تفاوت کانون وکلای دادگستری و مرکز مشاوران قوه قضاییه
سوالی که ذهن اکثر داوطلبان وکالت را درگیر کرده است این است که چه فرقی بین فعالیت درحوزه کانون وکلا و مرکز مشاوران قوه قضاییه وجود دارد؟
دراین خصوص باید گفت که در هردوی این نهادها پس از گذراندن مراحل قانونی و کار آموزی، پروانه پایه یک اعطا میگردد که هیچ فرقی باهم ندارند و ازنظر دایره کار کاملا شبیه به هم می باشند. اما آنچه که متفاوت است نحوه کارآموزی، مدت کار آموزی و نحوه اخذ پروانه پایه یک می باشد؛ البته این موضوع در آزمون سال 98 با تغییرات چشمگیری در خصوص آزمون مرکز وکلا و مشاوران قوه قضاییه، روبه رو بوده است.
درخصوص کانون وکلا، داوطلبان پس از قبولی در آزمون تستی پس از سیر مراحل اداری، وارد دوره ی 18 ماهه ی کارآموزی می شوند که درطول دوره حق اخذ پرونده های حقوقی را با توجه به معیار مشخص دارند. در واقع این افراد می توانند فعالیت کنند و ازاین راه درآمد داشته باشند؛ اما داوطلبان مرکز مشاوران پس از قبولی در آزمون تستی وارد مرحله مصاحبه می شوند و پس از گذر از مرحله ی مصاحبه تحقیقات وارد دوره ی کار آموزی شده که در مدت کار آموزی حق فعالیت کاری در این زمینه را تا قبل از آزمون سال 98 نداشتند و صرفا باید به کار آموزی می پرداختند. بعد از گذر از مرحله ی کارآموزی ایشان پروانه ی پایه دو اخذ می کردند و بعد از دوسال می توانستند پروانه پایه یک اخد کنند. اما درسال 98 این موضوع ( نحوه اخذ پروانه پایه یک وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه )با تغییرات قابل توجهی روبرو شده است
متاسفانه مدتی است که این بحث مطرح گردیده که آیا وکلای کانون وکلا به کار مسلط تر هستند یا وکلای مرکز مشاوران؟ دوستان توجه داشته باشید صرف قبولی یا عدم قبولی درآزمون، نشانه ی قدرت و تسلط در کار نیست و این خود فرد است که درمدت کارآموزی و گذر از آزمون باید خود را آنچنان به قوانین و اصول حقوقی مسلط کند که بتواند کار را به نحو احسن انجام دهد. با این وصف فرقی ندارد که فرد از وکلای کانون وکلا باشد یا وکلای مرکز مشاوران و در هر دو عنوان یک وکیل می تواند فردی خبره و کارآمد باشد.
تفاوت کانون وکلا و مرکز مشاوران قوه قضاییه در خصوص نحوه کارآموزی و اخذ پروانه پایه یک وکالت
پذیرفته شده آزمون وکالت کانون وکلای دادگستری و متقاضی پروانه بعد از ثبت نام، تکمیل پرونده و تصویب هیئت مدیره، مدارک خود (اصل پروانه، کارنامه و ...) را از دفتر کانون دریافت میکند. کارآموز مکلف است حداکثر ظرف ده روز از تاریخ اخذ مدارک، در دفتر وکیل سرپرست حاضر شده و معرفی نامه را پس از گواهی وکیل سرپرست به کانون ارائه دهد. تاریخ گواهی، به منزله شروع دوره است، مشروط بر اینکه ظرف مدت فوق، تکالیف کارآموزی را شروع کند.از تاریخ شروع دوره، کارآموز موظف است هجده ماه تمام (به استثنای مواردی که در قانون مدت دیگری تعیین شده باشد) تکالیف را بلا انقطاع انجام دهد. کارآموز مکلف است صرفا در محلی که توسط کانون برای کارآموزی تعیین شده، وظایف خود را تحت نظر وکیل سرپرست انجام دهد و در دادگاه های همان محل شرکت کند.
وظایف کارآموزان کانون وکلای دادگستری
:وظایف کارآموزان کانون وکلای دادگستری در دوره کارآموزی تحت نظر کانون، به شرح زیر می باشد
1) انجام کارهای ارجاع داده شده از طرف کانون، مانند کار در دادسرا، دادگاه، شعبه معاضدت و غیره.
2)گذراندن دوره آموزش رایانه به تشخیص کانون و ارائه گواهی مراکز آموزشی مورد تایید کانون.
3) مطالعه قوانین و متون حقوقی، انجام کارها و پیگیری پرونده های مرتبط با کارآموزی، تحت نظر و راهنمایی های وکیل سرپرست و تسلیم گزارش به وی. نتیجه اقدامات مذکور در کارنامه کارآموز درج و توسط وکیل سرپرست گواهی می شود.
تبصره ۱: کارآموز باید کلیه امور وکالتی را که خود قبول می کند یا توسط وکیل سرپرست ارجاع می شود، مانند تنظیم وکالت نامه، دادخواست، شکواییه، لایحه و ...با نظارت وکیل سرپرست انجام دهد، به گونه ای که در هر مورد رسیدگی به امور وکالتی کارآموز به وسیله وکیل سرپرست و مقامات کانون به سهولت امکان پذیر باشد.
