کارشناسی ارشد مدیریت رسانه - تاریخچه 

معرفی رشته مدیریت رسانه را به این دلیل با نگاهی به تاریخچه این رشته شروع می کنیم که بتوانیم دلایل به وجود آمدن، رسالت و دلیل نیاز به رشته مدیریت رسانه را بهتر متوجه شویم و طبیعتا بعد از آن بهتر می شود به معرفی رشته مدیریت رسانه پرداخت هم چنین نگاهی هم به تاریخچه مدیریت رسانه در ایران خواهیم داشت. هرچند که همانند رشته مدیریت، که تاریخچه دقیقی برای رشته مدیریت رسانه هم در دسترس نیست و رشته مدیریت را خیلی ها همزمان با زندگی گروهی انسان ها و مدیریت روابط یا مصادف با شکل گیری اولین گروه ها و سازمان ها می دانند می توان گفت قدمت دقیق رسانه و در نتیجه مدیریت رسانه هم در دسترس نیست اما ما به تاریخچه رشته مدیریت رسانه به عنوان یک علم و رشته دانشگاهی می پردازیم. رشته مدیریت رسانه یک حوزه تحقیقاتی میان رشته ای است که به بررسی نحوه استفاده سازمان های رسانه ای از منابع کمیاب برای پاسخگویی به نیازها و خواسته های یک جامعه خاص می پردازد و به عبارت دیگر ، علاقمند به مدیریت موثر رسانه ها است. در واقع رشته مدیریت رسانه در حوزه آکادمیک، فصل مشترک دو رشته علوم اجتماعی ارتباطات و تجارت می باشد. جالب است بدانید اولین تحقیقات و مقالات منتشر شده در حوزه مدیریت رسانه  توسط دانشگاه ها نبوده و توسط متخصصان صنعت و به منظور به کارگیری در کسب و کارها و در دهه 1930 میلادی صورت گرفته است. همچنین در دهه 1960 برخی از محققان پیشگام شروع به کار تخصصی در مورد مدیریت رسانه کردند، و اغلب به تحقیق در مورد جنبه های تجاری و اقتصادی رسانه ها پرداختند. اما از دهه 1990 بود که دانشگاه ها هم به صورت تخصصی تر به رشته مدیریت رسانه پرداختند و در واقع به این رشته به عنوان یک زمینه تخصصی نگاه ویژه پیدا کردند. از آن سال ها به بعد عوامل مختلفی در به بلوغ رسیدن رشته مدیریت رسانه نقش داشته اند  که می توان به نقش افزایش دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد مدیریت رسانه ، انجمن های دانشگاهی تخصصی مدیریت رسانه، کنفرانس های بین المللی تخصص مدیریت رسانه، ژورنال های تخصصی و مراکز تحقیقاتی مدیریت رسانه اشاره کرد. رشته مدیریت رسانه امروز یک زمینه و رشته تخصصی جا افتاده در اروپا و آمریکا است و دانشگاهیان از هر دو جنبه ارتباطی و  تجارتی این رشته استفاده می کنند. امروزه در  مجامع بین المللی رویداد هایی  مانند کنفرانس جهانی اقتصاد و مدیریت رسانه و جلسات گروه هایی مانند انجمن مدیریت رسانه ای اروپا یا انجمن علمی دانشگاهی مدیریت بین المللی رسانه ها برگزار می شود. علاوه بر این ، پایه نظری و روش شناختی رشته مدیریت رسانه در چند دهه گذشته به سرعت گسترش یافته است. امروزه تحقیقات در رشته مدیریت رسانه در جنبه های تجاری انواع سازمان های رسانه ای فعال در صنایع مختلف از جمله روزنامه، رادیو، تلویزیون، فیلم و اینترنت به کار گرفته می شود. همه زمینه های عملکردی رشته مدیریت از جمله استراتژی، پرسنل، عملیات، بازاریابی، امور مالی و کار آفرینی در رشته مدیریت رسانه هم قابل استفاده و کاربردی است. تحقیقات مدیریت رسانه ها بیشتر در بازارهای جهانی، اروپایی و آمریکایی متمرکز است و در این حوزه ها به بلوغ نسبی رسیده است. رشته مدیریت رسانه در آمریکای لاتین، آسیا و آفریقا رو به رشد است و تعداد بیشتری  از محققان از این مناطق بهاین رشته علاقمند شده اند. با این وجود ، در رشته مدیریت رسانه در مورد کارکرد های مختلف تجاری و صنایع رسانه ای، تحقیقات کافی انجام نشده است و جنبه هایی مانند رهبری، انگیزه، تصمیم گیری، برنامه ریزی و معیارهای اخلاقی هنوز هم نیازمند توجه بیشتر محققان رشته مدیریت رسانه است. در مورد تاریخچه رشته مدیریت رسانه در ایران هم بد نیست بدانید که  سال 1381 برای اولین بار دانشکده صدا و سیما در این رشته جذب دانشجو داشته است و در دانشگاه تهران هم از سال 93 گروه رشته مدیریت رسانه به صورت مستقل در آمده است و تا کنون نیز به فعالیت خود ادامه می دهد.

