رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در 16/04/1370 تاسیس شد تا خلا حاصله ای را که کاردان های دامپزشکی از نظر کار و تحصیل و تخصص به آن مبتلا بودند، بر طرف کند ولی متاسفانه این رشته بن بست دیگری را در زمینه های ادامه تحصیل و اشتغال ایجاد کرد. هدف رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی تربیت کارشناسانی است که از عهده انجام آزمایشات بیوفیزیکی، بیوشیمیایی، هماتولوژی، آسیب شناسی، باکتری شناسی، ویروس شناسی، قارچ شناسی، انگل شناسی، سم شناسی، تجزیه مواد خوراکی ( انسان و دام )، و سایر آزمایش های مشابه را در سطحی عالی تر نسبت به مقطع کاردانی زیر نظر دامپزشکان عمومی و یا متخصص در مراکزعلمی ، آموزشی ، پژوهشی و خدماتی در سازمان های ذیربط برآیند . کارشناسان علوم آزمایشگاهی دامپزشکی به تنهایی کارهای مربوط به کلینیک های دامپزشکی را نمی توانند انجام دهند و صرفا تحت نظر یک دکتر دامپزشک در بخش های تحت امر آنها خدمت می کنند .همچنین می توانید معرفی سایر رشته های دانشگاهی علوم تجربی را در سایت 3گام بخوانید.

 

کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در یک نگاه

در جدول و نمودار زیر به اجمال رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی را بررسی می کنیم.

عنوان ویژگی کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	متوسط رو به بالا
بازار کار کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	پایین
میزان شناخته بودن رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در میان مردم	پایین
مدت  زمان ورود به بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	بالا
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	متوسط رو به بالا
درصد قبولی در کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	حدود 300  نفر پذیرش
شانس قبولی کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در دانشگاه های برتر	حدود 50  نفر پذیرش در دانشگاه های برتر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	در بعضی رشته های خاص
امکان بورسیه تحصیلی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در سایر کشورها	پایین
خطرپذیری کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی	متوسط رو به بالا

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی- تاریخچه علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی طبق مصوبه مورّخ 16/04/1370 در گروه : پزشکی ، کمیته تخصصی : دامپزشکی ، وزارت علوم تاسیس شد.

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی- وظایف کارشناس علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• انجام آزمایشات مختلف در رابطه با تشخیص، پیشگیری و ریشه کنی بیماری های دامی در بخش های دولتی یا خصوصی.
• انجام آزمایشات گوناگون در رابطه با انجام طرح های تحقیقاتی در مراکز آموزشی و پژوهشی.
• آماده سازی دستگاه ها و انجام آزمایشات ذی ربط در رابطه با دروس عملی دانشجویان دانشکده ها و آموزشکده های دامپزشکی کشور.
• مدیریت فنّی و اداری آزمایشگاه های دامپزشکی تحت نظارت علمی دامپزشکان.

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی-  تجهیزات علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• شیکر ملانژور
• دستگاه ECG
• اتوآنالیزور اتولپ
• سانتریفیوژ
• انکوباتور
• دستگاه استریل خشک
• دستگاه کشنده میکروالکترو
• دستگاه استرتوتکس
• دستگاه یونوفوریس
• اسپکتروفتومتر
• سل کانتر

 

رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجو باید به‌ دروس تخصصی رشته تجربی که همان ‌ شیمی‌ و زیست‌شناسی است‌ علاقه‌مند باشد. همچنین از آنجایی که یک کارشناس‌ علوم‌آزمایشگاهی دامپزشکی معمولا در یک آزمایشگاه مشغول به کار می شود و با نمونه های آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاهی و گزارش های پزشکی سر و کار دارد، باید از نظر اینکه با نمونه کار انجام دهد و هچنین نسبت به حیطه و فعالیت عملی حساسیتی نداشته باشد و دراین زمینه آمادگی کامل داشته باشد.

تعدادی از آن ها نیز ممکن است بخشی از وقت خود را با بیماران و مراجعه کنندگان و کارهایی از قبیل خون گیری یا دریافت نمونه های آزمایشگاهی بگذرانند که این خود نیز مستلزم روحیات مورد نظر برای برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان است. غیر از بیمارستان و مراکز تشخیص طبی، آنها حتی ممکن است در محیط های غیر طبی نظیر آزمایشگاه های صنعتی، دارویی، مواد غذایی و مشابه آن کار کنند. در این صورت معمولا تمرکزشان روی تشخیص عوامل بیماری زا و پیشگیری از بیماری است و نه فرد بیمار و تشخیص بیماری او .

