به روزترین معرفی کارشناسی ارشد علوم شناختی
به روزترین معرفی کارشناسی ارشد علوم شناختی

 

 

تعریف رشته علوم شناختی

رشته علوم شناختی زمینه مطالعه ی علمی ذهن و فرآیندهای ذهنی را به عنوان یک حوزه مطالعاتی میان رشته ای (فرا رشته ای) فراهم می کند. علوم شناختی در واقع به طور گسترده مفاهیم شناخت را از جنبه های: ماهیت، وظایف و کارکردها بررسی می کند. دانشمندان در رشته علوم شناختی، با تمرکز ویژه بر نحوه کارکرد سیستم عصبی و پردازش تبدیل اطلاعات، هوش و رفتار را مطالعه می کنند. مفهوم اساسی علوم شناختی این است که "تفکر را می توان به بهترین وجه از نظر ساختارهای بازنمایی در ذهن و روش های محاسباتی که بر روی آن ساختارها کار می کنند درک کرد. به بیان ساده تر، علم شناختی، مطالعه ی بین رشته ای از شناخت در انسان، حیوان و ماشین است. این شامل رشته های سنتی روانشناسی، علوم کامپیوتر، علوم اعصاب، انسان شناسی، زبانشناسی و فلسفه است. هدف از علوم شناختی، درک اصول هوش با امید است که این امر به درک بهتر ذهن و یادگیری و توسعه دستگاه های هوشمند منجر شود. علوم شناختی به عنوان یک جنبش فکری در دهه 1950 آغاز شد و اغلب از آن به عنوان انقلاب شناختی یاد می شود.علوم شناختی همچنین موجب تحول در رشته های علوم رفتاری، از جمله روان شناسی شده است. روان شناسی امروز با استفاده از فناوری های مختلف تصویر برداری از مغز و بهره برداری از بافته های علوم اعصاب به دنبال تبیین کارکرد های شناختی انسان به مثابه یک علم تجربی است. در واقع به کمک رشته علوم شناختی نگاه روان شناسی به مغز از این پس همچون یک جعبه سیاه نیست.

 

معرفی کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی

با توجه به ضرورت، اهمیت و نقش میان رشته ای علوم شناختی و همچنین گسترش بیش از پیش این رشته تدوین دوره کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی یکی از ضروریات مطالعه و تحقیق در این حوزه به نظر می رسد. بر همین اساس امکان ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی در ایران از سال تحصیلی 93-92 از طریق کنکور ارشد امکان پذیر شده است. رشته علوم شناختی در مقطع کارشناسی ارشد دارای سه گرایش اصلی: روانشناسی شناختی، ذهن، مغز و تربیت و توانبخشی شناختی می باشد. در ادامه به معرفی گرایش های کارشناسی ارشد علوم شناختی می پردازیم.

 

بهترین منابع کنکور ارشد علوم شناختی را از طریق لینک آبی شده در سایت 3گام مطالعه کنید.

 

گرایش های ارشد علوم شناختی

همانطور که گفتیم مقطع ارشد علوم شناختی دارای سه گرایش اصلی: روانشناسی شناختی، ذهن، مغز و تربیت و توانبخشی شناختی می باشد که ما به معرفی مفصل هر سه این گرایش ها می پردازیم اما ارشد علوم شناختی دو گرایش نسبتا جدیدتر هم دارد که دانشگاه غیر انتفاعی علوم شناختی در آن گرایش ها دانشجو می پذیرد این دو گرایش عبارتند از: علوم شناختی گرایش طراحی و خلاقیت و علوم شناختی گرایش رسانه. 

 