 

 

 

معرفی کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه

برای معرفی دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه بد نیست نگاهی به تعریف این رشته بیندازیم. در تعریف دقیق مدیریت رسانه و معرفی رشته دانشگاهی آن نظرات بسیاری وجود دارد. برخی معتقدند که رسانه ها هم می توانند یک سازمان تلقی شوند و مانند سازمان های دیگر مدیریت شوند و در واقع معتقدند یک مدیر رسانه باید وظایف اصلی مانند برنامه ریزی و هماهنگی و... را با صرف بهینه منابع انجام دهد و مهم ترین وظیفه مدیریت رسانه مانند سایر سازمان ها رسیدن به اهدافی مانند سود آوری، حفظ بقا و... است و این رویکرد در واقع از تخصصی تر شدن علم مدیریت حاصل شده است و طبق این دیدگاه یک مدیر موفق در سازمان می تواند در مدیریت رسانه هم موفق شود. در رویکرد دیگر به رشته مدیریت رسانه را می توان رویکرد" مدیریت بر رسانه" تعریف کرد. در این رویکرد هدف اصلی، نحوه ی ارتباط نظام سیاسی و دولت با رسانه ها و کنترلی که از سوی آن ها بر رسانه ها اعمال می شود می باشد که البته ناگفته نماند که این ارتباط با توجه به نوع مالکیت رسانه (دولتی, عمومی یا خصوصی) متفاوت خواهد بود. دیدگاه بعدی دیدگاه مدیریت ارتباط با رسانه ها است که به طور خلاصه از نظر طرفداران این دیدگاه مدیریت رسانه یعنی بیشترین و بهترین بهره را از قدرت و نیروی رسانه های جمعی در جهت اهداف و مقاصد سازمان ببریم. یعنی مثلا  بتوان برای تبلیغات از ظرفیت های رسانه ای استفاده کرد، یا در مواقع بحرانی و زمانی که حیثیت، اعتبار و شهرت سازمان خدشه دار می شود بتوان با تعامل مؤثر با رسانه ها و استفاده از قدرت اطلاع رسانی و تبلیغی آن ها از بحران کاست و حتی آن را به فرصت هایی برای سازمان مبدل ساخت در واقع به نوعی این رویکرد به قدرت ارتباط عمومی نگاهی ویژه دارد. رویکردهای دیگری هم در مدیریت رسانه مانند مدیریت معنی و محتوا یا مدیریت رسانه های خرد و ماتریس مدیریت رسانه و... وجود دارد که در مطلبی جداگانه به تفصیل به آن ها می پردازیم. اما چیزی که در مرد رشته مدیریت رسانه واضح است این است که با توجه به نوپا بودن این رشته و  بعد گذشت چهار دهه از ظهور آن هنوز ادبیات و پایه محکم مختص به خود را پیدا نکرده است و در رویکردهای بالا واضح بود که رشته مدیریت رسانه با کمک بقیه رشته ها و تخصص ها توضیح داده می شد. رشته مدیریت رسانه در واقع هیچ کدام از موارد بالا نیست و ترکیبی از همه آن ها است و با وجود این که این رشته یکی از گرایش های علوم ارتباطات است فقط به ارتباطات ختم نمی شود و صرفا به مدیریت یا مباحث کوچکتر مثل روزنامه نگاری و... هم محدود نمی شود و به نظر می رسد هم چنان جای کار و تحقیق در این رشته در ایران و جهان تا رسیدن به پایه علمی محکم وجود دارد.

