رشته زیست شناسی یکی از زیرمجموعه های علوم تجربی است و طیف وسیعی از دانش های تجربی را در بر می گیرد. شناخت و مطالعه در علم در رشته زیست شناسی زمینه موفقیت در بسیاری از علوم را فراهم می آورد. در واقع می توان رشته زیست شناسی را یکی از پایه های بنیادین مجموعه علوم تجربی دانست و بسیاری از پیشرفت های بشر مدیون توسعه علم زیست شناسی و فعالیت زیست شناسان است. همچنین می توانید معرفی سایر رشته های دانشگاهی علوم تجربی را در سایت 3گام بخوانید.

 

کارشناسی رشته زیست شناسی در یک نگاه

در جدول و نمودار زیر به اجمال رشته زیست شناسی را بررسی می کنیم.

عنوان ویژگی کارشناسی رشته زیست شناسی	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته زیست شناسی	بالا
بازار کار کارشناسی رشته زیست شناسی	پایین
میزان شناخته بودن رشته زیست شناسی در میان مردم	بالا
مدت  زمان ورود به بازار کار رشته زیست شناسی	نسبتا بالا
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته زیست شناسی	متوسط
درصد قبولی در کارشناسی رشته زیست شناسی داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	حدود 6 هزار نفر پذیرش
شانس قبولی کارشناسی رشته زیست شناسی در دانشگاه های برتر	زیر 50 نفر پذیرش در دانشگاه های برتر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته زیست شناسی	کارشناسی ارشد و دکتری
امکان بورسیه تحصیلی رشته زیست شناسی در سایر کشورها	متوسط
خطرپذیری کارشناسی رشته زیست شناسی	پایین

 

معرفی رشته زیست شناسی – تاریخچه زیست شناسی

زیست شناسی یکی از رشته های قدیمی بشری است و از دوران باستان تا به امروز تحقیقاتی در حوزه زیست شناسی انجام شده و بسیاری از پیشرفت های بشری مرهون تلاش زیست شناسان از گذشته های دور بوده است. در گذشته دانشمندانی نظیر جالینوس در روم، آیورودا، پزشک مصری، و ابن سینا دانشمند ایرانی در زمینه زیست شناسی به مطالعه و تعمق می پرداختند.

در دوران رنسانس نیز علاقه به تجربه گرایی و علوم طبیعی سبب توجه به علم زیست شناسی شد و کسانی نظیر ویلیام هاروی، کارل لینه و بوفون در توسعه رفتار موجودات و زیست شناسی کوشیده اند. در قرن نوزدهم و با ورود به عصر صنعتی و پسا صنعتی به تدریج زیست شناسی به منزله یک علم و رشته دانشگاهی به مراکز آموزش عالی راه یافت و تحصیل در آن آغاز شد.

در ایران نیز آموزش زیست شناسی نزدیک به یک قرن عمر دارد و از سال 1307 شمسی در دارالمعلمین عالی تدریس آن آغاز شد و رشته آموزشی آن تحت عنوان رشته طبیعی در دانشکده علوم دانشگاه تهران در سال 1313 تدریس شد.

در سال 1384 گروه زیست شناسی دانشگاه تهران به دانشکده زیست شناسی تبدیل شد. به تدریج رشته زیست شناسی در دانشگاه های مختلف ایران توسعه یافته و دانشجو می پذیرد.

 

آشنایی با رشته زیست شناسی

رشته زیست شناسی را می توان یکی از پایه های اساسی علوم تجربی دانست و در تعریفی کوتاه می توان گفت :« رشته زیست شناسی به شناخت همه ی موجودات زنده اعم انسان ها، گیاهان، و جانوران و تاثیر آن ها در زندگی بشر می پردازد.»

درواقع می توان گفت زیست شناسان سردمداران علوم تجربی هستند. مطالعات آن ها در زمینه های سلول ها و مولکول ها، گیاهان و جانوران و تمامی موجودات زنده و نحوه تعامل آن ها با محیط اطراف، اطلاعات بسیاری را در اختیار سایر علوم قرار می دهد. از این اطلاعات در حوزه های مختلف علوم برای بهبود شرایط زندگی بشر و پیشبرد اهداف آن استفاده می شود.

