سوالات تخصصی در مصاحبه مقطع دکتری رشته شیمی معدنی
زمانی که شما داوطلب عزیز در آزمون کتبی دکتری رتبه و تراز قابل قبول را بدست اوردید و با توجه به ترازهای مورد قبول هر دانشگاه، انتخاب رشته را انجام دادید، نوبت به آن می رسد که دانشگاه های مورد نظر شما را بر حسب ترازی که بدست آورده اید به مصاحبه دعوت کنند تا از نزدیک بتوانند علم و توانایی و شخصیت شما را مورد ارزیابی قرار دهند. در این محتوا قصد داریم تا شما را با برخی از سوالات تخصصی جلسه مصاحبه ی دکتری شیمی معدنی آشنا کنیم و آمادگی لازم برای حضور در مرحله دوم که آزمون شفاهی است را به شما انتقال دهیم.
در ابتدای جلسه ی مصاحبه اساتید محترم از شما میخواهند تا معرفی مختصری از خودتان به آن ها ارائه دهید. در این معرفی آغازین سعی کنید به صورت منسجم اطلاعات شخصی خودتان را مطرح کنید و دانشگاه های محل تحصیل مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشدتان را با ذکر معدل هر دوره معرفی کنید. ممکن است برخی اساتید سال شروع و پایان هر دوره را نیز از شما بپرسند. سلیقه شخصی اساتید در انتخاب سوالات مصاحبه دکتری می تواند دخیل باشد و برای برخی از اساتید مهم است که شما مقطع کارشناسی ارشدتان را طی چند ترم به پایان رسانده اید. بدیهی است در گرایش های رشته شیمی با توجه به کارهای آزمایشگاهی مربوط به پایان نامه اتمام دوره کارشناسی ارشد در 5 ترم یابالاتر خیلی غیر معقول نبوده و اساتید این موضوع را در نظر خواهند گرفت و برای دانشجویی که در پایان ترم 4 یا 5 توانسته از پایان نامه کارشناسی ارشد خود دفاع کند امتیاز مثبت در نظر خواهند گرفت ولی این بدین معنی نیست که شخصی با سنوات تحصیلی بیشتر شانس قبولی خود را از دست می دهد. هم چنین اساتید برخی دانشگاه ها در مورد انگیزه ی شما از ادامه تحصیلتان یا اهداف مورد نظرتان در مقطع دکتری نیز سوال میپرسند که شما داوطلب عزیز حتما باید قبل از حضور در جلسه ی مصاحبه به این موضوع فکر کنید و هدف و پروژه های مورد نظرتان را مشخص کنید. به طور کلی میتوان گفت محوریت اکثر سوالات مطرح شده در جلسه ی مصاحبه، موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد و کارهای پژوهشی مربوط به آن میباشد. به عبارت دیگر از نظر اساتید، تسلط شما بر موضوع پایان نامه تان بسیار مهم می باشد و اگر قادر باشید اساتید را در زمینه ی کاری مقطع کارشناسی ارشدتان توجیه کنید و به آن ها اثبات کنید که تمام مراحل آزمایشگاهی و نوشتاری پایان نامه تان را خودتان انجام داده اید و به تمامی مکانیزم ها و فرآیندهای شیمیایی اتفاق افتاده در حیطه پایان نامه تان مسلط هستید، امتیاز مثبتی از داوران دریافت خواهید کرد. در اکثر موضوعات گرایش شیمی معدنی شما با سنتز مواد سر و کار دارید . اگر در موضوع پایان نامه تان سنتز ماده ای را داشتید باید به مراحل سنتز و دلیل افزودن هر ماده ی شیمیایی در هر مرحله آگاه باشید و اگر ماده ی سنتز شده را در فرآیند خاصی به کار برده اید باید به آن فرایند و واکنش های مربوط به آن و چگونگی انجام آن نیز مسلط باشید. برای مثال بنده در پایان نامه کارشناسی ارشد خودم دو نانو کاتالیست سنتز معرفی کرده بودم و از آن ها در فرایند رنگ زدایی استفاده کردم. در جلسه مصاحبه دانشگاه های مختلف سوالاتی از قبیل زیر از من پرسیده شد:
- تعاریفی در زمینه نانو فناوری و کاتالیست
- مواد استفاده شده در سنتزها، نقش هر یک از مواد در سنتز و دلیل افزوده شدن آن ها در مراحل مختلف
- کلیات فرایند رنگ زدایی، دلیل انجام این فرایند و چگونگی عملکرد نانوکاتالیست ساخته شده توسط من در این فرایند
