با توجه به پذیرش دانشگاه آزاد با همان نمره و رتبه کنکور سراسری، انتخاب رشته دانشگاه آزاد نیز وارد فاز جدیدی شد. از آنجا که دانشگاه آزاد با ارتقاء سطح کیفی و افزایش تعداد واحدهای زیر مجموعه خود روز به روز به سمت استاندارد شدن پیش می رود، انتخاب رشته آن نیز ابعاد تازه ای یافته است.

در اینجا ابتدا درباره انتخاب رشته دانشگاه آزاد برای رشته محلهای با آزمون و سپس رشته محل های بدون آزمون صحبت خواهیم کرد.

انتخاب رشته با آزمون دانشگاه آزاد:

در انتخاب رشته دانشگاه آزاد، یکی از اصلی ترین سوالات دانش آموزان و داوطلبان این است که با چه رتبه ای می توان در یک دانشگاه آزاد خاص پذیرفته شد و اینکه اولویت بندی در انتخاب رشته دانشگاه آزاد با دانشگاه سراسری چه تفاوتی دارد؟

این که دانش آموز و یا داوطلب در انتخاب رشته دانشگاه آزاد تا چه حد رتبه ای می تواند احتمال قبولی داشته باشد به جز اطلاعاتی که در سالهای گذشته وجود دارد، راه خاصی وجود ندارد. این که تا چه حد بتوان به چنین اطلاعاتی اعتماد نمود بحثی مجزاست. از آنجا که آخرین رتبه قبولی در دانشگاههای سراسری در سالهای مختلف نوسان دارد و ظرفیتها و حتی تمایل دانش آموزان به رشته هایی خاص متغیر است، پیش بینی دقیق رتبه برای قبولی در انتخاب رشته دانشگاه آزاد قدری دشوار است، اما باید به نوعی بتوان از طریق این داده ها یک پیش بینی نزدیک را انجام داد.

در انتخاب رشته دانشگاه سراسری، ملاک اول برای سازمان سنجش رتبه است و سپس اولویت بندی. یعنی ابتدا با توجه به رتبه، اختصاص ظرفیت به اولویت های انتخابی دانش آموز انجام می شود. مثلا  اگر دانشگاه علوم پزشکی تهران، 100 نفر ظرفیت برای رشته پزشکی داشته باشد ولی رتبه 100، پزشکی دانشگاه شیراز را به عنوان اولین اولویت خود انتخاب کرده باشد و 99 نفر قبل از او پزشکی دانشگاه تهران را انتخاب کرده باشند، رتبه 101 این شانس را می یابد که در پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شود. البته در نظر داشته باشید که در اینجا ما فرض بومی و قطبی و سهمیه منطقی را برای عدم پیچیده شدن مثال حذف کردیم.

بسیار شنیده اید که می گویند در انتخاب رشته دانشگاه آزاد بالاتر گذاشتن یک انتخاب خاص، شانس قبولی و دانشجو شدن دانش آموز را افزایش می دهد. در انتخاب رشته دانشگاه آزاد برای رشته های پرطرفدار با آزمون چنین نیست و داوطلب تنها براساس رتبه و نمره خود در کنکور سراسری حائز شایستگی می شود. یعنی این که شما اگر رتبه بالایی دارید که به پزشکی، داروسازی و یا دندانپزشکی نمی خورد، با بالاتر گذاشتن انتخابهای شهرستانهای دور در اولویت های اول، شانس قبولی خود را افزایش نمی دهید.

بدیهی است که داوطلب باید در همان گروه آزمایشی اصلی خود انتخاب رشته کند و اگر گروههای آزمایشی زبان و یا هنر را هم شرکت کرده است، می تواند برای آنها نیز انتخاب رشته انجام دهد.

انتخاب رشته بدون آزمون دانشگاه آزاد:

در انتخاب رشته بودن آزمون، شما مجاز هستید که از هر گروه آزمایشی تنها یک رشته را در یک واحد دانشگاهی مد نظر و در یک نظام آموزشی انتخاب کنید. مثلا می توانید رشته شیمی کاربردی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال با نظام آموزشی تمام وقت را انتخاب کنید و همزمان رشته شیمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز پاره وقت را انتخاب نمایید. تمام وقت یعنی محدودیتی برای برگزاری کلاس در ایام مختلف هفته و شرکت در آنها ندارید و پاره وقت یعنی کلاسها در ساعات خاصی برگزار می شود که مناسب افراد شاغل باشد. 

اگر خواستید یک رشته را در دانشگاهی دیگر و در یک گروه ازمایشی دیگر انتخاب کنید می توانید این کار را انجام دهید و باید کارت جدید نیز برای آن خریداری نمایید. مثلا مهندسی عمران دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات به صورت نظام آموزشی تمام وقت. در واقع محدودیتی برای انتخاب رشته برای هیچ گروه آزمایشی وجود ندارد. یعنی بچه های تجربی می توانند از بین رشته های بچه های انسانی و ریاضی و بالعکس انتخاب نمایند. محدودیت در اینجاست که هر کس فقط می تواند یک کد رشته محل را در یک نظام آموزشی (تمام وقت و پاره وقت) انتخاب کند و نه بیشتر.