درمیان رشته های پیراپزشکی پرستاری یکی از رشته هایی است که هرساله تعداد زیادی از دانشجو می پذیرد. عموما کسانی که در رشته پرستاری قبول می شوند، کسانی اند که می خواستند پزشک بشوند اما شانس با آن ها یار نبوده و نتوانستند در کنکور سراسری قبول شوند. به همین علت به سراغ رشته پرستاری رفته اند. برای شناخت بیشتر این رشته، اطلاعاتی را در اختیار شما خواهیم گذاشت. همچنین معرفی سایر رشته های دانشگاهی علوم تجربی را در سایت 3گام بخوانید.

 

رشته پرستاری در یک نگاه

در نمودار و جدول زیر رشته پرستاری به اجمال بررسی شده است.

 

عنوان ویژگی کارشناسی رشته پرستاری	وضعیت
آرامش و امنیت روانی کارشناسی رشته پرستاری	پایین
بازار کار کارشناسی رشته پرستاری	بالا
میزان شناخته بودن رشته پرستاری در میان مردم	بالا
مدت  زمان ورود به بازار کار رشته پرستاری	پایین
سختی کار نسبت به درآمد کارشناسی رشته پرستاری	بالا
درصد قبولی در کارشناسی رشته پرستاری داوطلبان در کلیه دانشگاه های کشور	حدودا 5 هزار نفر
شانس قبولی کارشناسی رشته پرستاری در دانشگاه های برتر	حدود 400 نفر
امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته پرستاری	تخصص و فوق تخصص
امکان بورسیه تحصیلی رشته پرستاری در سایر کشورها	متوسط رو به بالا
خطرپذیری کارشناسی رشته پرستاری	بالا

 

معرفی رشته پرستاری – تاریخچه پرستاری

برای پرستاری نمی توان پیشینه ای در نظر گرفت و قدمت آن با قدمت زندگی بشری برابری می کند؛ چرا که همیشه در هنگام بیماری ها کسانی بوده اند که از بیماران پرستاری کنند و بیشتر اعضای خانواده ها به مراقبت بیماران می پرداختند.  اما پرستاری به منزله شغل و دانش از آلمان و بریتانیا در قرن 19م میلادی آغاز شد و به تدریج در سراسر جهان گسترش یافت. اولین مدارس پرستاری مذهبی بود اما به تدریج مدارس پرستاری از مذهب فاصله گرفت و مرجعی علمی یافت.

در ایران سال 1294 نخستین مدارس پرستاری به دست میسیونرهای مذهبی ساخته شد و بعد از آن نیز آموزشگاه های پرستاری در بعضی از نقاط کشور تاسیس شد. اما آموزش پرستاری به شکل امروزی در سال 1365 با تاسیس نخستین دانشکده های پرستاری و مامایی در ایران شکل گرفت.

 

آشنایی با رشته پرستاری

رشته پرستاری را می توان یکی از رشته های مهم تحصیلی در حوزه بهداشت و درمان دانست که نبود آن خللی در نظام درمان ایجاد می کند. پرستاران وظیفه های متنوعی را در امر درمان برعهده دارند که عبارتند از؛ نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی ، مشورتی ، مدیریتی و تحقیقاتی و حتی می توان از نظر اهمیت شغل، جایگاه پرستاری را در کنار پزشکی قرار داد.

به طور عام و کلی می توان گفت رشته پرستاری، دانشی است که به افراد می آموزد چطور فعالیت های مراقبتی را برای بیمار انجام دهد تا روند بهبود بیماری سریع تر شود. این مراقبت ها جنبه تخصصی داشته و بخشی از آن ها با رشته پزشکی همپوشانی دارد.

 

معرفی رشته پرستاری – وظایف پرستار

برای اینکه بفهمید آیا برای رشته پرستاری مناسب هستید یا خیر، باید مهمترین وظایف پرستار را بدانید. مهمترین وظایف پرستار عباتند از؛

• کمک به پزشک و همکاری با تیم پزشکی
• انجام تزریقات، تزریق خون، تمیز کردن و پانسمان زخم ها
• ارائه گزارشات پرستاری و ثبت مشخصات بیماران در پرونده پزشکی
• دادن داروهای بیمار براساس تجویز پزشک
• انجام نقش هماهنگ کننده و ارتباط دهنده بیمار و پزشک
• بررسی منظم وضعیت بیمار مثل فشار خون، دمای بدن، کنترل وضعیت تنفسی
• فراهم کردن شرایط مناسب و آرام برای حفظ آرامش بیماران
• وظیفه سرپرستار: کنترل و نظارت بر واحد پرستاری و برنامه ریزی شیفت های کاری

 

رشته پرستاری برای چه کسانی مناسب است؟

مهم ترین ویژگی یک پرستار روحیه انسان دوستی و خدمت به همنوع است؛ زیرا پایه و اساس حرفه پرستاری خدمت است. رشته ی پرستاری را می توان جز مشاغل دشوار دانست. این رشته برای کسانی مناسب است که بتوانند ساعت های طولانی بیدار باشند و به ارائه خدمات مشغول شوند.

