معرفی رشته ایمنی شناسی پزشکی
علم ایمونولوژی یکی از جذاب ترین و پرکاربردترین و پرطرفدارترین گرایش های علوم پایه پزشکی (بخشی از علوم پزشکی که با علوم طبیعی به ویژه زیست شناسی همراه است) می باشد، که به مطالعه تمامی جوانب سیستم ایمنی بدن در تمام موجودات می پردازد.
تحقیقات و پیدایش رشته ایمونولوژی یا ایمنی شناسی پزشکی در چند ده سال اخیر آنچنان درخشنده و چشمگیر خودنمایی کرد و پیشرفت نمود که اگر شاخه ای برومند و گسترده از علوم پزشکی نمی‌بود، چنین تصور می‌شد که خود، بنیانی علمی و تنومند همپایه کلیه علوم پزشکی است. در هر حال این شاخه بزرگ و عمده پزشکی آنچنان ارتباط و همبستگی پر اهمیتی با دیگر رشته‌ها و شاخه‌های پزشکی دارد که به یقین هیچ یک از متخصصین از علوم پزشکی بی‌نیاز از این دانش فراگیر نمی‌توانند باشند. واژه ایمنی از کلمه لاتین Immunitas به معنای مصونیت سیاسی و اجتماعی گرفته شده است که در رم باستان به سناتورهای رومی در دوره نمایندگی آن ها اعطا می‌شد. از روزگاران دور، واژه ایمنی را برای مصونیت از ابتلا به بیماری، بخصوص بیماری های عفونی بکار می بردند. مجموعه سلول ها و مولکول هایی را که باعث ایجاد مصونیت می شوند، سیستم ایمنی و پاسخ هماهنگ و کامل آن را به مواد بیگانه، پاسخ ایمنی می گویند.
امروزه علم ایمنی‌شناسی را در یک جمله: توانایی تشخیص و تمایز خودی از بیگانه تعریف می نمایند. در واقع علم ایمونولوژی با عملکردهای فیزیولوژیکی اعضای سیستم ایمنی بدن (ارگان ها و سلول های سیستم ایمنی بدن و ...) در حالت سلامت و بیماری انسان و سوء عملکرد سیستم ایمنی در بیماری های ایمونولوژیکی مثل: خود ایمنی، افزایش حساسیت، نقص ایمنی و رد پیوند سر و کار دارد.
شایان ذکر است مشاور تخصصی کارشناسی ارشد ایمنی شناسی و تیم دپارتمان ارشد رشته ایمونولوژی 3گام برای داوطلبان این رشته لیستی از مطالب مفید در مورد ابعاد مختلف این رشته را فراهم کرده است تا داوطلبان بتوانند آشنایی کاملی با آن پیدا کنند لطفا برای مطالعه به لینک های زیر مراجعه شود:
نحوه مطالعه دروس کنکور کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی و منابع متناسب با شرایط شما
دروس دوره کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی
منابع وزارت بهداشت کنکور کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی
وضعیت اشتغال و بازار کار در رشته ایمنی شناسی پزشکی
رشته های مجاز برای کنکور ارشد ایمنی شناسی
منابع وزارت بهداشت برای کنکور کارشناسی ارشد ایمنی شناسی
تاریخچه دانش ایمونولوژی
و اما در مورد تاریخچه این علم می توان گفت که حدود یک هزار سال قبل از میلاد مسیح، ایمونولوژی توسط ایرانی‌ها و چینی‌ها شناخته شده بود و آن ها از روش مایه کوبی(inoculation or variolation) برای مصونیت زایی در برابر ویروس آبله استفاده می کردند. پس از آن Edward Jenner، پزشک انگلیسی که در زمینه میکروبیولوژی فعالیت می کرد در سال 1796 اولین واکسن آبله را به جامعه پزشکی ارائه داد و با شروع این پیشرفت های چشمگیر به تدریج از قرن 19 تا به امروز شاهد پویایی و کارآمدی بسیار بسیار بالای علم ایمنی شناسی در پیشگیری، تشخیص و درمان بسیاری از بیماری های مرتبط با سیستم ایمنی بدن بوده ایم.
درباره اهمیت علمی رشته ایمونولوژی همین بس که در صحنه رقابت های علمی، آموزشی و تحقیقاتی، مجله‌های علمی ایمنی شناسی گوی رقابت را ربوده و حرف اول را در بین مجلات پژوهشی و آموزشی می‌زنند. همچنین در بین دانشمندان و محققانی که تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل گردیده اند، بیشترین سهم به این رشته اختصاص داده شده است.
اگر چه امروزه به برکت توسعه و پیشرفت ایمونولوژی، خاطره تلخ بیماری های عفونی و رنج و آلام ناشی از مرگ و میر جمعیت های انبوه انسانی رنگ باخته است، اما هنوز وجود مشکلات و بیماری هایی نظیر سرطان ها، آلرژی ها، ناباروری ها، مشکلات دوران پیری و کهنسالی، بیماری های نقص ایمنی مادرزادی، بیماری های خود ایمن و موضوع پیوند اعضاء به عنوان معضلات بهداشتی و سلامت جامعه، آینده بسیار پرمسئولیتی را برای متخصصان این رشته به تصویر می کشد.
کارشناسی ارشد ایمنی شناسی پزشکی
شروع فعالیت رشته ایمونولوژی در ایران توسط مرحوم استاد دکتر حسن میردامادی، بنیانگذار این رشته تحت عنوان بخش سرم شناسی، در مهر ماه سال 1319 در دانشکده پزشکی آغاز گردید.
از سال تحصیلی 74-1373 دوره کارشناسی ارشد ایمونولوژی یا ایمنی شناسی پزشکی با پذیرش 11 نفر دانشجو و دوره دکترای ایمونولوژی (PhD) با پذیرش 6 نفر دانشجو فعالیت خود را آغاز نموده است.
به طور کل اگر فارغ التحصیل هر یک از رشته های علوم آزمایشگاهی و زیست شناسی در گرایش های مختلف علوم جانوری و سلولی ملکولی و میکروبیولوژی و ژنتیک و بیوتکنولوژی هستید، امکان شرکت در کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت که هر ساله در اواخر خرداد یا اوایل تیر ماه برگزار می شود را خواهید داشت که حدود 80 تا 100 نفر برای این رشته در شعبات مختلف دانشگاه های پزشکی کشور در سه دوره روزانه، شبانه و بین الملل پذیرش می شود.
ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی به تفکیک دانشگاه
هر ساله در دفترچه انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، ظرفیت پذیرش رشته ها در دانشگاه های مختلف اعلام می گردد. اطلاع از ظرفیت پذیرش دانشگاه ها یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب رشته است. لذا بروزترین نسخه ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی به تفکیک دانشگاه به داوطلبان این رشته کمک خواهد کرد تا با برنامه ریزی بهتری برای کنکور ارشد بیوشیمی بالینی آماده شوند.
