معرفی کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی و داروسازی

رشته بیوتکنولوژی و داروسازی یک رشته کاربردی و میان رشته ای مهندسی علوم است که قلمرو آن حداقل 33 حوزه تخصصی علوم را در بر می گیرد. بیوتکنولوژی به عنوان فناوری کلیدی و محور توسعه پایدار سود‌آور، اشتغال‌زا و سازگار با محیط‌زیست است. به همین دلیل قرن 21 قرن بیوتکنولوژی نامیده شده است.

رشته بیوتکنولوژی از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی فیزیک و علوم تجربی دانشجو می پذیرد؛ چرا که بعضی از گرایش های این رشته به علوم پزشکی و بعضی دیگر از گرایش ها به رشته های مهندسی مربوط می شود. گفتنی است که دوره دکترای مستقیم بیوتکنولوژی، دوره آموزشی خاصی است که مناسب با توانایی های دانشجویان سرآمد به صورت پیوسته و فشرده تنظیم شده است و با پذیرش دانشجویانی که از نظر بهره هوشی، قدرت درک و استدلال، توان نوآوری و خلاقیت، خودآموزی و استفاده مناسب از وقت، علاقه و انگیزه شدید به یادگیری و توانایی های ذهنی و روانی سرآمد هستند، آنان را برای اخذ درجه دکتری در این رشته آماده می کنند.

این رشته در کشور ما از سال 1378 در دانشکده علوم دانشگاه تهران در مقطع دکترای پیوسته ارائه می شود. رشته کارشناسی ارشد مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی کاربرد فرآیندهای زیستی در صنایع مختلف مرتبط با مهندسی شیمی را مورد مطالعه قرار می دهد. در واقع دانشگاه ها در این رشته با هدف آموزش اصول فرآیندهای زیستی در کنار مسائل مهندسی شیمی دانشجو می پذیرند.

این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می شود که دانشجویان در مرحله کارشناسی 132 واحد درسی که شامل دروس مشترک معرفتی- نظری، علوم پایه، پزشکی، مهندسی و مبانی بیوتکنولوژی و... در طی چهار سال می گذرانند.

 

 

کارشناسی ارشد رشته مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی

برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد رشته مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی، متقاضیان می توانند در کنکور کنکور کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی و داروسازی شرکت کنند که نحوه عملکرد آن ها در این کنکور می تواند تعیین کند در کدام یک از گرایش های این رشته و در چه دانشگاهی به عنوان دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته شوند. در کنکور کارشناسی ارشد دفترچه سوالات ارشد مهندسی شیمی-بیوتکنولوژی و دارو سازی از 130 سوال تشکیل شده است که داوطلبان بایستی در مدت زمان 180دقیقه به سوالات با توجه به ضرایب گرایش های خود پاسخ دهند و دروس کنکور کارشناسی ارشد سراسری رشته مهندسی شیمی - بیوتکنولوژی و داروسازی نیز شامل موارد زیر می باشند:

زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی) با ۳۰ سوال، سینتیک و طراحی راکتور با ۱۵ سوال، پدیده های انتقال با ۲۰ سوال، بیوشیمی و میکروبیولوژی عمومی و ترمودینامیک با ۱۵ سوال می باشد که باید در مدت زمان ۱۸۰ دقیقه به سوالات پاسخ داد. ضرایب کلیه دروس 1 است به همین دلیل همه دروس اهمیت یکسانی در کنکور کنکور دارند.

دفترچه سوالات مربوط به کنکور ارشد رشته بیوتکنولوژی کاملا با دفترچه سوالات کنکور ارشد رشته داروسازی یکسان است با این تفاوت که داوطلبان گرایش داروسازی باید علاوه بر دروس فوق به درس “مجموعه دروس تخصصی” که شامل دروس ریاضیات مهندسی، شیمی پایه و شیمی آلی ۱ و ۲ است پاسخ دهند و این به این معنی است که پاسخ گویی به سوالات مجموعه این دروس تاثیری بر رتبه شما در رشته بیوتکنولوژی ندارد ولی رتبه شما را در گرایش داروسازی بهبود می بخشد. رشته داروسازی دارای ظرفیت محدودی در پذیرش دانشجو می باشد و به همین دلیل اگر هدف اصلی شما برای پذیرش در مقطع ارشد در رشته داروسازی نیست، توصیه می شود که وقت برای پاسخ گویی به دروس ذکر شده نگذارید و تمام وقت خود را صرف پاسخ گویی به سوالات 5 درس اصلی کنید.