همچنین آن ها باید صبور و با حوصله نیز باشند. یکی دیگر از مهم ترین ویژگی های پرستاران، برخورد صمیمی و مناسب با بیماران است؛ چرا که پرستاران ساعت های زیادی را با بیماران می گذرانند. همچنین این رشته برای کسانی مناسب است که تحمل بالایی داشته باشند. بعضی از مراقبت های درمانی و بهداشتی دارای دشواری های بهداشتی و روانی است و پرستار باید بتواند شرایط بحرانی و دشوار را تحمل کند.

 

برای قبولی در رشته پرستاری چه درس هایی را بخوانم؟

 رشته پرستاری در زیرگروه 1کنکور تجربی قرار دارد؛ به همین علت همانند رشته های پزشکی و دندانپزشکی، مطالعه و تسلط بر دروس زیست شناسی و شیمی برای کنکور تجربی اهمیت بالایی دارد. زیرا زیست شناسی ضریب 4 و شیمی ضریب 3 را در کنکور سراسری تجربی دارد. درس های دیگر مثل فیزیک و ریاضیات اهمیت کمتری دارند و ضریب آن ها 2 است. زمین شناسی برای رشته پرستاری برخلاف رشته داروسازی ضریب صفر را دارد.

 

 معرفی رشته پرستاری – مزایا و معایب رشته پرستاری

یکی از مهمترین مزایای رشته پرستاری بازار کار خوب آن است. به طوری که فارغ التحصیلان رشته پرستاری می توانند خیلی زود جذب بازار کار شوند و از درآمد مناسب و خوبی برخوردار شوند. همچنین مزایای معنوی دیگر مثل رشد و تعالی شخصیتی و درک همنوعان را به همراه دارد.

از معایب این رشته می توان به فشار کاری زیاد و شیفت های طولانی مدت اشاره کرد که موجب خستگی و فرسودگی مفرط پرستاران می شود. همچنین پرستاران همواره با افراد آسیب دیده و بیمار مواجهه می شوند و لازم است بتوانند روحیه  خود را حفظ کنند و بر فشارهای روانی و روحی ناشی از مشاهده آلام و دردهای دیگران در امان باشند.

علاوه بر این به علت کمبود نیرو امکان بازنشستگی زودهنگام پرستاران وجود ندارد و آن ها ملزم به گذراندن دوره کاری خود هستند. یکی دیگر از معایب رشته پرستاری دشواری هماهنگی بین زندگی خصوصی و کار است. گاهی پرستاران مجبورند کار خود را اولویت قرار دهند و از زندگی خصوصی خود برای انجام کار چشم پوشی کنند.

 

معرفی رشته پرستاری – بازار کار و درآمد رشته پرستاری

همانطور که در بالا گفته شد، به سبب کمبود نیروی پرستار، رشته پرستاری از بازار کار خوب برخوردار است و فارغ التحصیلان این رشته بعد از پایان دوره تحصیل خود دغدغه بیکاری را نخواهند داشت و به طور قطع می توان گفت که رشته پرستاری بیکار ندارد. محیط های شغلی پرستاران عبارتند از بیمارستان ها، کلینیک های درمانی، پاراکلینیک ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی، مراکز دولتی و خصوصی نگهداری سالمندان و کودکان، اما انتقادی که به وضعیت پرستاران وارد است تفاوت فاحش درآمد پزشکان و پرستاران است با اینکه به لحاظ مشغله و کار وضعیت نسبتا برابری را دارند.

همچنین برخی معتقدند با توجه به فشار کاری پرستاران دریافتی آن ها در مقایسه با بسیاری از کشورهای جهان کم است. معمولا حقوق و درآمد پرستاران با توجه به مدرک تحصیلی، سمت شغلی، ساعت شغلی، نوع بیمارستان و موقعیت جغرافیایی محل کارشان تعیین می شود.  

