رشته گفتار درمانی شاخه ای از علوم توانبخشی است و در مجموعه رشته های پیراپزشکی جای می گیرد. همچنین به دلیل ماهیت کار آن که بیشتر با کودکان است، روانشناسی نیز در آن دخیل است. در این اطلاعاتی را درباره رشته گفتاردرمانی خواهیم داد تا با شناخت رشته گفتار درمانی بهترین انتخاب را انجام دهید. همچنین معرفی سایر رشته های دانشگاهی علوم تجربی را در سایت 3گام بخوانید.

 

کارشناسی رشته گفتاردرمانی در یک نگاه

در جدول و نمودار زیر به اجمال رشته گفتاردرمانی را بررسی می کنیم.

 

عنوان ویژگی کارشناسی رشته گفتاردرمانی	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته گفتاردرمانی	بالا
بازار کار کارشناسی رشته گفتاردرمانی	متوسط
میزان شناخته بودن رشته گفتاردرمانی در میان مردم	متوسط رو به پایین
مدت  زمان ورود به بازار کار رشته گفتاردرمانی	متوسط رو به بالا
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته گفتاردرمانی	نسبتا پایین
درصد قبولی در کارشناسی رشته گفتاردرمانی داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	حدود 300  نفر پذیرش
شانس قبولی کارشناسی رشته گفتاردرمانی در دانشگاه های برتر	حدودا 50 نفر پذیرش در دانشگاه های برتر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته گفتاردرمانی	کارشناسی ارشد و دکتری
امکان بورسیه تحصیلی رشته گفتاردرمانی در سایر کشورها	متوسط
خطرپذیری کارشناسی رشته گفتاردرمانی	پایین

 

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – تاریخچه گفتاردرمانی

برای اولین بار در جهان در سال 1910 رشته گفتار درمانی در دانشگاه ها مطرح شد و به تدریج در سال 1925 به حوزه آموزش دانشگاهی وارد شد و با عنوان آسیب شناسی گفتار تدریس شد. پس از آن به تدریج این رشته به سرتاسر جهان گسترش یافت.

در ایران نیز تولد رشته گفتار درمانی به سال 1352 باز می گردد ورشته گفتار درمانی رشته ای نوظهور است. این رشته در آغاز در مدرسه عالی توانبخشی تدریس می شد و پس از آن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دانشگاه علوم پزشکی منتقل شد.

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – گفتاردرمانی چیست و گفتار درمانگر کیست؟

رشته گفتار درمانی یکی از زیر شاخه های علوم پیراپزشکی است و با استفاده از روانشناسی و روش های گوناگون می کوشد تا نارسایی ها و اختلالات زبانی و گفتاری، ادراکی، مشکلات بلع ، اختلالات صوت و ‌تلفظ‌ را برطرف کند. این اختلالات ممکن است ژنتیکی یا براثر آسیب های مغزی باشد. وظیفه گفتار درمانگر اینست که ابتدا علت وقوع مشکل را کشف کند و بعد با آموزش های لازم بکوشد تا مشکلات گفتاری، تکلم و ... را برطرف کنند. حوزه های فعالیت و جامعه هدف گفتاردرمانگران عبارتند از؛

• افرادی که دچار اختلالات تلفظی هستند.
• افرادی که دچار اختلالات صوت هستند.
• افرادی که دچار آسیب های مغزی هستند.
• افرادی که دچار اختلالات صوت هستند.
• افراد ناشنوا و کمک برای برقراری ارتباط کلامی
• عقب ماندگی های ذهنی و تلاش برای برقراری ارتباط کلامی
• توصیه و مشاوره در زمینه گفتاردرمانی