 

برای قبولی در رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی چه درس هایی را بخوانم؟

رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی از زیرمجموعه های کنکور تجربی در انتخاب رشته کنکور سراسری است  به همین علت تسلط بر دروس تخصصی همچون زیست شناسی، شیمی، فیزیک، و ریاضیات برای کنکور  تجربی اهمیت بالایی دارد و ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته ی دانشگاهی برای درس زمین شناسی 0، زیست شناسی 3، شیمی 3، فیزیک 2، و ریاضیات 2 است.

برای اطلاع از بهترین منابع کنکور علوم تجربی مطلب بهترین منابع کنکور تجربی نظام جدید را بخوانید.

 

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی-  مزایا و معایب رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

از مزایای این رشته این گونه می توان اشاره کرد که هدف نهایی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی درمان حیوانات نیست بلکه تامین مواد غذایی و بهداشت برای انسان هاست.

همچنین مواد پروتئینی که مقاومت انسان‌ها، به خصوص کودکان، را در مقابل کلیه بیماری ها افزایش می دهد و نه تنها باعث کاهش چشمگیر هزینه های درمانی می شود، بلکه جامعه ای سالم و فعال به وجود می‌آورد. از سوی دیگر، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در پیشگیری از بیماری های مشترک بین حیوان و انسان نقش بسیار مهمی دارد؛ بیماری هایی که می توانند بهداشت عمومی یک جامعه را به خطر بیندازد.

از معایب آن می توان به این اشاره کرد که از منظر اشتغال ؛ این رشته هم از نظر دکترهای علوم آزمایشگاهی و پزشکان پاتولوژیست و هم دکترهای دامپزشک تکلیفش آنچنان روشن نیست که عملاً هم از اینجا مانده اند و هم از آنجا رانده. به دامپزشکان مراجعه می کنید می گوید یا کاردان لازم دارم یا دکتر و بسیار کم پیش می آید که دقیقا علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در سرجای خودش به کار گرفته شود.

 همچنین در بخش دامپزشکی اکثراً لیسانس علوم آزمایشگاهی دامپزشکی کار و حقوق یک کاردان دامپزشکی را انجام داده و دریافت می کند. از سویی از نظر دکترهای علوم آزمایشگاهی و پزشکان پاتولوژیست و اصولا در آزمایشگاه های تشخیص طبی جایگاه و پایگاهی ندارند. مگر آنکه مسئول آزمایشگاه با توجه به کمبود نیرو و به دلیل اینکه برای یک کارشناس یا کاردان علوم آزمایشگاهی پزشکی کلی اصرار کند و خواهش کند و پول بیشتری هم بعنوان حقوق پرداخت کند، از کارشناس های بیکار علوم آزمایشگاهی دامپزشکی،از همه جا رانده شده بهره برداری می کند.(با حقوق کمتر)

همچنین از منظر ادامه تحصیل ؛ یک کارشناس علوم آزمایشگاهی دامپزشکی با گذراندن واحدهای درسی بسیار سنگین و زیاد در مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته به مطالعات آزمایشگاهی سلامت و بیماری  های حداقل چهار یا پنج نوع دام اهلی همراه با موارد استثنا مثلاً فیل و شتر و زرافه می پردازد که بسیار دشوار است. در حالیکه درعلوم آزمایشگاهی پزشکی فقط انسان را مطالعه می کنند در ضمن دغدغه اشتغال هم عمدتاً ندارند.

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی -  بازار کار و درآمد رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

  میزان درآمد و بازار کار در هر گرایش علوم آزمایشگاهی دامپزشکی متفاوت است برای مثال فارغ التحصیلان گرایش انگل شناسی می توانند به عنوان کارشناس آزمایشگاه تشخیص طبی، فارغ التحصیلان گرایش ژنتیک انسانی به عنوان استاد دانشگاه یا پژوهشگر، فارغ التحصیلان گرایش باکتری شناسی و قارچ شناسی در مراکز بهداشتی و درمانی مشغول به کار شوند.