 پرستاران براساس میزان تحصیل و سابقه کاری که دارند می توانند در پست های پرستار شیفت ، سر پرستار ، سوپروایزر بالینی ، سوپروایزر کنترل عفونت ، سوپروایزر آموزشی و ریاست پرستاری بیمارستان مشغول به خدمت بشوند. پرستاران می توانند در بخش های مختلف بیمارستان مثل بخش اطفال، زنان و زایمان، ICU، و ... مشغول به کار شوند که محیط کاری هرکدام و کارهایی که پرستار باید انجام بدهد، متفاوت است.

 

معرفی رشته پرستاری – شیفت های پرستاری

در بیمارستان ها سه شیفت صبح، عصر، و شب وجود دارد که زمان شیفت پرستاران هرماه برای آن ها تعیین می شود. علاوه بر آن بعضی روز ها ممکن است که پرستاران شیفتی نداشته باشند. نوع دیگری از شیفت پرستاری، شیفت آنکال (on call) است که پرستاران موظف اند گوشی همراه خود را روشن نگه دارند و درصورت نیاز و با تماس بیمارستان به محل کار خود بروند.

 

معرفی رشته پرستاری – دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری

دوره کارشناسی رشته پرستاری 4 ساله است و به نسبت رشته های پزشکی مدت زمان کمتری دارد. دانشجویان رشته پرستاری موظف هستند 130 واحد درسی را در مدت تحصیل خود بگذرانند. همچنین بسیاری از دروس پایه رشته پرستاری با رشته پزشکی مشابه است.

معرفی مقطع کارشناسی رشته پرستاری – دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری

دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری  - دروس عمومی: 24 واحد

• دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام
• ادبیات فارسی
• یک درس از دروس اخلاق اسلامی
• زبان عمومی
• یک درس از دروس انقلاب اسلامی
• تربیت بدنی 1
• یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی
• تربیت بدنی 2
• دانش خانواده و جمعیت
• تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام وایران*
• یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری  - دروس پایه : 15 واحد

• تشریح
• میکروب شناسی
• فیزیولوژی
• انگل شناسی
• ژنتیک و ایمونولوژی
• آمارحیاتی مقدماتی 
• بیوشیمی
• تحقیق در پرستاری
• فناوری اطلاعات در پرستاری

دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری  - دروس تخصصی: 54 واحد

• تغذیه و تغذیه درمانی
• اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری های شایع در ایران
• روانشناسی فردی و اجتماعی
• داروشناسی
• زبان تخصصی
• فرایند آموزش بیمار
• اخلاق پرستاری و ارتباط حرفه ای
• پرستاری سلامت فرد و خانواده
• پرستاری سلامت جامعه
• پرستاری و بهداشت محیط
• اصول ومهارت های پرستاری
• بررسی وضعیت سلامت
• پرستاری بهداشت مادر و نوزاد
• پرستاری در اختلالات سلامت مادر و نوزاد
• مفاهیم پایه پرستاری
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان 1
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان 2
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان 3
• مراقبت های پرستاری در منزل
• مراقبت های جامع پرستاری در بخش های ویژه
• پرستاری اورژانس در بحران ها و حوادث غیرمترقبه
• پرستاری کودک سالم
• پرستاری بیماری های کودکان
• پرستاری بهداشت روان 
• پرستاری بیماری های روان
• اصول مدیریت خدمات پرستاری

دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری - دروس کار آموزی : 18 واحد درسی

• اصول و مهارت های پرستاری
• پرستاری بهداشت مادران و نوزاد
• پرستاری سلامت جامعه/ فرد و خانواده / محیط
• پرستاری بزرگسالان/سالمندان 1
• پرستاری بزرگسالان/سالمندان 2
• پرستاری بزرگسالان/سالمندان 3
• پرستاری در مشکلات شایع ایران
• پرستاری کودک سالم و پرستاری بیماری های کودکان
• پرستاری بهداشت روان و پرستاری بیماری های روان
• فارماکولوژی بالینی
• پرستاری مراقبت های ویژه

دروس دوره تحصیل کارشناسی رشته پرستاری  - دروس کارآموزی در عرصه رشته پرستاری : 21 واحد

• پرستاری بهداشت مادران ونوزاد
• پرستاری سلامت جامعه / فرد و خانواده / محیط
• پرستاری بزرگسالان/سالمندان (3-1) و پرستاری مراقبت در منزل
• پرستاری بیماری های کودکان
• اصول مدیریت خدمات پرستاری
• پرستاری مراقبت های ویژه
• پرستاری اورژانس در بحران ها و حوادث غیر مترقبه

 

 

معرفی رشته پرستاری – طرح دوساله پرستاری

فارغ التحصیلان پرستاری نیز همانند دانش آموختگان پزشکی بعد از پایان تحصیل خود ملزم به گذراندن طرح دوساله پرستاری در مناطق محروم هستند. طرح دوساله پرستاری برای کسانی که به سربازی نرفته اند، سربازی محسوب می شود و لازم نیست آن ها بعد از طرح به سربازی بروند. همچنین گذراندن طرح پرستاری اجباری و غیرقابل خرید است.