 

معرفی رشته زیست شناسی – گرایش های زیست شناسی

رشته زیست شناسی دارای 5 گرایش است. گرایش های رشته زیست شناسی عبارتند از؛

• زیست شناسی - عمومی
• زیست شناسی – گرایش علوم جانوری
• زیست شناسی – علوم گیاهی
• زیست شناسی – سلولی مولکلی
• زیست شناسی – زیست دریا

 

​گرایش های رشته زیست شناسی -  زیست شناسی عمومی

دوره کارشناسی زیست شناسی عمومی دوره ای است که هدف شناخت و تحقیق در زمینه مفاهیم کلی و اساسی زیست شناسی است. به طوری که جنبه های کاربردی و نظری مختلف زیست شناسی را بشناسند.

 

گرایش های رشته زیست شناسی -  گرایش علوم جانوری

همانطور که از نام این گرایش بر می آید، زیست شناسی جانوری به مطالعه مسائل مربوط به جانوران می پردازد و در سه حوزه جانورشناسی، فیزیولوژی جانوری، و علوم جانوری تکوینی فعالیت می کند که در مقاطع تحصیلی بالاتر به طور تخصصی هر یک از آن ها بررسی می شود.

 

گرایش های رشته زیست شناسی -  علوم گیاهی

گرایش علوم گیاهی زیست شناسی به طور تخصصی درباره گیاهان گوناگون به مطالعه می پردازد و در زمینه شناسایی، رده بندی، تبارزایی گونه های گیاهی و قارچ های ایران و جهان، ساختار گیاهان، ژنتیک و تکامل گیاهی، فیزیولوژی گیاهی، بوم شناسی، و زیست فناوری پژوهش می کنند.

 

گرایش های رشته زیست شناسی -  گرایش سلولی مولکلی

در گرایش زیست شناسی سلولی مولکولی، سلول ها و ملکول ها واحد مطالعه هستند و اجزای آن ها مثل DNA، RNA، و پروتئین ها و نحوه پروتئین سازی مورد بررسی قرار می گیرد.  با توجه به پیشرفت گسترده علوم و نقش و کاربرد مولکول ها و سلول ها در زندگی بشری گرایش زیست شناسی سلولی مولکولی در میان علوم تجربی جایگاه ویژه ای دارد. رشته زیست شناسی سلولی مولکولی نیز در مقطع کارشناسی دارای 5 گرایش است که عبارتند از؛

• زیست شناسی سلولی مولکولی – گرایش زیست فناوری (بیوتکنولوژی)
• زیست شناسی سلولی مولکولی – گرایش ژنتیک
• زیست شناسی سلولی مولکولی – گرایش میکروبیولوژی
• زیست شناسی سلولی مولکولی – علوم سلولی مولکولی
• زیست شناسی سلولی مولکولی – بیوشیمی

 

گرایش های رشته زیست شناسی -  زیست دریا

رشته زیست شناسی دریا رشته ای جدید و نوظهور در ایران محسوب می شود. حوزه های مطالعه رشته زیست شناسی دریا شامل ویژگی های زیست شناسی محیط دریاها و اقیانوس ها، خصوصیات جانداران دریایی، روابط و تعامل موجودات دریایی با یکدیگر و روابط آن ها با محیط اطراف می شود. رشته زیست شناسی دریا دارای چهار گرایش است که عبارتند از؛

• گرایش جانوران دریا
• گرایش آلودگی دریا
• گرایش بوم شناسی دریا
• گرایش گیاهان دریا

 

معرفی رشته زیست شناسی – وظایف زیست شناس

وظایف زیست شناس جانوری

زیست شناس جانوری وظیفه دارد در زمینه موارد زیر به مطالعه و پژوهش و انجام آزمایشات گوناگون بپردازد.

