطلبان کارنامه اولیه کنکور خود را بررسی کنند متوجه می شوند که برای هر زیرگروه یک نمره تراز به صورت جداگانه ثبت شده است و در قسمت پایین کارنامه هم یک نمره تراز نهایی قرار دارد. لذا داوطلبان برای انتخاب رشته می بایست ترازهای کسب شده در زیرگروه ها را بررسی نمایند و جهت ارزیابی شانس قبولی خود در رشته های مختلف و دانشگاه ها می بایست تراز قبولی داوطلبان پذیرفته شده در سال های قبل را نیز مورد بررسی قرار دهند. شایان ذکر است که ملاک سازمان سنجش برای پذیرش داوطلبان تراز در زیرگروه می باشد و داوطلبان برای تعیین شانس قبولی خود باید به آن توجه لازم را داشته باشند.

نحوه محاسبه تراز کنکور

به احتمال زیاد برای تمامی داوطلبان کنکور سراسری این سوال پیش می آید که محاسبه تراز کنکور چگونه است؟ قبل از پاسخ به این سوال و همانطور که قبلا هم گفته شد همه سوالات کنکور توسط سازمان سنجش سطح بندی می شوند و از سخت تا اسان را در بر می گیرند. و درس ها یا سوالاتی که درجه سختی بیشتر دارند در افزایش تراز کنکور تاثیر مستقیم دارد. حالا با این توضیحات به محاسبه تراز کنکور خواهیم پرداخت؛ برای محاسبه تراز کنکور می بایست مراحل زیر را طی کنید:

از آنجا که در همه آزمون های تستی بعد از محاسبه درصد هر داوطلب باید تراز او در آن درس مشخص شود لذا شیوه محاسبه تراز در کنکور به این صورت است که باید درصد به تراز تبدیل شود. برای تبدیل درصد به تراز باید از فرمول زیر استفاده نمود تا Z محاسبه شود:

 

 

در فرمول فوق درصد آن فرد، میانگین درصدهای جامعه آماری در آن درس می باشد و انحراف معیار جامعه آماری در آن درس را نشان می دهد. پس از آن از رابطه زیر تراز T محاسبه می گردد:

 

برای مثال اگر میانگین و انحراف معیار درس زبان عربی در کنکور و در جامعه آماری کشور 30 و 10 درصد باشد و فردی در درس عربی درصد 50 را کسب کرده باشد لذا تراز او به شیوه زیر محاسبه می گردد:

 

در این مرحله ممکن است این سوال برای داوطلبان پیش بیاید که با محاسبه تراز هر یک از درس ها، تراز کل داوطلب به چه روشی محاسبه خواهد شد. محاسبه تراز کل داوطلب با استفاده از میانگین وزنی (با ضریب) از تراز تک تک درس های داوطلب محاسبه می گردد. برای مثال اگر ترازهای هر یک از دروس یک داوطلب به صورت زیر باشد لذا تراز عمومی و اختصاصی این داوطلب به صورت زیر محاسبه خواهد شد:

 

درس	تراز	ضریب
زبان انگلیسی	4500	2
دین و زندگی	7000	3
ادبیات	5000	4
عربی	5500	2
شیمی	5000	2
ریاضیات	6000	4
فیزیک	7500	3

از انجا که تمامی دروس عمومی دارای ضریب 1 و دروس اختصاصی دارای ضریب 3 می باشند لذا برای محاسبه تراز کل از فرمول زیر استفاده می شود:

 

 

که برای مثال فوق ما برابر خواهد بود با:

 

 

نکته: داوطلبان دقت داشته باشند از آنجا که ضرایب دروس در زیرگروه های مختلف فرق دارند لذا تراز کل برای یک داوطلب در هر یک از زیرگروه ها متفاوت خواهد بود و متناسب با آن، داوطلب رتبه متفاوتی نیز در هر زیرگروه به دست خواهد آورد.