هم چنین کار در مراکز تحقیقاتی، بیمارستان های دولتی و غیر دولتی، سازمان انتقال خون، سازمان های صنایع غذایی و دارویی و آزمایشگاه های تشخیص طبی برای افراد متخصص در این رشته از بهترین فرصت های شغلی در بازار کار علوم آزمایشگاهی دامپزشکی است که از درآمد نسبتا خوبی نیز بهره مند می شوند.

البته کارشناسان این رشته می توانند با ادامه تحصیلات و گرفتن تخصص ، مجوز تاسیس آزمایشگاه شخصی را دریافت کنند. فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی دامپزشکی به جز دامپزشکی حتی در آزمایشگاه­ های صنایع غذایی و فرآورده های دامی مانند کارخانجات شیر پاستوریزه نیز نمی­ توانند کار کنند. این در صورتی است که فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی پزشکی در تمام زمینه­ های آزمایشگاهی پزشکی، دامپزشکی، تغذیه و صنایع غذایی امکان کار و اشتغال دارند. اکثریت دروس هر دو گرایش علوم آزمایشگاهی پزشکی و دامپزشکی مشابه است. غیر از رشته علوم آزمایشگاهی بالینی، کارشناسان زیست شناسی، میکروبیولوژی، بیوشیمی و حتی شیمی در آزمایشگاه ها مشغول به کار هستند با توجه به دروسی که پاس می­ کنند. با توجه به این فرصت­ های اشتغال برای فارغ التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی بسیار کمتراست.

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی - دوره تحصیل رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

واحدهای درسی دوره چهارساله رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی عبارتند از؛

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی – دروس عمومی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• انقلاب اسلامی
• اندیشه اسلامی2
• تربیت بدنی 2
• تاریخ اسلام
• تفسیر موضعی نهج البلاغه

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی – دروس پایه رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• بیوشیمی-2
• بافت شناسی
• آمارحیاتی

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی – دروس اصلی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• پرورش ونگهداری حیوانات آزمایشگاهی
• تجزیه خوراک دام وطیور
• سم شناسی
• باکتری شناسی عمومی
• باکتری شناسی اختصاصی
• ویروس شناسی
• ایمنی و سرم شناسی
• انگل شناسی 1 تک یاخته و بندپایان
• انگل شناسی 2 کرم ها
• قارچ شناسی
• آسیب شناسی

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی – دروس تخصصی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• اصول تغذیه دام
• بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی
• زبان تخصصی
• اصول تکنیک های تهیه نمونه های تشریحی
• اصول تکنیک های اختصاصی میکروبیولوژی
• اصول تکنیکهای اختصاصی انگل شناسی
• اصول کاربامیکروسکوپ الکترونی
• کلینیکال پاتولوژی
• مدیریت آزمایشگاه
• پایان نامه – پروژه تحقیقاتی

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی – دروس کارورزی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

• کارآموزی ـ میکروبیولوژی
• کارآموزی ـ انگل شناسی و قارچ شناسی
• کارآموزی - آسیب شناسی
• کارآموزی ـ بیوشیمی و سم شناسی
• کارآموزی ـ بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی
• کارآموزی ـ کلینیکال پاتولوژی
• کارآموزی ـ تجزیه خوراک دام وطیور

 

 

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی -  علوم آزمایشگاهی پزشکی یا علوم آزمایشگاهی دامپزشکی ؟

فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی پزشکی در تمام زمینه­ های آزمایشگاهی پزشکی، دامپزشکی، تغذیه و صنایع غذایی امکان کار و اشتغال دارند. در صورتی­که فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی دامپزشکی به جز دامپزشکی حتی در آزمایشگاه­ های صنایع غذایی و فرآورده های دامی مانند کارخانجات شیر پاستوریزه نیز نمی­ توانند کار کنند.

اکثریت دروس هر دوگرایش علوم آزمایشگاهی پزشکی و دامپزشکی مشابه است. غیر از رشته علوم آزمایشگاهی بالینی، کارشناسان زیست شناسی، میکروبیولوژی، بیوشیمی و حتی شیمی در آزمایشگاه ها مشغول به کار هستند در حالی که دروسی که پاس می­ کنند.با دروسی که دانشجویان علوم آزمایشگاهی دامپزشکی می­ گذرانند قابل قیاس نیست؛ حال آنکه فرصت­ های اشتغال برای فارغ التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی بسیار کمتراست.