• اثر فراکسیون ‌های مؤثر گیاهان ایران بر سلول ‌های لاکتوتروپ، سرطانی و سلول ‌های سالم
• مطالعه سیستم های نوروترانسمیتری و مسیرهای سیگنالینگ نواحی مختلف مغز در فرآیند های یادگیری و حافظه، استرس و اضطراب، پاداش و اعتیاد در مدل‌های جانوری
• بررسی نقش مسیرهای سیگنالینگ در تمایز سلول‌های بنیادی در محیط ‌های دوبعدی و سه بعدی
• بررسی نقش مسیرهای سیگنالینگ در بروز و پیشگیری سرطان تخمدان
• تبارزایی و حفاظت ذخایر ژنتیکی گونه های جانوری ایران
• اکوسیستم های آبی ایران: تنوع زیستی و تاثیر تغییرات اقلیمی
• تکثیر و پرورش زالو و استفاده از آن در طب سنتی
•  حشره شناسی: رده بندی و فیزیولوژی
• زیست شناسی خرچنگ های ایران
• سلول های سرطانی: دارورسانی و مسیرهای پیام رسانی سلولی
• سلول های بنیادی: از علوم پایه به کاربردی
• زیست شناسی سلولی و مولکولی تولیدمثل در آبزیان: از علوم پایه به سلامت تولید مثل

 

وظایف زیست شناس عمومی

• مطالعه موجودات زنده مانند گیاهان و حیوانات و یافتن ارتباط آن ها با محیط زیست و هم چنین تأثیر آن ها بر انسان
• انجام پژوهش های تحقیقاتی و توسعه راه حل های جدید برای بهبود محیط زیست طبیعی
• بررسی نمونه های گونه های مختلف گیاهی و حیوانی، در شرایط آزمایشگاهی
• مطالعه بیماری ها و کنترل بیماری در زندگی جانوری و گیاهی

 

وظایف زیست شناس گیاهی

• شناسایی، رده بندی و تبارزایی گونه های گیاهی ایران و جهان
• کشت سلول و بافت گیاهی
• فیزیولوژی فتوسنتز
• فیزیولوژی اثر متقابل عوامل محیطی و رشد و نمو گیاه
• حفاظت ذخایر ژنتیکی گونه های گیاهی ایران
• ژنتیک و بیوتکنولوژی گیاهی
• بوم شناسی گیاهی
• کشت و تکثیر گیاهان زینتی و دارویی

 

وظایف زیست شناس سلولی مولکولی

• مطالعه و بررسی دیابت و زیست مولکولی
• مطالعه و بررسی ژنتیک و بیماری های ژنتیکی انسان
• مطالعه و بررسی اپـی ژنتیـــک و بیماری های خودایمنی
• مطالعه و بررسی سرطان و زیست مولکولی
• مطالعه و بررسی بیوفیزیک
• مطالعه و بررسی بیوتکنـولوژی پروتئیـــن و آنزیم
• مطالعه و بررسی سلول های بنیادی
• مطالعه و بررسی بیوشیمـــی کرومـاتیـــن و سرطان
• انجام آزمایشات در حوزه زیست شناسی سلولی مولکولی

وظایف زیست شناس زیست دریا

• شناسایی موجودات آبزی.
• شناسایی آلودگی‌های زیستی و غیرزیستی.
• بررسی ارتباط بیولوژیک موجودات اکوسیستم‌های دریایی.
• تکثیر و پرورش موجودات آبزی.
• کاربردهای گوناگون آبزیان و نقش آن ها در زندگی انسان.
• بررسی خصوصیات اکولوژیک اکوسیستم‌های آبی.
• حفاظت و چگونگی بهره برداری از آبزیان.
• شناسایی مواد بیو اکتیو موجود در منابع زنده آبزی و روش های کاربردی آن ها 

 

رشته زیست شناسی برای چه کسانی مناسب است؟

مهم ترین ویژگی فرد در رشته زیست شناسی، علاقه است؛ چراکه دانشجویان زیست شناسی همواره با موجودات زنده سروکار دارند و باید به این موجودات علاقمند باشند. این رشته رشته ای تئوری و بنیادی است و دانشجویان زیست شناسی باید به نمونه برداری، انجام آزمایشات گوناگون و تحقیق و پژوهش و مطالعه علاقمند باشند. پس روحیه پژوهشگری و خلاقیت جز لاینفک از زیست شناس یا بیولوژیست است.

