معرفی دوره دکتری رشته میکروب شناسی ( باکتری شناسی ) 
معرفی دوره دکتری رشته میکروب شناسی ( باکتری شناسی ) 

 

معرفی دوره دکتری رشته میکروب شناسی  ( باکتری شناسی ) 

میکروب شناسی یکی از رشته های علوم پایه است و مقطع دکتری رشته میکروب شناسی عالی ترین دوره تحصیلی رشته میکروب شناسی محسوب می شود و بعد از کارشناسی ارشد رشته میکروب شناسی قرار می گیرد.هدف از علم باکتری شناسی شناخت بیماری های عفونی است و از دیرباز انسان ها به دنبال کشف علل بیماری های عفونی بوده اند. اولین پزشکی که در جهان به بیماری های واگیر با نگاهی پزشکی و علمی توجه کرده است، محمد زکریای رازی است که به بررسی بیماری های آبله و سرخک پرداخت.  شیخ الرئیس ابوعلی سینا نیز یکی دیگر از دانشمندانی است که به اصل سرایت بیماری ها معتقد است و در کتاب قانون به علل خارجی بیماری ها اشاره می کند. شناخت میکروب ها با توسعه علم اپتیک و اختراع میکروسکوپ ها در قرن نوزدهم همراه شد. درحال حاضر مباحث میکروب شناسی نظیر بیولوژی سلولی مولکولی اوکاریوت ها و پرو اوکاریوت ها و ژنتیک باکتری ها بسیار داغ شده است و تحقیقات گسترده ای درباره آن در حال انجام است.
دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی پزشکی شاخه ای از علوم پایه پزشکی است که تحصیلات بالاتر از کارشناسی ارشد را در بر می گیرد. دانش آموختگان دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی در ابعاد آموزشی ، پژوهشی و خدماتی در زمینه تشخیص آزمایشگاهی عفونت های باکتریایی انسان به فعالیت می پردازند. رشته دکتری تخصصی باکتری شناسی در کنار رشته ی توکسین های پزشکی مجموعه یک علوم پایه و بهداشت در آزمون دکتری وزارت بهداشت را تشکیل می دهند. 
اهداف کلی دوره دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی :
در پایان دوره دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی از دانش آموختگان این رشته انتظار می رود که بتوانند:
•    از عهده تدریس دروس نظری و عملی میکروب شناسی پزشکی متناسب با آخرین دستاورد های علمی روز در کلیه مقاطع و تمام سطوح برآیند.
•    در جایگاه پژوهشگر ورزیده در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی با علم کامل به مشکلات نظام سلامت، پروژه های تحقیقاتی را طراحی و هدایت کرده و نتایج به درست آمده را به طور صحیح تحلیل و بر اساس مستندات بهترین راه حل ها را ارائه کنند.
•    در جایگاه مسئول فنی در بخش میکروب شناسی آزمایشگاه های تشخیص طبی به صورت تخصصی  و مبتنی بر استانداردهای جهانی نسبت به تشخیص میکرو ارگانیسم های پاتوژن اقدام کنند.
•    در جایگاه مشاور علمی در کلیه مجامع علمی دانشگاهی و غیر دانشگاهی در زمینه میکروب شناسی پزشکی انجام وظیفه کنند.
•    تقویت ظرفیت های فراشناختی در ایشان، از جمله تفکر خلاق، استنتاج منطقی و ارزیابی نقادانه
•    سوق دادن ایشان به سمت تحقیقات مبتنی بر اهداف و رسالت تعریف شدن در سند چشم انداز
•    بررسی و نقد مقالات علمی مرتبط

رشته های مجاز برای شرکت در آزمون دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی


براساس دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون دکتری وزارت بهداشت سال 98، رشته های مجاز برای شرکت در آزمون دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی در جدول زیر آمده است.

نام رشته

رشته های مجاز برای شرکت در آزمون دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی

باکتری شناسی پزشکی

کارشناسی ارشد: میکروب شناسی پزشکی، پاتوبیولوژی، باکتری شناسی، بیولوژی سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی، قارچ شناسی پزشکی، انگل شناسی پزشکی، ویروس شناسی پزشکی.

 دکتری حرفه ای : پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، علوم آزمایشگاهی، دامپزشکی و میکروب شناسی مواد غذایی. 

 دروس و ضرایب دروس منابع دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی

براساس دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون دکتری وزارت بهداشت سال 98، منابع آزمون دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی در جدول زیر آمده است.

رشته دکتری تخصصی  Ph.D ایمنی شناسی پزشکی میکروب شناسی پزشکی استعداد تحصیلی
باکتری شناسی پزشکی تعداد سوال ضریب تعداد سوال ضریب تعداد سوال ضریب
  25 2 75 75 30 1

•درس میکروب شناسی پزشکی در آزمون دکتری رشته باکتری شناسی شامل 60 سوال باکتری شناسی پزشکی، 5 سوال انگل شناسی پزشکی، 5 سوال قارچ شناسی پزشکی و 5 سوال ویروس شناسی پزشکی است.

ظرفیت دانشگاه های ارائه دهنده دوره دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی

براساس دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون دکتری وزارت بهداشت 98، ظرفیت دانشگاه های ارائه دهنده دوره دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی در جدول زیر آمده است.