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – وظایف گفتاردرمانی

باید ها و نباید هایی که باید گفتار درمانگران اجرا کنند عبارتند از؛

• مشاوره و راهنمایی مراجعین برای پیش گیری از بروز اختلالات گفتار و زبان در کودکان 
•  مشاوره و آموزش به افرادی که در معرض ابتلا به اختلالات گفتار و زبان هستند به منظور پیشگیری 
•  راهنمایی و ارجاع مراجعین مبتلا به اختلالات گفتار و زبان به سایر درمانگران براساس نیازهای بهداشتی درمانی آن ها 
•  آموزش راهنمایی و مشاوره به افرادی که از گفتار خود به طور حرفه ای استفاده می کنند  ( برای ارتقاء کیفیت گفتار و پیش گیری از بروز اختلال)
• انجام آزمون های گفتار و زبان براساس معیارها و برگه های مورد تائید دانشگاه علوم پزشکی و تشکیل پرونده برای نوشتن شرح حال، ثبت چگونگی بروز و سیر اختلال براساس مصاحبه با بیمار و خانواده او و مدرک مربوطه ، ثبت سوابق درمانی، ضبط نمونه گفتار بیمار و شرح ویژگی های زبانی و گفتاری او، ثبت سابقه بیماری های جسمی بیمار و تعیین علل و عوامل مؤثر بر اختلال و ثبت برنامه و اقدامات گفتار درمانی و در صورت ارجاع به سایر مراکز درمانی ثبت در پرونده و ارسال خلاصه پرونده 
• نگهداری پرونده برای کارهای آماری و در صورت لزوم تهیه گزارش برای مراجع قانونی و استفاده از آن ها در مطالعات پژوهشی و ارائه نتایج به مسئولان و مراکز علمی – پژوهشی برای همکاری در زمینه افزایش آگاهی و بهبود ارائه خدمات گفتار درمانی و بالا بردن سطح سلامت جامعه 
• آسیب شناسی گفتار و زبان
• گفتاردرمانگر موظف است که براساس نسخه پزشک معالج خدمات گفتار درمانی را برای بیماران انجام دهد.
• پذیرش بیماران دچار اختلال تولید، لکنت ، اختلال در خواندن و نوشتن و تأخیر در رشد گفتار و زبان.
• آسیب شناسی گفتار و زبان حق دخل و تصرف در نسخه و یا دستور پزشک معالج را ندارد . 
• آسیب شناسی گفتار و زبان مجاز به تجویز دارو و درخواست رادیو گرافی و آزمایشات پاراکلینیکی برای بیماران را ندارد.
• آسیب شناس گفتار و زبان می تواند برای افراد مبتلا به اختلالات صوت به مدت محدود ( حداکثر تا یک هفته ) گواهی صادر نماید . (در صورت استفاده حرفه ای از صوت به معنای عدم حضور در محل کار و در غیر این صورت تنها در قالب استراحت صوتی )
• آسیب شناس گفتار و زبان حق انجام تزریقات و پانسمان را ندارد .

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – تجهیزات گفتاردرمانی

برای تاسیس مطب و مرکز گفتاردرمانی نیازمند تجهیزات و امکانات اولیه هستیم که در صورت وجود آن ها مجوز تاسیس صادر می شود. این تجهیزات عبارتند از؛

• اتاق درمان حدود 10 تا 12 متر مربع 
• سالن انتظار متناسب با مراجعین و سرویس بهداشتی در دسترس باشد . 
• محیط از نظر نور ، دما و پاکیزکی مناسب باشد 
• از نظر قرار گیری در طبقات ساختمان محدودیتی ندارد 
• میز و صندلی مناسب مراجعین موجود باشد 
• سرو صدا در اتاق درمان نباشد ( مطابق محیط های معمولی باشد )
• وسایل باز خورد بینایی و شنوایی موجود باشد 
• وسایل کمک آموزشی مانند کارت تصاویر ، کتاب های آموزشی کودکان ، لگو ، پازل و موارد مشابه برحسب نیاز 
• برگه های ارزیابی اختلالات گفتار و زبان مطابق با موارد موجود در دانشگاه های علوم پزشکی 
• قاشقک ، گاز استریل ، الکل ، دستکش یک بار مصرف ، نی ، شمع ، جراغ قوه ، دستمال کاغذی 
• وسایل صداساز برای کودکان و وسایل بازی و آموزش کودکان 
• ضبط صوت برای ثبت نمونه گفتار مراجعین 

 

 

رشته گفتاردرمانی برای چه کسانی مناسب است؟

رشته گفتار درمانی رشته ای است که نیازمند صبر و حوصله بسیار دارد؛ چرا که مراجعان و بیماران گفتاردرمانی ممکن است به کندی در روند درمان خود پیشرفت کنند. علاوه بر این گفتار درمانگر باید خونگرم و با قدرت روابط عمومی بالا باشد؛ زیرا مراجعان گفتار درمانی طیف وسیعی از افراد را شامل می شود.