 

 

 

مدیریت رسانه از زیرمجموعه های رشته مدیریت است که مدیریت بازرگانی بیشترین قرابت و نزدیکی را دارد و عمدتا در دانشکده های مدیریت و حسابداری اجرا می شود. هدف از این رشته تربیت مدیرانی است که قادر باشند سازمان های موفقی را در صنعت رسانه، شامل انواع گوناگون آن، تاسیس کرده و اداره کنند. در تعریف، مدیریت رسانه عبارت از مدیریت اقتصادی یک سازمان رسانه ای است و با مفاهیمی همچون مدل کسب و کار، استراتژی های رقابتی، مدیریت نیروهای خلاق،  مدیریت تبلیغات، مدیریت بازاریابی، مدیریت تولید و توزیع و عرضه، مدیریت منابع و زنجیره ارزش، مدیریت مخاطب و ... سروکار دارد.آن چه صنعت رسانه خوانده می ‌شود، گستره وسیعی از بخش ها را در بر می ‌گیرد.  پیشتر و به طور سنتی، این صنعت شامل بخش های تلویزیون، رادیو، روزنامه، مجلات، کتاب و سینما می‌ شد. با ورود فناوری های نوین و همه گیر شدن رسانه های همراه، گستره مدیریت رسانه به بخش‌ هایی همچون رسانه‌ های اجتماعی، پلتفرم‌ ها و اکوسیستم ‌ها نیز توسعه یافته است؛ به شکلی که بیشترین تمرکز آن بر بستر رسانه های برپایه اینترنت و موبایل قرار گرفته است. این رشته همچنین تحولات و روند های تاثیرگذار ناشی از فناوری های نوین همچون کلان داده ها (big data)، اپلیکیشن ها، بازی های دیجیتال و اجتماعی و بسیاری از تحولات جدید را هم تحت پوشش قرار می‌ دهد. در حقیقت این رشته مطالعه آخرین دستاوردهای ناشی از فناوری های اطلاعات و ارتباطات را ماموریت خود قرار داده است و انتظار می ‌رود دانش آموختگان این رشته قادر باشند به خوبی دانش حاصله را برای مدیریت موفق سازمان اقتصادی خود با استفاده از جدیدترین فناوری های روز به کار ببرند.

رشته مدیریت رسانه در ایران در مقطع دکترا در سال 1382 و در مقطع کارشناسی ارشد در سال 1387 راه اندازی شد. هنوز دوره کارشناسی این رشته اجرا نشده است. دوره کارشناسی ارشد که موضوع این برنامه است علاوه بر کاربرد های فوق الذکر مقدمه ای برای ادامه تحصیل در دوره دکتری مدیریت رسانه نیز می ‌باشد.

 

هدف کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه:

این دوره مجموعه ای هماهنگ از فعالیت های تحقیقی است که به دنبال دستیابی به اهداف زیر است:

الف) پرورش مدیرانی که با درک ویژگی های صنایع خلاق و شناخت فناوری های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، قادر به مدیریت موفق سازمان ‌های فعال در هریک از بخش‌ های رسانه ای باشند.

ب) تربیت مدیرانی که بتوانند  رسانه ها را در انطباق با اهداف کلان توسعه ملی هدایت و رهبری کنند.

ج) پاسخگویی به نیازهای مرتبا در حال تغییر مخاطبان از طریق نوآوری و خلاقیت در تولید، توزیع، عرضه محصولات رسانه ‌ای.