نام دانشگاه

رشته

روزانه

شهریه پرداز

شرایط

دانشگاه اصفهان

باکتری شناسی پزشکی

3

1

-

انستیتو پاستور ایران

باکتری شناسی پزشکی

3

0

-

دانشگاه اهواز

باکتری شناسی پزشکی

2

1

-

دانشگاه ایران

باکتری شناسی پزشکی

2

1

-

دانشگاه تبریز

باکتری شناسی پزشکی

2

1

-

دانشگاه تربیت مدرس

باکتری شناسی پزشکی

2

1

-

دانشگاه تهران

باکتری شناسی پزشکی

3

1

-

دانشگاه شاهد

باکتری شناسی پزشکی

2

0

-

دانشگاه قزوین

باکتری شناسی پزشکی

2

0

-

دانشگاه کاشان

باکتری شناسی پزشکی

2

0

-

دانشگاه کرمان

باکتری شناسی پزشکی

3

0

-

دانشگاه کرمانشاه

باکتری شناسی پزشکی

3

0

-

دانشگاه مشهد

باکتری شناسی پزشکی

3

1

-

دانشگاه همدان

باکتری شناسی پزشکی

3

1

-

 

 

چارت درسی و سرفصل دروس مقطع دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی

تعداد کل واحدهای درسی : 
واحدهای اختصاصی اجباری : 23 واحد
واحدهای اختصاصی اختیاری : 6 واحد
پایان نامه : 20 واحد
جمع کل واحد ها : 49 واحد
علاوه بر واحدهای بالا، دانشجویان دوره دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی موظف اند با تشخیص گروه آموزشی و تائید شورای تحصیلی تکمیلی دانشگاخ حداکثر تا 16 واحد از دروس جبرانی یا کمبود را بگذراند.


دروس جبرانی و کمبود برنامه آموزشی دوره دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی پزشکی

کد در س

نام درس

تعداد واحدها

تعداد ساعات

پیش نیازیا هم نیاز

1

سیستم های اطلاع رسانی پزشکی ( IT )

2

51

-

2

آمار حیاتی

2

51

-

3

روش تحقیق در علوم پزشکی

2

34

-

4

هماتولوژی

2

51

-

5

حیوانات آزمایشگاهی و روش های نگهداری آن ها

2

51

-

6

بیوشیمی کاربردی

3

85

-

7

بیولوژی سلولی مولکولی اوکاریوت ها و پروکایوت ها

2

34

-

8

ساختمان و فیزیولوژی میکروارگانیسم ها

2

34

-

9

ژنتیک میکرو ارگانیسم ها

1

17

-

10

ارتباط میکروارگانیسم ها با میزبان

1

17

-

11

باکتری شناسی عملی

2

68

-

12

باکتری شناسی تشخیصی مولکولی

2

68

-

13

ویروس شناسی پزشکی

4

85

-

14

ایمنی شناسی با گرایش های بیماری های عفونی

3

68

-

 

دروس اختصاصی اجباری برنامه آموزشی دوره دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی پزشکی

کد در س

نام درس

تعداد واحدها

تعداد ساعات

پیش نیازیا هم نیاز

15

باکتری شناسی سیستماتیک پیشرفته (1)

3

51

-

16

باکتری شناسی سیستماتیک پیشرفته (2)

3

51

-

17

مبانی پاتوژنیسیته باکتری ها

2

34

-

18

ژنتیک پیشرفته باکتری ها

3

85

9

19

تشخیص آزمایشگاهی باکتری های سخت رشد و بی هوازی

2

68

11 و 15 و 16

20

میکروب شناسی دهان و دندان

1

17

-

21

توکسین های باکتریایی

2

68

6

22

بیوانفورماتیک

2

51

1

23

کارورزی

3

204

19

24

سمینار 1

1

17

-

25

سمینار 2

1

17

-

 دروس اختصاصی جبرانی برنامه آموزشی دوره دکتری تخصصی رشته باکتری شناسی پزشکی

کد در س

نام درس

تعداد واحدها

تعداد ساعات

پیش نیازیا هم نیاز

26

اپیدمیولوژی ملکولی

2

34

-

27

مقدمه ای بر نانو تکنولوژی در پزشکی

2

34

-

28

باکتری شناسی مواد غذایی

3

68

-

29

کاربرد میکروسکوپ الکترونی

1

26

-

30

عوامل ضد میکروبی و مکانیسم های پیدایش مقاومت دارویی

2

51

-

31

ویروس شناسی عملی

2

68

15 و 16

32

ایمنی شناسی پیشرفته باکتری های بیماری زا

2

43

14

33

آمادگی دفاعی در برابر تهدیدات نوین
 یا پدافند غیرعامل تهدیدات میکروبی ( passive defense )

2

34

-

34

اخلاق و ایمنی زیستی

2

34

-

 

بازار کار دوره دکتری رشته باکتری شناسی پزشکی

همانطور که در اهداف  کلی این رشته آمده از فارغ التحصیلان دوره دکتری رشته باکتری شناسی انتظار می رود که در مشاغل زیر مشغول به کار شوند؛

  • هیئت علمی دانشگاه ها برای تدریس علوم مرتبط با باکتری شناسی پزشکی
  • پژوهشگر و محقق برای همکاری با موسسات و پژوهشکده های تحقیقاتی مرتبط با شناسایی علوم باکتری شناسی و بیماری های عفونی جهت کسب نوآوری و پیشرفت های علمی درباره باکتری ها
  • فعالیت در بخش تحقیقاتی صنایع غذایی و دارویی
  • مسئول فنی در بخش میکروب شناسی آزمایشگاه های تشخیص طبی
  • مشاور علمی در کلیه مجامع علمی دانشگاهی و غیر دانشگاهی در زمینه میکروب شناسی پزشکی
  • فعالیت در سازمان های حوزه بهداشت و درمان
  • فعالیت در آزمایشگاه های پاتوبیولوژی و میکروب شناسی بیمارستان ها