همچنین آشنایی با لهجه های دیگر نیز در افزایش مهارت و توانمندی های گفتار درمانگر کمک می کند چون ممکن است مراجعان او ممکن است اقوام گوناگون مثل لر، کرد یا ترک و ... باشد. همچنین خود گفتاردرمانگر نیز بتواند حروف و واژه ها را به درستی ادا کند و از سلامت روان کامل برخوردار باشند.

 خلاقیت در رشته گفتار درمانی خیلی اهمیت دارد؛ چراکه گفتار درمانگر باید بتواند با روش های گوناگون و متنوع بکوشد که به مراجعان خود کمک کند. علاوه بر این، منابع گفتار درمانی در زبان فارسی محدود است و بهتر است که گفتار درمانگران به زبان انگلیسی مسلط باشند.

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – مزایا و معایب گفتاردرمانی

این رشته در شهرهای بزرگ با توجه به مهارت افراد از بازار کار خوبی برخوردار است و در بخش خصوصی استخدام آن اشباع نشده است. رشته گفتار درمانی رشته ی تمیزی است و باوجود اینکه در شاخه علوم پیراپزشکی قرار دارد، مثل پرستاری با خون و صحنه های ناخوشایند سرو کار ندارد.

رشته  گفتاردرمانی ارزش بسیاری در جامعه دارد؛ چراکه گفتار درمانگران در زمینه مهم ترین ابزار ارتباطی انسان فعالیت می کنند. اما یکی از معایب آن ناشناخته بودن این رشته است و ممکن است در شهر های کوچک و روستاهای کشور افراد از این رشته مطلع نباشند و به درمان اختلالات گفتاری نپردازند.

 همچنین در موسسات و بخش های دولتی استخدام فارغ التحصیلان گفتار درمانی کم اتفاق می افتد. همچنین بیمه ها هزینه های گفتار درمانی را نمی پذیرد و مراجعان گفتاردرمانی باید به طور آزاد هزینه های آن را بپردازند و گاها به دلیل هزینه های بالا از آن صرفنظر می کنند. علاوه بر موارد بالا، بسیاری از فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی در مشاغل نامرتبط مشغول به کار هستند.

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – بازار کار و درآمد رشته گفتاردرمانی

هنوز رشته گفتاردرمانی درایران اشباع نشده و به همین دلیل درحال حاضر از بازار کار نسبتا خوبی برخوردار است. اما بدانید مهمترین عامل جذب و استخدام شما، مهارت و توانمندی هایتان است. فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی می توانند در مراکز دولتی یا خصوصی گوناگون نظیر بیمارستان ها، کلینیک ها، مراکز توانبخشی، مدارس، زندان ها، آسایشگاه ها، پرورشگاه ها، مهد کودک ها و... مشغول به کار شوند.

علاوه بر این فارغ التحصیلان رشته گفتار درمانی می توانند با داشتن شرایط لازم و سرمایه کافی می توانند مطب و دفتر گفتاردرمانی خصوصی خود را تاسیس کنند. بعضی گفتاردرمانگران نیز به خانه های مراجعان می روند و در آن جا به رفع اختلالات می پردازند.  باوجود این در شهرهای کوچک تر ناشناخته بودن رشته گفتار درمانی برای شاغلین در این حوزه مشکلاتی به وجود می آورد. به نقل از ایسنا در سال 1396 هزینه هر نیم ساعت جلسه گفتاردرمانی 44 هزارتومان است.