تشابه دو گرایش علوم آزمایشگاهی، مثل تشابه پزشکی و دامپزشکی است؛ درست است این دو دکتر باهم تفاوت دارند ولی در بسیاری زمینه ها کارشان به هم گره خورده و برای سلامت جامعه باید دست به دست هم دهند. آنچه در ایران دیده می ­شود نگاه سلیقه ای به رشته هاست از میان رشته­ های با پایه بیولوژی تنها به آن هایی بها داده می شود که پسوند پزشکی دارند یا در گروه پزشکی قرار می­ گیرند! باقی  رشته ها را بی ارزش حساب می­ کنند و آنقدر پذیرش در دانشگاه برای این رشته ها انجام می ­شود که بازار کار با خیل فارغ التحصیلان هم خوانی ندارد.

از سوی دیگر رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی معادلی در اروپا و آمریکا ندارد، فرد یا افرادی که این رشته را تأسیس کردند نام و محتوای آن را از کجا آوردند.

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی -  دانشگاه های پذیرنده رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

رشته علوم آزمایشگاهی در دانشگاه های روزانه، نوبت دوم و دانشگاه آزاد ارائه می شود البته در سال گذشته دانشگاه آزاد این رشته را ارائه نداده است. ظرفیت پذیرش رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی در دانشگاه های روزانه 220 نفر و در دانشگاه های نوبت دوم 75 نفر بوده است البته تعدادی ظرفیت و حدود 10 نفر نیز به مناطق محروم اختصاص داده شد.

• دانشگاه ایلام
• دانشگاه بو علی سینا- همدان
• دانشگاه تخصصی فناوریهای نوین آمل
• دانشگاه سمنان
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه رازی کرمانشاه
•  دانشگاه زابل
• دانشگاه لرستان

 

 

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی -  ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

در اکثریت رشته های علوم پایه پزشکی رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی امکان آزمون دارد ولی رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی امکان حتی آزمون دادن هم ندارد و شاید چهار یا پنج رشته مشخص امکان تحصیلش در علوم پایه پزشکی برای فرد موجود باشد. آن هم با رقابت با دوستان علوم آزمایشگاهی پزشکی که دقیقا سرفصل هایی را گذرانده اند که در امتحانات فوق لیسانس از آنها سئوال می آید ولی برای علوم آزمایشگاهی دامپزشکی سرفصل متفاوت بوده و تاکید شدیدی بر دامپزشکی بودن داشته است.

اخیرا چند رشته علوم پایه در بخش دامپزشکی تاسیس شده است که متاسفانه در آزمون اخیر از سئوالات و سرفصل های رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی اغلب استفاده شده بود تا علوم آزمایشگاهی دامپزشکی. در ادامه تحصیل ، هم در مقطع کاردانی به کارشناسی ناپیوسته و هم در کارشناسی به کارشناسی ارشد افراد حق شرکت در رشته های مشخص شده در دفترچه را دارند ولی رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی بدون هیچ گونه مشکلی هم می تواند در آزمون کارشناسی ناپیوسته و هم کارشناسی ارشد رشته های گروه دامپزشکی شرکت کند و قبول شود و تحصیل کند. در حالیکه بر عکس آن در کارشناسی ناپیوسته قطعا میسر نیست و در کارشناسی ارشد تنها در چند رشته کاملاً محدود گردیده است. جالب اینکه در دفترچه آزمون سراسری فوق لیسانس ، این رشته زیر مجموعه علوم آزمایشگاهی پزشکی طبقه بندی شده است.

اهمیت و ضرورت ایجاد این رشته با توجه به موارد زیر می­ باشد:

• نیاز آزمایشگاه­ های مراکز دامپزشکی استان­ ها وابسته به سازمان دامپزشکی کشور
•  نیاز آزمایشگاه­ های دانشکده­ ها و آموزشکده­ های دامپزشکی کشور
• نیاز موسسات تحقیقاتی علوم دامپزشکی
• نیاز آزمایشگاه­ های بخش خصوصی