چ) جذب مدیران کنونی رسانه ها و ارتقاء دانش آکادمیک  و مهارت های ادراکی آن ‌ها در رابطه با مدیریت سازمان های رسانه ای

ح) پرورش و تامین نیروی انسانی پژوهشی، مشاوره ای و حرفه ای در حوزه مدیریت رسانه

 

ضرورت و اهمیت رشته مدیریت رسانه:

سپهر مدیریت رسانه بسیار گسترده شده است و از مفاهیمی همچون تهاجم فرهنگی  و جنگ نرم  تا کسب و کار و کار آفرینی را در بر می‌ گیرد. نظر به اینکه این رشته جهت تدریس در دانشکده های مدیریت و بازرگانی تدوین شده است، لذا جهت گیری عمده آن به سوی اشتغال های فناور، کار آفرینی رسانه ای، تولید محتواهای خلاق فرهنگی و ایجاد سازمان های موفق  رسانه ای است. موفقیت این رشته می تواند به توسعه بازار های نوین در کشور بینجامد، گوشه ‌بازار های جدید تبدیل به فضاهای کار آفرینی رسانه ای کند، اشتغال وسیعی در سطح هنرمندان و افراد خلاق ایجاد می کند، شرکت های رقابتی در صنعت رسانه ایجاد کند و در توسعه اقتصاد ملی مشارکت کند.

 

توانایی و نقش فارغ التحصیلان رشته مدیریت رسانه

انتظار می‌ رود فارغ التحصیلان این دوره مهارت هایی به شرح زیر داشته باشند:

• درک صحیح از بازارهای مختلف رسانه ای و تحلیل رقابت در این بازارها
• شناسایی فرصت های کسب و کار و ارائه ارزش جدید به مخاطبان
• مدیریت نوآوری و خلاقیت توسط منابع انسانی و استعدادهای خلاق
• طراحی . اجرای استراتژِی های رقابتی
• شناخت اقتصاد رسانه و توان تحلیل اقتصادی
• طراحی و اجرای کمپین های بازاریابی
• آشنایی با فناوری های نوین، رسانه های اجتماعی، پلتفرم ها و سایر تحولات جدید صنعت رسانه و استفاده از امکانات آن ها برای موفقیت کسب و کار
• شناخت مدل های کسب و کار و مدل های درآمدی
• استفاده کار آفرینانه از منابع و صلاحیت ها برای ارائه ارزش به مخاطبان در صنعت رسانه

مضاف بر این، انتظار می ‌رود که دانش آموختگان و فارغ التحصیلان  این رشته علاوه بر فعالیت های کار آفرینانه  و یا مدیریتی، قادر به ایفای مسئولیت در سازمان های خط مشی گذار و سیاست گذار نیز باشند و یا در سمت های مدیریتی و مشاوره ای به ارزش آفرینی در سازمان ها، موسسات و نهاد های دولتی و اجتماعی کشور کمک کنند.

به طور خلاصه کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، گرچه مدیریت رسانه در برخی دانشگاه‌ ها ذیل گروه ‌های ارتباطات قرار گرفته است ولی در عمده دانشگاه‌ های جهان بخشی از مدارس کسب و کار و دانشکده ‌های مدیریت است. کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، با دیدگاهی کسب و کار محور، سازمان های فعال در صنعت رسانه و سایر صنایع خلاق را مطالعه می ‌کند و به مدیریت نیروی انسانی برای سازمان ‌های فعال در صنعت رسانه می ‌پردازد. دانشجویان در این رشته با کسب مهارت‌  های گوناگون آماده ورود به بازار کار در زمینه‌ هایی همچون روابط عمومی سازمان ها، مدیریت بخش های مختلف خبرگزاری ها، فعالیت در حوزه ‌های تبلیغات، فعالیت در صنعت سرگرمی، کار آفرینی و تأسیس شرکت های فعال در فناوری های رسانه ای می‌ شوند. در صورت تمایل به انجام امور پژوهشی نیز علاوه بر فعالیت در زمینه ‌های مربوط به رسانه، امکان فعالیت در رشته‌ هایی همچون مدیریت بازرگانی، بازاریابی، فناوری اطلاعات و سایر رشته ‌های مرتبط ممکن می ‌باشد.