هم چنین در مورد آنالیزهای انجام شده از قبیلIR, UV, XRD, SEM و ........ نیز که در پایان نامه ام از آن ها استفاده کرده بودم هم سوالاتی پرسیده شد. پس اگر شما نیز در پایان نامه خود از این آنالیزها استفاده کرده اید، به جزئیات آن ها مسلط باشید، بدانید هر کدام از آنالیزها برای چه نوع موادی کاربرد دارند، دلیل استفاده از هر کدام چیست، هر کدام چه اطلاعاتی در مورد مواد مورد نظر در اختیار ما قرار می دهند. مثلا با آنالیز XRD میتوان فاصله بین صفحات کریستالی را محاسبه کرد یا آنالیزEDS امکان شناسایی عناصر تشکیل دهنده نمونه را به ما میدهد و در آنالیز MAP به توزیع فراوانی عناصر تشکیل دهنده ماده پی خواهیم برد. داشتن مقاله یا اختراع ثبت شده و یا تالیف کتاب میتواند امتیاز مثبتی برایتان به وجود بیاورد ولی توجه داشته باشید که خیلی از اساتید گروه شیمی معدنی برای باورند که دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در طی دوره دو ساله خود فرصت زیادی برای نوشتن مقاله نداشته و انتظار مقاله از همه دانشجویان مقطع ارشد ندارند و اگر شما داوطلبی هستید که مقاله ندارید نباید نگران باشید چون باتسلط بر پایان نامه خود و موارد دیگر میتوانید این پارامتر راجبران کنید. در مورد سوالات مربوط به زبان انگلیسی باید گفت که این قسمت از جلسه مصاحبه کاملا شانسی و غیر قابل پیش بینی است. یعنی یک سال ممکن است اساتید تصمیم بگیرند تا در مورد دانش مربوط به زبان انگلیسی شما هم سوالاتی بپرسند ولی سال دیگر هیچ سوالی در این زمینه پرسیده نشود یا سوالات بسیار ساده مطرح شود. به طور میانگین و طبق تجربه شخصی من در گروه شیمی معدنی، دانش شیمی شما برای اساتید اهمیت بیشتری از زبان عمومیتان دارد ولی سعی کنید در رزومه ای که برای اساتید میبرید حتما نمره زبان و یا هر مدرکی که شاهدی بر تسلط شما در زمینه زبان انگلیسی باشد داشته باشید. نکته قابل توجه این است که دانشجویی که وارد مقطع دکتری میشود باید به طور نسبی به زبان انگلیسی تسلط داشته باشد تا بتواند از مقالات و کنفرانس های بین المللی مربوط به رشته اش بهره مند شود. پس فارغ از اینکه در جلسه مصاحبه سطح زبان شما را محک بزنند یا نه، زبان انگلیسی خود را تقویت کنید. سعی کنید قبل از اینکه در جلسه مصاحبه حضور پیدا کنید، با جستجو در سایت دانشگاه موردنظر اعضای هیئت علمی گروه شیمی معدنی آن دانشگاه را پیداکرده و از زمینه کاری هر کدام اطلاع نسبی داشته باشید و حداقل یک مقاله نوشته شده ی هر کدام از ان ها را که در زمینه کاری خودشان میباشد را مطالعه کنید. داوران جلسه ممکن است در مورد برخی مفاهیم پایه ی شیمی معدنی از شما سوال بپرسند. در اکثر اوقات از مفاهیم پایه ای که مرتبط با موضوع پایان نامه تان باشد از شما سوال پرسیده میشود. برخی مفاهیم پایه عبارتند از انحراف یان تلر، تقارن، اثر ترانس، انواع لیگاندها و کمپلکس های چهار وجهی و هشت وجهی، اوربیتال مولکولی و ...... . هر کدام از این مفاهیم به تناسب موضوع پایان نامه شما ممکن است از شما پرسیده شوند. برای اساتید هر دانشگاه بسیار مهم است که شما دانشگاه آن ها را در اولویت چندم انتخاب رشته خود خود انتخاب کرده اید. پس سعی کنید هدف خود را از ابتدا مشخص کنید و آن دانشگاهی که مورد نظرتان میباشد را در اولویت اول انتخاب رشته تان قرار دهید چون حتی در مواردی دیده شده که شخص از همه جنبه های علمی کامل بوده ولی چون آن دانشگاه را انتخاب اولش قرار نداده، اساتید پذیرفتن آن دانشجو را لغو کرده اند. برای مثال من در انتخاب رشته خودم یکی از دانشگاه را در اولویت پنجم انتخاب رشته ام قرار داده بودم و در جلسه مصاحبه اساتید آن دانشگاه نظر مثبتی برای جذب من به عنوان دانشجویشان داشتند ولی چون انتخاب اولم نبودند پس از پذیرفتن من منصرف شدند. پس حتما قبل از انتخاب رشته مشخص کنید که میخواهید در کدام دانشگاه ادامه تحصیل دهید و آن را در اولویت اول خود در برگه انتخاب رشته قرار دهید. اولویت اول بودن یک دانشگاه در برگه انتخاب رشته شما دید مثبتی به اساتید آن دانشگاه می دهد. وضعیت تاهل و محل سکونت و وضعیت اشتغال دانشجو نیز برای اساتید اهمیت دارد. مخصوصا اساتید دانشگاه های تراز اول از شما میپرسند که اگر درشهرستان زندگی میکنید با رفت و امد مشکلی ندارید؟ آیا خوابگاه به شما تعلق میگیرد؟ چون در رشته شیمی معدنی شما زمان زیادی را در ازمایشگاه مشغول کار پژوهشی خواهید بود، پس باید دسترسی مناسب به دانشگاه و ازمایشگاه را داشته باشید و بتوانید به استادتان از این نظر اطمینان خاطر بدهید.