شرایط تاسیس مرکز گفتار درمانی:

• مجوز فعالیت گفتار درمانی عبارت اسـت از مجـوزی که پس از بررسی مدارک و مستندات توسط دانشگاه های علوم پزشکی صادر می شود.
•  برای ایجاد دفتر گفتار درمانی در شهر تهران و کرج  داشتن حداقل ۵ سال سابقه اشتغال بـه کـار تمـام وقت در مراکز فوق
• برای ایجاد دفتر کار در سایر شهرها و شهرستان ها داشتن حداقل ۳ سال سابقه اشتغال به کار تمام وقـت در مراکـز مذکور
• تبصره ۱ : مدت خدمت نظام وظیفه و طرح نیروی انسانی و یا سایر تعهدات قانونی درصورت ارائه گواهی معتبر اشتغال به گفتار درمانی جزء سابقه کار محسوب می شود .
• تبصره ۲ : مدت تحصیل کارشناسی ارشد گفتار درمانی حداکثر تا یک سال و PhD حداکثر تا دو سال براساس گواهی دانشگاه محل تحصیل جزء سابقه کار محسوب می شود .
• تبصره ۳ : گواهی سابقه اشتغال به گفتار درمانی در مراکز خصوصی باید به تائید معاونت درمان و دارو دانشگاه / دانشکده مربوطه برسد .

 

 

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – دوره تحصیل کارشناسی گفتاردرمانی

دوره کارشناسی رشته گفتاردرمانی چهار ساله است و دانشجویان گفتار درمانی باید 130 واحد درسی را بگذرانند.

واحدهای درسی رشته گفتار درمانی:

• واحدهای درس های عمومی:  22 واحد
• واحدهای درس‌های اختصاصی : 78 واحد
• واحدهای درس های کارآموزی در عرصه: 24 واحد

 

دوره تحصیل کارشناسی گفتاردرمانی -  درس های عمومی کارشناسی گفتاردرمانی

• دو درس از دروس مبانی نظری اسلام
• یک درس از دروس اخلاق اسلامی
• یک درس از دروس انقلاب اسلامی
• یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی
• ادبیات فارسی
• زبان انگلیسی عمومی
• تربیت بدنی (1)
• تربیت بدنی (2)
• جمعیت و تنظیم خانواده

 

دوره تحصیل کارشناسی گفتاردرمانی -  درس های اختصاصی کارشناسی گفتاردرمانی

• اصول توانبخشی
• اصطلاحات پزشکی و زبان تخصصی
• زبان شناسی و آواشناسی
• بافت شناسی و آسیب شناسی
• آناتومی و فیزیولوژی
• شنوایی شناسی و روش های ارزیابی دستگاه شنوایی
• فیزیک صوت
• بهداشت عمومی و کمک های اولیه
• روانشناسی عمومی
• روانشناسی رشد
• روانشناسی کودک و نوجوان
• روانشناسی زبان
• الگوهای پردازش گفتار و زبان
• رشد روانی حرکتی و اختلالات آن
• آمار و پژوهش مقدماتی
• ژنتیک پزشکی و سندرم های دارای اختلالات گفتار و زبان
• ارتودنسی در رابطه با گفتار
• بیماری های گوش،گلو،بینی و حنجره
• بیماری های اعصاب مربوط به گفتار
• مبانی گفتار درمانی
• رشد و تکامل گفتار و زبان
• بهداشت، پیشگیری و مشاوره در گفتار درمانی
• روش های بالینی در اختلالات گفتار و زبان
• نابسامانی های گفتار و زبان در عقب ماندگی ذهنی و سندرم های نافذ رشد
• نابسامانی های گفتار و زبان در آسیب دیدگی شنوایی
• نابسامانی های زبانی ویژه در دوران رشد
• اختلالات خواندن و نوشتن در دوران رشد
• ناروانی های گفت
• زبان پریشی بزرگسال
• اختلالات صوت
• اختلالات واج شناختی و آواشناختی
• اختلال در تشدی
• اختلال بلع
• تشخیص افتراقی در اختلالات گفتار و زبان
• مدیریت در گفتار درمانی
• طرح و پژوهش

 