برای انجام یک تحقیق خوب و نتیجه بخش ویژگی های جزئی نگری، داشتن هوش کاربردی، خودکنترلی، توانایی تحلیل گری، ابتکار و تلاشگری، انعطاف پذیری و آمادگی پذیرش شکست، و گروه محوری ضروری است. هرچه دانشجویان زیست شناسی بیشتر به این ویژگی ها آراسته باشند، در کار خود موفق تر خواهند بود.

 

برای قبولی در رشته زیست شناسی چه درس هایی را بخوانم؟

برای قبولی در رشته زیست شناسی، درس زیست شناسی و شیمی دبیرستان ضروری است و داوطلبان کنکور تجربی باید درصد های خوبی را در این دو درس کسب کنند. علاوه براین پایه و اساس بسیاری از  دروس رشته زیست شناسی، شیمی و زیست شناسی است پس علاقه به این دو درس و استعداد اهمیت بسیاری دارد.

برای اطلاع از بهترین منابع کنکور علوم تجربی مطلب بهترین منابع کنکور تجربی نظام جدید را بخوانید.

 

 معرفی رشته زیست شناسی – مزایا و معایب رشته زیست شناسی

رشته زیست شناسی یکی از رشته های زیبای علوم تجربی است چراکه با حیات موجودات کار دارد. زیست شناس زمان بسیاری از زندگی خود را صرف مشاهده و حضور در طبیعت می کند که باعث آرامش می شود و از محیط شهری شلوغ دور است.

رشته زیست شناسی به نسبت رشته های تاپ و پرطرفدار علوم تجربی از بازار کار چندان خوبی برخوردار نیست و کسب موقعیت شغلی خوب منوط به تلاش و مهارت های زیست شناس است. علاوه بر این در این  کار رقابت بین زیست شناسان وجود دارد که همانند شمشیر دو لبه است؛ هم می تواند بعضی بیولوژیست ها را از کارزار به در کند و هم می تواند باعث انگیزه بیشتر در کار شود. 

همچنین زیست شناسان گاهی در شرایط یا حیوانات خطرناکی کار می کنند و امکان ابتلا به بیماری ها و امراض، برخورد با تشعشعات، گزیدگی و بریدگی و گازگرفتگی وجود دارد.

 

 

 

معرفی رشته زیست شناسی – بازار کار و درآمد رشته زیست شناسی

به دلیل گستردگی گرایش های رشته زیست شناسی بازار کار متنوعی در این رشته وجود دارد و زیست شناسان در صورت داشتن تلاش، خلاقیت، و مهارت می توانند در مراکز دولتی یا خصوصی مشغول به کار شوند.

بازار کار و درآمد رشته زیست شناسی – زیست شناسی گیاهی

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی گیاهی می توانند به عنوان دبیر زیست شناسی در مدارس مشغول به تدریس شوند. همچنین آن ها می توانند در مراکز تحقیقاتی کشاورزی – زیستی، ژنتیک و بیوتکنولوژی، فضای سبز سازمان شهرداری، موزه های ملی تاریخ طبیعی، صنایع تولیدی کشت و تکثیر گیاهان زینتی، دارویی و کشاوری، و جهاد کشاورزی مشغول به کار شوند.

بازار کار و درآمد رشته زیست شناسی – زیست شناسی جانوری

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی جانوری می توانند به عنوان دبیر زیست شناسی در مدارس مشغول به تدریس شوند. همچنین می توانند در سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، شیلات ایران، موزه های ملی تاریخ طبیعی یا به عنوان تکنسین آزمایشگاه مشغول به کار شوند. علاوه بر این آن ها می توانند با ادامه رشته در زیرمجموعه های پزشکی مثل خون شناسی یا انگل شناسی، وارد حوزه های پزشکی شوند.

