معرفی و آشنایی با رشته مهندسی نقشه برداری

رشته مهندسی نقشه برداری که گاهی از آن با عنوان مهندسی ژئوماتیک (علوم زمین) هم یاد می شود یکی از رشته های گروه علوم ریاضی و فنی می باشد که داوطلبان خاص خود را دارد. از میان رشته های ریاضی، رشته مهندسی نقشه برداری دارای جنبه کاربردی بالا، حساس و مهم می باشد به طوری که در ساختن همه سازه ها، ساختمان ها، راه ها، برج ها، جاده ها، دکل های مخابراتی، سدها و... به یک نقشه با جزئیات و دقیق نیاز هست که بتوان آن ها را براساس اصول عملی به صورت مستحکم ساخت.

در واقع رشته مهندسی نقشه برداری یکی از حوزه های مهم رشته عمران است و بدون وجود مهندسان نقشه بردار پروژه های عمرانی متوقف می شوند. شایان ذکر است در مهندسی ژئوماتیک محاسبات سخت و سنگین ریاضی وجود دارد که به ناچار یک مهندس نقشه بردار به ناچار می بایست پایه ریاضی قوی داشته باشد. علاوه بر این در همه پروژه های نقشه برداری به مختصات زمینی دقیق نیاز است که دوباره وجود دانش بالای ریاضی و به ویژه فیزیک را برای این رشته غیر قابل انکار می کند. در ادامه به توضیح جنبه های مختلف رشته مهندسی نقشه برداری خواهیم پرداخت تا داوطلبان این رشته با اطمینان و شناخت بهتر سرنوشت تحصیلی خود را رقم بزنند.

 

کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری در یک نگاه

 

 

 

عنوان ویژگی کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	نسبتا بالا
بازار کار کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	بسیار بالا
میزان شناخته بودن رشته مهندسی نقشه برداری در میان مردم	متوسط به بالا
مدت زمان ورود به بازار کار رشته مهندسی نقشه برداری	بسیار پایین
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	متغیر - بستگی به شغل و حوزه کاری افراد دارد.
درصد قبولی در کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	پایین – حدود 300 نفر پذیرش
شانس قبولی کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری در دانشگاه های برتر	زیر 100 نفر پذیرش در دانشگاه های برتر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	کارشناسی ارشد و دکتری
امکان بورسیه تحصیلی رشته مهندسی نقشه برداری در سایر کشورها	متوسط رو به بالا
خطرپذیری کارشناسی رشته مهندسی نقشه برداری	متوسط

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – تاریخچه نقشه برداری

نقشه برداری یکی از کهن ترین حرفه ها در جهان می باشد که پیشینه آن به تمدن های بزرگ دوران باستان نظیر کلدانی ها، بابلی ها، مصری ها و یونانی ها بر می گردد که از طبقه نقشه برداران نجیب به شمار می آمدند. آن ها در جوامع خود و به ویژه در حوزه های اقتصادی نقش بزرگی ایفا می کردند و مورد احترام جامعه خود قرار می گرفتند. گفتنی است با آغاز روند شهرنشینی و گسترش تمدن ها در دوران پیش از میلاد مسیح نیاز به نقشه برداری احساس می شده و به کار گرفته می شده است. چنانچه در روم باستان برای خارج کردن آب های سطحی ناشی از سیلاب ها و بارش باران از داخل استادیوم مشهور از تخصص و دانش نقشه برداری استفاده می شده است یا در مصر باستان برای طراحی دقیق و شکل هندسی اهرام ثلاثه از دانش نقشه برداری بهره برده اند.  بسیاری از نقشه برداران مشهور جهان نظیر جرج واشنگتن، آبراهام لینکلن، جیمز کوک و توماس جفرسون در واقع از رهبران و کاوشگران اولیه جهان بوده اند. لازم به ذکر است که از گذشته تا اکنون کاربرد هندسه در نقشه برداری بسیار زیاد بوده است تا آنجا که گاهی به مهندسی نقشه برداری، مهندسی هندسه هم اطلاق شده است.

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – تفاوت مهندسی نقشه برداری با مهندسی نقشه کشی

آیا رشته مهندسی نقشه برداری و نقشه کشی یکی هستند؟ این سوالی است که شاید برای بسیاری از داوطلبان این رشته ها پیش بیاید لذا در ادامه به پاسخ این سوال خواهیم پرداخت. مهندسان نقشه برداری طراحی موقعیت مکانی سازه ها و ساختمان ها را نسبت به طراحی زمین در دستور کار قرار می دهد ولی طراحی فضای داخلی ساختمان ها به طور عمده کار مهندسان نقشه کشی می باشد.