گرایش های ارشد علوم شناختی – روانشناسی شناختی

روانشناسی شناختی یکی شاخه های علوم شناختی است که در زمینه توجه، ادراک، تفکر، حافظه، زیان، یادگیری، حل مسأله، تصمیم گیری، هوش و سایر فرایند های ذهنی و مؤلفه های مؤثر در آگاهی و شناخت مطالعه می کند و به بررسی سازوکارهای مغزی مؤثر در بروز این پدیده ها می پردازد. بنابراین، علوم اعصاب نقش مهمی را در تبیین کارکرد های شناختی ایفا می کند. روانشناسی شناختی همچنین با حفظ جایگاه بین رشته ای خود، به موضوعات جدیدی هم ورود کرده و خدمات مهمی در حوزه هایی نظیر درمان و تشخیص اختلالات روان شناختی، مدیریت،آموزش و پرورش، مسائل اجتماعی  و فرهنگی، سیاست و رسانه ارائه کرده است. هدف از گرایش روانشناسی شناختی در علوم شناختی، تربیت پژوهشگر در حوزه روان شناسی شناختی و  تربیت نیروی انسانی در زمینه مشاوره شناختی می باشد. فارغ التحصیلان این رشته با تسلط بر روان شناسی شناختی و شیوه های ارزیابی توانایی های شناختی انسان می توانند در حوزه های مختلفی همانند سایر روانشناسان مشغول به کار شوند. از جمله مشاغلی که فارغ التحصیلان این رشته قادرند خدمات حرفه ای خود را ارائه دهند موارد زیر است:

 ارائه خدمات مشاوره شناختی در مراکز مشاوره و کلینیک های روانشناسی و توانبخشی سنجش تواناییهای شناختی مراجعین به مراکز روانشناسی

 مشاوره و توانبخشی انجام پژوهش در حوزه های شناختی

تدریس روانشناسی در مراکز پژوهشی و آموزشی کشور فارغ التحصیلان

 این رشته همچنین می توانند با گذراندن دوره های حرفه ای مصوب سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و کسب مجوز سازمان به ارائه خدمات تخصصی بپردازند.

 

گرایش های ارشد علوم شناختی – ذهن، مغز و تربیت

ذهن، مغز و تربیت یک حوزه مطالعاتی فرا رشته ای است که به عنوان یکی از حوزه های کاربردی علوم شناختی در مراکز دانشگاهی به وجود آمده است. علوم شناختی درباره کار کردهای ذهن / مغز (شامل علوم اعصاب، روانشناسی، زبانشناسی، هوش مصنوعی، فلسفه ذهن و انسان شناسی)، حوزه علوم تربیتی را تحت تأثیر قرار داده است. علوم شناختی به مثابه یک حوزه تجربی با بهره گیری از فناوری های جدید تصویر برداری به مطالعه کارکرد های مغز ذهن می پردازد  و بدیل رفتار گرایی محسوب می شود که فرایند های مغزی ذهنی را خارج از دسترس می پنداشت و تنها به مطالعه ظاهر رفتار آدمی می پرداخت. این حوزه جدید دانش تأثیر مهمی بر تعلیم و تربیت گذاشته است، زیرا مربیان با شناخت بهتر کار کردهای ذهن مغز و با برنامه ریزی درسی مبتنی بر نظریه های یادگیری شناختی، بهتر خواهند توانست به رشد ذهنی و رشد شخصیتی کودکان و نوجوانان کمک کنند. بدین ترتیب، به دلیل تحولاتی که انقلاب شناختی در فهم ما از ذهن و مغز پدید آورده است، شاهد تولد رشته ای تحت عنوان ذهن، مغز و تربیت هستیم است به طوری که دانشمندان و پژوهشگران حوزه های علوم تربیتی و علوم شناختی در قالب پژوهش های فرا رشته ای می کوشند به رویکرد نوینی درباره آموزش و پرورش دست یابند. فارغ التحصیلان این رشته پس از اتمام دوره واجد ویژگی های زیر خواهند بود

 کسب دانش درباره مفاهیم، مبانی، اصول و نظریه های ذهن، مغز و تربیت

مهارت در طراحی و اجرای پژوهش های مربوط به حوزه ذهن، مغز و تربیت

توانایی مطالعه نقادانه ادبیات علمی حوزه ذهن، مغز و تربیت

 توانایی طراحی، تدوین، اجرای و ارزشیابی فعالیت های یادگیری مبتنی بر رویکرد شناختی ذهن، مغز و تربیت

و توانایی در انجام امور راهنمایی و مشاوره آموزشی و تحصیلی بر مبنای آموزه های علوم شناختی در مؤسسات آموزشی

 