مجموعه مهندسی شیمی بیوتکنولوژی و داروسازی در کنکور کارشناسی ارشد شامل گرایش های زیر در هر کد ضریب می باشد .

کد ضریب 1 : رشته مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی

کد ضریب 2 : رشته مهندسی شیمی گرایش داروسازی

 

داوطلبان می توانند فارغ از رشته مقطع کارشناسی خود در هر یک از این دو گرایش، پس از مطالعه منابع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی بیوتکنولوژی و داروسازی و شرکت در کنکور ارشد، پذیرفته و مشغول به تحصیل شوند. که این دوره شامل برنامه درسی (سرفصل) و تعداد واحدهای به شرح زیر است:

 

دروس الزامی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی و داروسازی

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
پدیده های انتقال در سیستم های زیستی	3	سینتیک و طراحی بیوراکتور	3
بازیافت و جداسازی مواد زیستی	3	میکروبیولوژی صنعتی	3
ریاضیات مهندسی پیشرفته	3	آز بیوتکنولوژی	1

 

دروس تخصصی اختیاری کارشناسی ارشد مهندسی شیمی گرایش بیوتکنولوژی و داروسازی

نام درس	تعداد واحد	نام درس	تعداد واحد
طراحی آماری آزمایش ها	3	بیوتکنولوژی محیط زیست	3
مدلسازی و شبیه سازی فرایندهای زیستی	3	ترمودینامیک محلول های غیرایده آل	3
آنزیم شناسی صنعتی	3	بیوتکنولوژی تجاری	3
بیوتکنولوژی غذایی	3	سوخت های زیستی	3

 

دانشجویان باید از بین دروس اختیاری  تنها دو درس را انتخاب کنند، علاوه بر آن ممکن است دانشگاه‌ های مختلف در لیست دروس اختیاری با یکدیگر تفاوت های اندکی داشته باشند که این موضوع به تصمیم‌گیری خود دانشگاه‌ ها در مورد دروس پیشنهادی مربوط است و ضمنا دروس جبرانی این گرایش عبارت ‌اند از مهندسی بیوشیمی و میکروبیولوژی عمومی. به علاوه دو دسته دروس الزامی و اختیاری تخصصی دانشجویان مستلزم به گذرندان 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان نامه نیز می باشند.

 

 

ظرفیت پذیرش دانشگاه های ارائه دهنده رشته بیوتکنولوژی و داروسازی

لیست دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در ارشد مهندسی شیمی- گرایش بیوتکنولوژی را در جدول زیر مشاهده می کنید.

 

جدول ظرفیت پذیرش دانشگاه های ارائه دهنده رشته بیوتکنولوژی 

دانشگاه	ظرفیت پذیرش براساس دفترچه انتخاب رشته
	سال 96 روزانه	سال 96 شبانه	سال97 روزانه	سال 97 شبانه	سال 98 روزانه	سال 98 شبانه
تربیت مدرس	19	-	14	2	14	-
تهران	6	3	6	3	6	3
تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان	-	-	10	-	8	2
شهید باهنر کرمان	6	1	7	3	7	2
صنعتی اصفهان	6	5	9	4	5	2
صنعتی امیرکبیر	3	2	2	2	2	2
صنعتی بابل	18	12	19	12	19	12
صنعتی سهند تبریز	7	4	6	2	11	4
صنعتی شریف	10	-	10	-	10	-
صنعتی مالک اشتر	5	5	4	4	4	4
علم و صنعت ایران	8	-	10	-	8	2
فردوسی مشهد	6	3	5	2	4	1
اصفهان	5	2	5	1	5	2
رازی کرمانشاه	6	-	7	-	6	-

 

در بین کلیه دانشگاه های سراسر کشور، دو دانشگاه صنعتی امیرکبیر و نوشیروانی بابل در دوره پردیس خودگردان و همچنین دانشگاه غیرانتفاعی صنعتی مازندران- بابل و دانشگاه غیرانتفاعی کاوش- محمودآباد در گرایش بیوتکنولوژی دانشجو پذیرفته است.