 

چه کسانی از گذراندن طرح پرستاری معاف می شوند؟

همه ی فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی پرستاری موظف به گذراندن طرح دوساله رشته پرستاری هستند و می بایست در مناطق محروم به ارائه خدمات پرستاری به مردم آن منطقه بپردازند؛ با وجود این شرایطی وجود دارد که موجب معافیت بعضی از دانش آموخته‌گان از این طرح می شود شرایط معافیت از طرح دوساله پرستاری عباتند از؛

• دانش آموختگانی که در دانشگاه های خارج از کشور تحصیلات خود را گذرانده اند یا با انتقالی در دانشگاه های داخل کشور تحصیل کرده اند و از مزایای ارز دولتی استفاده نکرده اند، در صورتی که دوره تکمیلی را در داخل کشور گذرانده باشند و شهریه مربوطه را پرداخته باشند، از طرح دوساله پرستاری معاف هستند.
• بانوان متاهلی که قبل از تاریخ 1 آذر سال 1380 فارغ التحصیل شده اند.
• افرادی که در مقطع تحصیلی قبلی خود، گواهی معافیت از طرح را دریافت کرده باشند.
• فارغ التحصیلانی که مشکل حاد پزشکی دارند و شورای عالی پزشکی برای آن ها گواهی معافیت از طرح دوساله را صادر کرده باشد.
• افرادی که حداقل شش ماه به طور داوطلبانه در جبهه خدمت کرده اند، از گذراندن طرح دوساله پرستاری معاف هستند.
• فارغ التحصیلان استعدادهای درخشان مثل برندگان مدال طلای المپیاد کشوری، نفرات اول تا سوم آزمون جامع علوم پایه، نفرات اول تا دهم کنکور سراسری گروه تجربی، نفرات اول تا سوم آزمون ورودی دستیاری تخصصی (به استثناء رشته داروسازی) از گذراندن طرح دوساله پرستاری معاف هستند.

علاوه بر موارد بالا دانشگاه علوم پزشکی کشور نیز می تواند به بعضی افراد گواهی معافیت از طرح دوساله پرستاری بدهد که عبارتند از؛

•   مادری که حضانت فرزند خود را بر عهده دارد.
•   آزادگان ، همسران و فرزندان آزادگان
•   فرزندان و همسران شهدا و مفقودین جنگ تحمیلی
•   تک فرزند خانواده
•   خواهر و برادر شهدا (تنها یک نفر از اعضای خانواده مجاز به استفاده از معافیت می باشد.)
•   جانباز بالای 25 درصد (خود داوطلب) و فرزند جانباز بالای 50 درصد و همسر جانباز بالای 70 درصد
•    افراد فارغ التحصیل در رشته های اجباری در صورت رسیدن به سن 45 سال
•   افرادی که به مدت 4 ماه در صف انتظار به کارگیری به سر می برند. فارغ التحصیلانی که بومی هستند و در رشته های غیر از پزشکی و دندانپزشکی تحصیل کرده اند ، در صورتی که علاوه بر این 4 ماه به صورت پیوسته در صف انتظار یک شهرستان در یک دانشگاه باشند و دانشگاه نیاز یا امکان به کارگیری آن ها را نداشته باشد ، از گذراندن طرح خود معاف می شوند.
•   سپری کردن خدمت نظام وظیفه برای آقایانی که دارای شرایط معافیت های خدمت نظام وظیفه می باشند.

 

معرفی رشته پرستاری – وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

فارغ التحصیلان رشته پرستاری می توانند در مقاطع بالاتر تحصیلی نیز ادامه تحصیل بدهند. در صورت علاقه زیاد به رشته پرستاری می توانند در آزمون کارشناسی ارشد پرستاری شرکت کنند. همچنین آن ها می توانند در گرایش های پرستاری شامل

• داخلی جراحی
• اطفال
• مدیریت
• بهداشت
• روان پرستاری
• پرستاری ویژه
• اپیدمیولوژی
• آناتومی
• فیزیولوژی
• بافت شناسی

ادامه تحصیل دهند. همچنین دانشجویان پرستاری می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در رشته پزشکی آزمون دهند. یکی از شرایط مهم کارشناسی پرستاری به ارشد پزشکی، داشتن مدرک معتبر زبان انگلیسی است.