دوره تحصیل کارشناسی گفتاردرمانی -  درس های کارآموزی در عرصه کارشناسی گفتاردرمانی

• کارآموزی در عرصه (1)
• کارآموزی بالینی در عقب ماندگی ذهنی و سندرم های نافذ رشد (1)
• کارآموزی بالینی در آسیب دیدگی شنوایی (1)
• کارآموزی بالینی در نابسامانی های زبانی ویژه در دوران رشد (1)
• کارآموزی بالینی در اختلالات خواندن و نوشتن در دوران رشد (1)
• کارآموزی بالینی در ناروانی های گفتار (1)
• کارآموزی بالینی در زبان پریشی بزرگسال صوت (1)
• کارآموزی بالینی در اختلالات صوت (1)
• کارآموزی بالینی در اختلالات واج شناختی و آواشناختی (1)
• کارآموزی بالینی در اختلال در تشدید (1)
• کارآموزی بالینی در اختلال بلع (1)
• کارآموزی در عرصه (2)
• کارآموزی بالینی در عقب ماندگی ذهنی و سندرم های نافذ رشد (2)
• کارآموزی بالینی در آسیب دیدگی شنوایی (2)
• کارآموزی بالینی در نابسامانی های زبانی ویژه در دوران رشد (2)
• کارآموزی بالینی در اختلالات خواندن و نوشتن در دوران رشد (2)
• کارآموزی بالینی در ناروانی های گفتار (2)
• کارآموزی بالینی در زبان پریشی بزرگسال (2)
• کارآموزی بالینی در اختلالات صوت (2)
• کارآموزی بالینی در اختلالات واج شناختی و آواشناختی (2)
• کارآموزی بالینی در اختلال در تشدید (2)
• کارآموزی بالینی در اختلال بلع (2)

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – کارآموزی در عرصه رشته گفتاردرمانی

هدف از کارآموزی در عرصه گفتاردرمانی کسب مهارت در انجام وظایفی است که در شرح وظایف گفتاردرمانگر آورده شده است. لازمه مهارت در انجام مراقبت های گفتاردرمانی ، حضور تمام وقت، کامل و منظم  در عرصه ارائه خدمات و انجام مستقل، نیمه مستقل و با نظارت مراقبت ها برای کسب مهارت در گفتاردرمانی است.

واحد کارآموزی در عرصه 24 واحد است. ساعت حضور دانشجویان گفتاردرمانی در عرصه تابع ساعت کاری گفتاردرمانگران است.

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – دانشگاه های پذیرنده رشته گفتاردرمانی

دانشگاه های پذیرنده رشته گفتاردرمانی در سرتاسر کشور چندان زیاد نیست. این دانشگاه ها عبارتند از؛

• دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
• دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
• دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
• دانشگاه علوم پزشکی تبریز
• دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
• دانشگاه علوم پزشکی مشهد
• دانشگاه علوم پزشکی همدان
• دانشگاه علوم پزشکی سمنان
• دانشگاه علوم پزشکی ایران
• دانشگاه علوم پزشکی  اراک
• دانشگاه علوم پزشکی شیراز
• دانشگاه علوم پزشکی بابل
• دانشگاه علوم پزشکی تهران

 

 معرفی رشته گفتاردرمانی – طرح دوساله گفتاردرمانی

گذراندن طرح دوساله در رشته گفتاردرمانی برخلاف رشته هایی نظیر پزشکی، دندانپزشکی، و ... اجباری نیست و به صورت اختیاری و مازاد بر نیاز صورت می گیرد.

 

 

معرفی رشته گفتاردرمانی – ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

دانشجویان رشته گفتار درمانی بعد از اخذ مدرک کارشناسی گفتار درمانی می توانند به دو صورت ادامه تحصیل دهند که عبارتند از؛

1. رشته گفتاردرمانی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری در ایران وجود دارد و دانش آموختگان مقطع کارشناسی می توانند با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد در رشته گفتار درمانی ادامه تحصیل دهند.

2. فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته گفتاردرمانی می توانند در رشته های زیرمجموعه پزشکی مثل سالمند شناسی، علوم اعصاب، مشاوره توانبخشی، مهندسی پزشکی، انفورماتیک پزشکی، اپیدمیولوژی ، مددکاری اجتماعی، سلامت و رفاه اجتماعی، و  سلامت در بلایا و فوریت‌ها در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهند.

معرفی مقطع کارشناسی رشته گفتاردرمانی – رشته های مشابه گفتاردرمانی در خارج از کشور

•  اختلالات ارتباطی (Communication Disorders) در آمریکا، استرالیا و آلمان
• آسیب شناسی گفتار و شنوایی (Speech Pathology and Audiology) در آمریکا، استرالیا و کانادا
• آسیب شناسی گفتار و زبان (Speech and Language Pathology ) در کشور های آمریکا، استرالیا، کانادا و اغلب مراکز معتبر دانشگاهی جهان