لیست دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در ارشد مهندسی شیمی- گرایش داروسازی به شرح زیر است:

 

جدول ظرفیت پذیرش دانشگاه های ارائه دهنده رشته داروسازی

دانشگاه	ظرفیت پذیرش براساس دفترچه انتخاب رشته
	سال 96 روزانه	سال 96 شبانه	سال97 روزانه	سال 97 شبانه	سال 98 روزانه	سال 98 شبانه
تهران	4	2	5	2	5	2

در مهندسی شیمی- داروسازی دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس خودگردان البرز کرج) در دو سال 96 و 98 با تعداد ظرفیت به ترتیب 4 و 5 نفر دانشجو پذیرفته است.

 

رتبه لازم برای قبولی ارشد مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی

با این که به صورت کاملا دقیق نمی توان درمورد رتبه های قبولی در کنکور ارشد مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی صحبت کرد و این امر به این دلیل است که ظرفیت دانشگاه ها برای پذیرفتن دانشجو در این گرایش هر ساله متفاوت با سال های قبل و بعد می باشد، اما با بررسی های انجام شده محدوده ای براساس رتبه های قبولی سال های گذشته به دست آمده است که به شرح زیر است:

• رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه های شهر تهران (دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و صنعت) در رنج 100 تا 110 می باشد.
• رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه های نظیر صنعتی اصفهان و اصفهان در رنج 110 تا 200 می باشد.
• رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه های صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه سهند و دانشگاه فردوسی مشهد در رنج 200 تا 300 می باشد.
• و رتبه مورد نیاز برای قبولی در دانشگاه هایی نظیر باهنر کرمان در رنج بین 300 تا 400 می باشد.

 

بازار کار رشته مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی

نقش فارغ التحصیلان این رشته در جهت فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی در زمینه های مختلف این رشته از قبیل تولید مواد اولیه داروئی، تولید مواد بیولوژیک، کنترل بیولوژیک داروها، بدست آوردن مواد اولیه بیـولـوژیک جدید از سلـول های حیـوانی، قـارچ ها، باکتـری ها و سایر میکروارگانیسم ها می باشد.

گرایش بیوتکنولوژی و دارو سازی نیز مانند گرایش محیط زیست هنوز جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده است، با وجود این امید به ایجاد شرایط مناسب تر برای آینده این گرایش زیاد است و در حال حاضر هم شرایط خیلی بدی ندارد. به طور کلی بازار کار این رشته در کارخانه های داروسازی کشور است.

علاوه بر آن فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در واحدهای صنایع غذایی، شیمیایی و محیط زیست مشغول به کار شوند. به‌عنوان مثال در تصفیه‌خانه‌های پساب مبتنی بر میکروارگانیسم‌ها، در صنایع غذایی مبتنی بر فرآیندهای تخمیری مانند کارخانه‌های تولید دلستر، کارخانه‌های تولید الکل بر مبنای میکروارگانیسم‌ها، تولید پروتئین‌های نوترکیب و آنتی‌بیوتیک‌ها.

یک نکته مهم که معمولا داوطلبان در آن به اشتباه می افتند این است که تصور می کنند که می توانند پس از فارغ التحصیلی در مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی و داروسازی مجوز داروخانه دریافت کنند، درصورتی که این گرایش کاملا با رشته داروسازی (رشته تجربی) متفاوت بوده و با این گرایش نمی توان مجوز باز کردن داروخانه  را دریافت کرد.

 

شرایط اپلای و دکتری  رشته مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی

شرایط اپلای برای رشته مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی مانند رشته محیط زیست خیلی خوب است، زیرا این رشته در سطح جهانی یک رشته به روز است و شاهد پیشرفت های روز افزونی می باشد. هم چنین ادامه تحصیل در این رشته و در مقطع دکتری نیز امکان پذیر است و در دفترچه ثبت نام کنکور دکتری، مجموعه مهندسی شیمی بیوتکنولوژی با رشته مهندسی شیمی دارای گرایش بیوتکنولوژی می باشد. عناوین دروس امتحانی این رشته نیز شامل موارد زیر است:

سوالات دروس عمومی، سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی، سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد، استعداد تحصیلی، زبان انگلیسی، سینتیک و طراحی راکتور، ترمودینامیک و مهندسی بیوشیمی پیشرفته (میکروبیولوژی صنعتی و تکنولوژی آنزیم ها).

و طبق اطلاعات موجود در آخرین دفترچه راهنمای انتخاب رشته دکتری نیمه متمرکز، در مقطع دکتری در سه دوره روزانه و نوبت دوم و پردیس خودگردان، گرایش بیوتکنولوژی جمعا 26 نفر پذیرش دارد.