تبصره ۲: تاسیس هرگونه دفتر یا موسسه، منفردا یا متفقا با کارآموزان دیگر و وکلا برای کارآموز ممنوع بوده و مکلف است در دفتر وکیل سرپرست حاضر شود. تخطی از این امر تخلف انتظامی محسوب می شود.
کارآموز باید گزارش عملکرد خود را که حاوی حضور در جلسات دادگاه، سخنرانی و کارگاه آموزشی و دفتر است، در پایان هر سه ماه، به وکیل سرپرست ارائه دهد. وکیل سرپرست نیز باید پس از ملاحظه ی گزارش مذکور، حداکثر ظرف یک هفته، نظر خود را به کمیسیون اعلام کند.
شرکت در جلسات دادرسی مدنی و کیفری دادگاه ها حداقل ماهی دو مرتبه و تهیه گزارش از پرونده های مذکور.
هدف از حضور در جلسات دادگاه های مدنی و کیفری آن است که کارآموز با طرز استدلال و استناد طرفین دعوا و وکلای آن ها به قوانین، نحوه برخورد قضایی دادگاه ها با موضوع پرونده و دلایل رد یا قبول استدلال ها و مستندات طرفین آشنا شود. برای آموزش بهتر، کارآموز باید حتی المقدور در جلسات محاکم با موضوعات متنوع شرکت کرده و از تهیه گزارش با موضوعات تکراری و مشابه خودداری کند
گزارش ها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمع آوری، تایپ یا پاکنویس شده و در مواعد اعلامی، تسلیم کمیسیون شود. شماره گذاری صفحات و تنظیم فهرست برای گزارش ها ضروری است .
حضور کارآموز، ماهانه در دو جلسه دادرسی مدنی و کیفری دادگاه ها، حداقل تکلیف است.
حضور در دایره معاضدت قضایی و آموزش لازم با توجه به امکانات کانون و تصمیم کمیسیون و ارائه ی دوره گواهی دایره مذکور در پایان دوره.
کارآموز مکلف است پس از پایان دوره یا در مواعدی که کمیسیون مقرر می دارد، ختم دوره خود را اعلام و مدارک انجام تکالیف را حداکثر ظرف بیست روز به کمیسون کارآموزی تسلیم کند.
بعد از احراز انجام وظایف توسط کارآموز، برای آزمون اختبار آماده شود و بعد از قبولی در این آزمون و انجام مراسم تحلیف و یاد کردن سوگند پروانه پایه 1 را دریافت میدارد.
مرکز مشاوران قوه قضاییه
طبق ماده 25 آیین نامه اجرایی ماده 187، مشاوران حقوقی موضوع این آیین نامه پس از اخذ پروانه به مدت 2 سال مشاور حقوقی و وکیل پایه 2 محسوب میشوند و تنها حق شرکت در محاکم کیفری که به جرایم «تعزیری مستوجب حبس کمتر از 10 سال و شلاق و جزای نقدی و اقدامات تأمینی و بازدارنده» رسیدگی میکنند و نیز در محاکم حقوقی که به دعاوی با خواسته کمتر از پانصد میلیون ریال یا خواسته غیر مالی مگر در دعاوی مربوط به اختلاف در اصل نکاح اصل طلاق، اثبات و نفی نسب، رسیدگی میکنند را دارند. (به تغییرات سال 98 توجه شود.)
پس از انقضای این مدت و احراز صلاحیت توسط هیأت پروانه مشاور به پایه (1) ارتقاء مییابد. دارندگان پروانه پایه 1 حق شرکت در کلیه محاکم اعم از حقوقی، کیفری و غیره را دارند.
اعمال مفاد این ماده مانع از حق ارایه مشاوره حقوقی از سوی مشاور در کلیه پروندهها نمیباشد.
پذیرفتهشدگان مشاوره حقوقی، وکالت و کارشناسی باید قبل از اخذ پروانه متعهد شوند که حسب ارجاع هیأت و مرکز، خدمات حقوقی و کارشناسی لازم را برای متهمان، شاکیان و اصحاب دعوایی که امکانات مالی لازم را برای استخدام وکیل و کارشناس ندارند به صورت مجانی یا با نرخ های کمتر و شرایط سهل انجام دهند.
آن دسته از مشاوران حقوقی که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد به بالا می باشند می توانند درخواست صدور پروانه تخصصی در رشتهای که در آن رشته، مدرک تحصیلی خود را اخذ کردهاند بنمایند؛ در چنین صورتی حقالوکاله و حقالمشاوره آنها در پروندههای مرتبط با رشته تخصصی آنان 25% بیش از مبالغ مذکور در ماده 26 خواهد بود.
تغییرات شرایط اخذ پروانه وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه درآزمون سال 98
- برای شرکت در آزمون نیازی به داشتن کارت پایان خدمت نیست و ارائه ی کارت پایان خدمت در زمان کارآموزی ملاک است.
- داشتن مدرک لیسانس در زمان آزمون نیازی نیست و ارائه ی مدرک لیسانس در زمان آغاز کارآموزی ملاک است.
- در زمان آزمون نیازی به تعیین حوزه ی کاری نیست و حوزه امتحانی مشخص می شود و پس از قبولی در آزمون فرد می تواند حوزه های کاری خود را انتخاب کند.
- پس از قبولی درمراحل آزمون، 18 ماه دوره کارآموزی وجود دارد و پس از آن پروانه ی پایه یک اعطا میگردد.