گرایش های ارشد علوم شناختی – توانبخشی شناختی

توانبخشی شناختی، به مجموع اقداماتی اطلاق می شود که هدف آنها حفظ، ترمیم یا تقویت کنش های عالی شناختی حافظه، توجه و ... برای ارتقای کیفیت زندگی در افراد به هنجار یا افراد با نیازهای ویژه (اعم از کسانی که دچار نارسایی های شناختی هستند با آنها که به دلیل مشاغل خاص، نیازمند توانایی های شناختی ویژه اند) می باشد. نوع و نحوه اجرای این اقدامات، با توجه به مولفه های شخصیتی، خانوادگی و اجتماعی هر فرد تعیین می شود. بنابراین، توانبخشی شناختی قابل تقلیل بر فنون دستکاری عملکردهای شناختی نیست؛ بلکه این فنون به عنوان ابزار یا بخش کوچکی از روند توانبخشی شناختی مورد استفاده قرار می گیرند. توانبخشی شناختی یکی از گرایش های علمی کاربردی است که پس از توسعه علوم و فنون شناختی از عصب روانشناسی بالینی جدا شد و هویت تازه یافت. البته در بسیاری از دانشگاه های دنیا همچنان بخشی از برنامه های دوره های تحصیلات تکمیلی عصب روان شناسی بالینی بشمار می رود. فارغ التحصیلان این گرایش از ارشد علوم شناختی می توانند در موارد زیر مشغول به کار شوند:

شرکت در تیم های تدوین و اجرای برنامه های توانبخشی شناختی برای جمعیت ایرانی

ارائه خدمات ارزیابی و ترمیم تواناییهای شناختی در افراد با نیازهای ویژه و بیماران با نقص شناختی و ارائه خدمات ارزیابی و ارتقا تواناییهای شناختی مشاغل مختلف بر اساس نیازمندی های شناختی هر حرفه و پژوهش در حیطه فرایندهای شناختی در راه های توانبخشی آن

 

 

 

دروس و ضرایب دروس کارشناسی ارشد علوم شناختی

در جدول زیر دروس و ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی کد 1219 را مشاهده می کنید. این اطلاعات برا اساس دفترچه ثبت نام کنکور کارشناسی ارشد 99 و همچنین دفترچه سوالات کنکور ارشد علوم شناختی می باشد.

 

جدول دروس و ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد رشته علوم شناختی

دروس ارشد علوم شناختی

ضرایب

تعداد سوالات

زبان عمومی و اختصاصی

2

30

روانشناسی شناختی

2

25

آمار و روش تحقیق

2

25

مبانی علوم اعصاب

1

25

اصول علوم شناختی

2

25
 

ظرفیت دانشگاه های پذیرنده ارشد علوم شناختی

در جداول زیر ظرفیت دانشگاه های پذیرنده مقطع کارشناسی ارشد علوم شناختی را در گرایش های مختلف مشاهده می کنید.

 