بازار کار و درآمد رشته زیست شناسی – زیست شناسی دریا

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی دریا می توانند در مراکز پرورش ماهی و آبزیان و شیلات مشغول به کار شوند. همچنین آن ها می توانند در مراکز تحقیقاتی ارزش مواد غذایی دریایی یا تحقیق و نگهداری از آبزیان در حال انقراض مشغول شوند.

بازار کار و درآمد رشته زیست شناسی – زیست شناسی سلولی مولکولی

گرایش زیست شناسی سلولی مولکولی نسبت به سایر گرایش های زیست شناسی بازار کار بهتری دارد. فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی سلولی مولکولی می توانند در مراکز تحقیقاتی مثل مرکز تحقیقات ژنتیک، انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، شرکت های خصوصی در زمینه ساخت مواد اولیه آزمایشگاه های علوم سلولی مولکولی، موسسه استاندارد، آزمایشگاه های کارخانه های تهیه مواد بهداشتی، صنایع غذایی و دارویی، ساخت واکسن ها و اسیدها مشغول به کار شوند.

 

معرفی رشته زیست شناسی – دوره تحصیل کارشناسی رشته زیست شناسی

دوره تحصیل کارشناسی زیست شناسی در کلیه گرایش ها 4 ساله است.

دروس عمومی گرایش های زیست شناسی:

• دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام
• ادبیات فارسی
• یک درس از دروس اخلاق اسلامی
• زبان عمومی
• یک درس از دروس انقلاب اسلامی
• تربیت بدنی 1
• یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی
• تربیت بدنی 2
• یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
• جمعیت و تنظیم خانواده

دروس‌ مشترک‌ در گرایش‌های‌ ‌ زیست‌ شناسی جانوری، گیاهی و زیست دریا عبارتند از‌ :

• ریاضی‌
• فیزیک‌
• شیمی‌
• شیمی‌ آلی‌
• بیوشیمی‌
• آمار زیستی‌
• زیست‌ سلولی‌ و مولکولی‌
• ژنتیک‌
• اکولوژی‌
• میکروبیولوژی‌
•  تکامل‌ موجودات‌ زنده‌
• تالوفیت‌ها
•  فیزیولوژی‌ جانوری‌
• بافت‌ شناسی‌
• جنین‌ شناسی‌
•  جانور شناسی‌
• تشریح‌ و مرفولوژی‌ گیاهی‌
• ریخت‌زایی‌ و اندام‌ زایی‌ در گیاهان‌
•  سیستماتیک‌ گیاهی‌
•  فیزیولوژی‌ گیاهی
• رشد و نمو گیاهی
• بیوفیزیک‌
•  ویروس‌ شناسی‌
•   زیست‌ شناسی‌ پرتوی‌
•  اکولوژی‌ عملی‌

 

معرفی رشته زیست شناسی – وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

فارغ التحصیلان گرایش های زیست شناسی با توجه به گرایش خود می توانند در مقاطع بالاتر ادامه تحصیل دهند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر – زیست شناسی گیاهی

فارغ التحصیلان گرایش های زیست شناسی با توجه به گرایش های فیزیولوژی گیاهی، سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، زیست شناسی تکوینی گیاهی می توانند در مقاطع بالاتر ادامه تحصیل دهند.

 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر – زیست شناسی جانوری

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی جانوری می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایش های فیزیولوژی جانوری، بیوسیستماتیک ، و زیست شناسی سلولی و تکوینی ادامه تحصیل دهند

 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر – زیست شناسی دریا

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی زیست دریا می توانند در مقطع کارشناسی ارشد همین گرایش ادامه تحصیل دهند

 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر – زیست شناسی سلولی مولکولی

فارغ التحصیلان گرایش زیست شناسی سلولی مولکولی می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های زیست فناوری گرایش میکروبی، زیست فناوری دریا، بیوفیزیک، بیوشیمی، میکروبیولوژی، ژنتیک، و علوم سلولی و مولکولی ادامه تحصیل دهند.