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – ویژگی ها و توانمندی های مهندسان نقشه بردار

برای موفقیت در هر کاری، یک سری توانمندی ها و ویژگی ها نیاز است که به مقتضی هر رشته هم متفاوت خواهد بود. لذا برای موفقیت در رشته مهندسی نقشه برداری هم تعدادی از این ویژگی ها باید در مهندسان نقشه بردار وجود داشته باشند تا بتوانند به نتیجه دلخواه در کار و حرفه خود برسند. در پایین به تعدادی از این ویژگی ها و توانایی ها، پرداخته می شود:

• داشتن روحیه کار تیمی
• داشتن روحیه کار در محیط های باز و صحرایی
• داشتن دانش بالای ریاضی و فیزیک
• داشتن توان و قوای جسمی
• دارا بودن قدرت تجزیه و تحلیل
• داشتن دقت و قدرت تجسم کافی
• مهارت در نرم افزارهای ویژه این رشته
• داشتن دانش اقتصادی برای کاهش هزینه های ساخت و ساز

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – نرم افزارهای تخصصی مهندسی نقشه بردار

برای موفقیت در همه رشته های تحصیلی، داوطلبان می بایست نسبت به نرم افزارهای کاربردی و تخصصی رشته خود اشراف داشته باشند تا بتوانند در رشته و به تبع آن کار و حرفه خود به نتایج دلخواه برسند. در ادامه به نرم افزارهای تخصصی رشته مهندسی نقشه برداری خواهیم پرداخت:

• Civil3D
• ArcGIS
• Autodesk Map
• AutoCad

همچنین یک مهندس نقشه بردار باید دارای توانایی برنامه نویسی به زبان های زیر باشد:

• MATLAB
• SQL
• C++

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – حوزه های تخصصی و نقشه برداری

گفتیم که رشته مهندسی نقشه برداری در محیط های بیرونی و صحرایی به نقشه برداری از سطح زمین می پردازد لذا لازم دانستیم که از حوزه های نقشه برداری این رشته هم صحبتی داشته باشیم. این حوزه های به شرح زیر می باشند:

• نقشه برداری مناطق وسیع (بالای چند صد هکتار) با استفاده از تخصص فتوگرامتری و کمک پهبادها
• نقشه برداری از کف دریا، اقیانوس ها، بندرگاه ها، دریاچه ها، نواحی ساحلی و سدها تحت عنوان هیدروگرافی
• اکتشاف معدن ها
• پایش سدها و سازه های عظیم
• تعیین موقعیت دقیق ماهواره ها
• طراحی مدار برای ماهواره ها
• طراحی و آنالیز شبکه های ترازیابی
• برازش اشکال هندسی و تعیین شکل زمین
• تعیین پستی و بلندی های زمین و تهیه نقشه دقیق از آن ها

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – تعداد واحدها و سرفصل دروس مهندسی نقشه برداری

رشته مهندسی نقشه برداری به عنوان یکی از زیرمجموعه ها و گرایش های مهندسی عمران در تعداد کمی از دانشگاه های کشور پذیرش دارد. این رشته در مقطع کارشناسی دارای 140 واحد درسی می باشد که به شرح زیر براساس سرفصل دروس تقسیم بندی می شود:

1- دروس پایه در رشته مهندسی نقشه برداری شامل 24 واحد می باشد که شامل موارد زیر است:

• آزمایشگاه فیزیک 1
• آزمایشگاه فیزیک 2
• آمار و احتملات مهندسی
• فیزیک 1 و 2
• محاسبات عددی
• برنامه نویسی کامپیوتر
• ریاضی عمومی 1 و 2
• معادلات دیفرانسیل

 

 

2- دروس تخصصی مهندسی نقشه برداری هم شامل 42 واحد بوده که موارد زیر را در بر می گیرد:

• نقشه برداری 1 و 2
• نقشه برداری زمینی
• فتوگرامتری 1 و 2
• ریاضیات مهندسی
• تئوری خطاها
• ژئومورفولوژی - زمین شناسی
• مبانی کارتوگرافی
• ژئودزی 1 و 2
• سرشکنی
• الکترونیک – فاصله یاب
• استاتیک و مقاومت مصالح
• هندسه دیفرانسیل
• فیزیکال ژئودزی

 

 

3- دروس اختیاری مهندسی نقشه برداری هم به شرح زیر می باشد:

• زبان تخصصی
• برنامه نویسی پیشرفته کامپیوتر
• محیط زیست و دیگر موارد

4- دروس عمومی مهندسی نقشه برداری شامل 20 واحد به صورت زیر می باشد:

• آشنایی با منابع اسلامی
• انقلاب اسلامی
• مبانی نظری اسلام
• ادبیات فارسی
• اخلاق اسلامی
• زبان عمومی
• تاریخ و تمدن اسلامی
• تربیت بدنی 1 و 2

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – بازار کار و سازمان های دولتی و خصوصی استخدام کننده

 همانطور که گفته شد رشته مهندسی نقشه برداری یکی از پرطرفدارها در گروه علوم ریاضی و فنی می باشد که این ناشی از بازار کار خوب و تخصص گرایی بالای این رشته می باشد. مهندسی نقشه برداری یا ژئوماتیک در همه پروژه های عمرانی کاربرد دارد و از آنجا که با ریاضی و فیزیک بسیار سر و کار دارد لذا تخصص پیدا کردن و تحصیل در این رشته بسیار سخت است. جالب است بدانید که دانشجویان این رشته حتی در حین اشتغال به تحصیل هم پیشنهاد کاری دریافت می کنند. با همه این توصیفات بازار کار مهندسی نقشه برداری قابل توجه، پویا و پرتحرک است چرا که حدود 30 تا 40 درصد بودجه کشور به بخش عمران و پروژه های عمرانی اختصاص می یابد. حوزه های کاری رشته مهندسی نقشه برداری علاوه بر نقشه برداری زمینی می تواند در امور دفتری بسیاری از سازمان های دولتی نیز نمود پیدا کند. لذا از آنجا که نیاز به ساخت و ساز و عمران در کشور ما همچنان رو به رشد است در نتیجه سازمان های دولتی و خصوصی زیادی، مهندسان نقشه بردار را استخدام می کنند که در ادامه به لیست این سازمان ها و اداره ها اشاره خواهیم کرد:

• وزارت راه و ترابری
• سازمان آب  و فاضلاب
• سازمان مدیریت و برنامه ریزی
• سازمان بنادر و کشتی رانی
• سازمان نقشه برداری کشور
• سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
• سازمان جغرافیایی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
• شهرداری ها
• شرکت های پیمانکاری و مشاوره
• شرکت های عمرانی و شهرسازی
• بنیاد مسکن
• منابع طبیعی
• کارگاه های ساختمانی بزرگ
• کارگاه های عمرانی

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – دانشگاه های پذیرنده

پیش تر نیز اشاره شد که رشته مهندسی نقشه برداری در تعداد اندکی از دانشگاه های کشور ارائه می شود که در اینجا لیست این دانشگاه ها را آورده ایم:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه بجنورد
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه تفرش
• دانشگاه سید جمال الدین اسد آبادی همدان
• دانشگاه زنجان
• دانشگاه صنعتی سیرجان
• دانشگاه صنعتی جندی شاپور
• دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
• دانشگاه صنعتی بابل
• دانشگاه زابل
• دانشگاه صنعتی اراک

 

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – بهترین دانشگاه های پذیرنده در جهان

همانطور که گفتیم رشته مهندسی نقشه برداری یا مهندسی ژئوماتیک در ایران و کل جهان در حال پیشرفت می باشد و این رشد و توسعه به دلیل پیشرفت هر چه بیشتر تکنولوژی های روز دنیا می باشد در این راستای تعدادی از دانشگاه ها در جهان وجود دارند که به عنوان بهترین دانشگاه های پذیرنده رشته مهندسی نقشه برداری شناخته می شوند که در ادامه لیست آن ها آورده شده است:

• موسسه فناوری ماساچوست (MIT)
• دانشگاه کمبریج (University of Cambridge)
• دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (University of California, Berkeley)
• دانشگاه استنفورد (Stanford University)
• دانشگاه هاروارد (Harvard University)

 

معرفی رشته مهندسی نقشه برداری – ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

رشته مهندسی نقشه برداری در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در تعدادی کمی از دانشگاه ها ارائه می شود و به تبع آن تعدادی فارغ التحصیلان کمتری نیز به جامعه تحویل می دهد. گرایش های مهندسی نقشه برداری در مقطع کارشناسی ارشد شامل 5 گرایش زیر می باشد:

• سیستم های اطلاعات جغرافیایی
• ژئودزی
• سنجش از دروی
• ژئودزی گرایش هیدروگرافی
• فتوگرامتری