جدول ظرفیت دانشگاه های پذیرنده مقطع کارشناسی ارشد علوم شناختی

دانشگاه های ارائه دهنده ارشد علوم شناختی

دوره

گرایش ارشد علوم شناختی

ظرفیت ارشد علوم شناختی

دانشگاه شهید چمران اهواز

روزانه

علوم شناختی گرایش ذهن، مغز و تربیت

7

دانشگاه اصفهان

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

3

دانشگاه تبریز

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

6

دانشگاه تربیت مدرس

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

5

دانشگاه تهران

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

5

دانشگاه سمنان

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

8

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

10

دانشگاه فردوسی مشهد

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

8

دانشگاه کردستان سنندج

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

15

دانشگاه تهران

روزانه

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

4

دانشگاه شهید بهشتی

روزانه

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

9

دانشگاه علامه طباطبایی

روزانه

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

8

دانشگاه اصفهان

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

2

دانشگاه تبریز

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

4

دانشگاه تهران

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

5

دانشگاه سمنان

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

4

دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

3

دانشگاه فردوسی مشهد

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

2

دانشگاه کردستان سنندج

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

6

دانشگاه تهران

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

3

دانشگاه شهید بهشتی

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

4

دانشگاه علامه طباطبایی

نوبت دوم

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

4

دانشگاه تبریز

پردیس خودگردان

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

6

دانشگاه شهید بهشتی

پردیس خودگردان

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

9

موسسه غیر اتفاعی علوم شناختی - تهران

غیرانتفاعی

علوم شناختی گرایش ذهن، مغز و تربیت

15

موسسه غیر اتفاعی علوم شناختی - تهران

غیرانتفاعی

علوم شناختی گرایش روان شناسی شناختی

15

موسسه غیر اتفاعی علوم شناختی - تهران

غیرانتفاعی

علوم شناختی گرایش توانبخشی شناختی

15

موسسه غیر اتفاعی علوم شناختی - تهران

غیرانتفاعی

علوم شناختی گرایش رسانه

15

موسسه غیرانتفاعی علوم شناختی - تهران

غیرانتفاعی

علوم شناختی گرایش طراحی و خلاقیت

15
 

چارت و سرفصل دروس مقطع ارشد علوم شناختی

در جداول زیر لیست دروس اختیاری و الزامی هر کدام از گرایش ها را به همراه تعداد واحدها به صورت جداگانه مشاهده می کنید.

 

 

چارت و سرفصل دروس مقطع ارشد علوم شناختی - روانشناسی شناختی

 

سرفصل دروس الزامی روانشناسی شناختی

نام درس ارشد علوم شناختی

تعداد واحد

مبانی علوم شناختی

2

مبانی علوم اعصاب

2

روانشناسی شناختی 1

2

روانشناسی شناختی 2

2

مبانی علوم اعصاب شناختی

2

روش های آماری در علوم شناختی

2

روش های تحقیق در علوم شناختی

2

روش های آزمایشگاهی در روان شناسی شناختی

2

مبانی شناختی آسیب شناسی روانی

2
 

 

سرفصل دروس اختیاری روانشناسی شناختی

نام درس ارشد علوم شناختی

تعداد واحد

مبانی شناخت در فلسفه اسلامی و فلسفه ذهن

2

اصول زبانشناسی شناختی

2

ذهن و آگاهی

2

مدل سازی شناختی

2

روانشناسی رشد شناختی

2

علوم اعصاب شناختی و فرایندهای عالی ذهن

2

درس از رشته های دیگر علوم شناختی

2

 

 

چارت و سرفصل دروس مقطع ارشد علوم شناختی - روانشناسی شناختی

 

سرفصل دروس الزامی ذهن، مغز و تربیت

نام درس ارشد علوم شناختی تعداد واحد

مبانی علوم شناختی

2

مبانی مطالعات ذهن، مغز و تربیت

3

علوم اعصاب تربیتی

2

روانشناسی شناختی

2

مبانی شناخت در فلسفه اسلامی و فلسفه ذهن

2

آمار کاربردی در مطالعات ذهن، مغز و تربیت

1

روش شناسی پژوهش در ذهن، مغز و تربیت

2
 
 

 

سرفصل دروس اختیاری ذهن، مغز و تربیت

نام درس ارشد علوم شناختی

تعداد واحد

علوم یادگیری و آموزش

2

الگوها و روش های تدریس و سنجش شناختی

1

زبان، تفکر و شناخت

1

راهنمایی و مشاوره تربیتی با رویکرد شناختی

1

کاربرد فناوری اطلاعات در آموزش شناختی

1

روانشناسی رشد شناختی

2

رویکرد شناختی به تربیت کودکان با نیازهای ویژه

1

رویکرد شناختی به مطالعات برنامه درسی

1
 

 

 

سرفصل دروس الزامی توانبخشی شناختی

نام درس ارشد توانبخشی شناختی

تعداد واحد

مبانی علوم اعصاب

2

مبانی علوم اعصاب شناختی

2

روان شناسی شناختی

2

ارزیابی عصب روانشناختی

3

توانبخشی شناختی 1

2

توانبخشی شناختی 2

3

روش های تحقیق وآمار در علوم شناختی

2

کارورزی

4
 

سرفصل دروس اختیاری توانبخشی شناختی

نام درس ارشد توانبخشی شناختی

تعداد واحد

روانشناسی رشد شناختی

2

آسیب شناسی روانی و اختلالات شناختی

2

وسایل کمکی هوشمند

2

مبانی شناخت از نظر فلسفه اسلامی و فلسفه ذهن

2

صلاحیت ها و اخلاق حرفه ای

2

زوال شناختی

2

آسیب های عصب تحولی

2

مباحث ویژه توانبخشی شناختی

2

سمینار

2

درس از سایر گرایش های علوم شناختی

2