 

 

 

دانشگاه های ارائه دهنده ارشد رشته مدیریت رسانه

به طور کلی هر ساله چند دانشگاه محدود کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه را ارائه می دهند که لیست دانشگاه های ارائه دهند ارشد این رشته را در جدول زیر برای سال های اخیر می توانید مشاهده کنید.

 

دانشگاه های دولتی ارائه دهنده کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

دانشگاه های دولتی ارائه دهنده مدیریت رسانه	97		96		95		94		93		92		91		90
	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه	روزانه	شبانه
تهران	5	4	5	5	6	6	3	3	9	9	13	7	11	10	12	12
تهران پردیس فارابی قم	0	0	0	0	6	6	4	4	8	7	0	0	0	0	0	0
علامه طباطبایی	12	12	18	15	12	12	0	0	0	0	14	20	20	20	15	20
دانشکده صدا و سیما	15	15	10	10	15	15	15	10	15	8	25	0	15	0	19	0
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی	8	0	6	0	10	0	0	0	5	5	0	0	0	0	0	0

 

 

 

دانشگاه های غیر دولتی ارائه دهنده کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

دانشگاه های شهریه پرداز ارائه دهنده مدیریت رسانه	97	96	95	94	93	92	91	90
سوره تهران (غیرانتفاعی)	20	20	20	20	15	0	0	0
پیام نور تهران	0	0	0	0	0	0	23	44
پیام نور تهران غرب	20	20	23	23	23	30	0	0
پیام نور تهران غرب (مجازی و مجازی ویژه شاغلین)	40	80	80	0	0	0	0	0
دانشگاه تهران (مجازی)	0	0	0	0	40	50	0	62
دانشگاه تهران پردیس فارابی قم (مجازی)	0	0	0	40	0	0	0	0
دانشگاه تهران پردیس البرز (کرج)	5	0	6	15	9	15	0	0
دانشگاه تهران پردیس ارس (جلفا)	0	0	0	0	9	15	0	0
دانشگاه تهران پردیس کیش	0	15	15	15	9	15	0	0
غیرانتفاعی ادیان و مذاهب  قم	20	0	0	0	0	0	0	0

 

دروس و ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

در کنکور کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه در مجموع 125 سوال طرح می شود که باید در مدت زمان 120 دقیقه به آن ها پاسخ دهید. تعداد سوالات و ضریب هر کدام از درس ها را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید. همچنین می توانید برای مشاهده منابع این رشته به صفحه بهترین منابع ارشد مدیریت رسانه مراجعه کنید.

 

جدول دروس و ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

دروس	ضرایب	تعداد سوالات
زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)	3	30
مبانی کلی ارتباط جمعی	4	25
کاربرد آمار و روش تحقیق	2	25
دانش مدیریت	4	25
اخلاق و معارف اسلامی	2	20

 

 

 

چارت و سرفصل دروس کارشناسی ارشد مدیریت رسانه

در دوره کارشناسی ارشد مدیریت رسانه 32 واحد ارائه می شود که جزئیات آن را در جدول زیر می توانید مشاهده کنید. البته ممکن است این چارت و سر فصل ها تا حدودی در دانشگاه های مختلف متفاوت باشد. در ضمن با توجه به رشته کارشناسی و تشخیص گروه مدیریت رسانه دانشگاه مربوطه ممکن است نیاز باشد تا سقف دوازده واحد پیش نیاز گذرانده شود. چارت و سر فصل دروس کارشناسی ارشد مدیریت رسانه که در زیر مشاهده می کنید.

 

جدول تقسیم بندی کل واحد های ارشد مدیریت رسانه 

دوره تحصیلی	نوع واحدهای درسی				جمع کل واحد های درسی
	جبرانی	تخصصی	اختیاری	پایان نامه
کارشناسی ارشد	12	12	16	4	32

 

جدول دروس جبرانی کارشناسی ارشد مدیریت رسانه 

ردیف	نام درس	تعداد واحد			تعداد ساعات			پیش نیاز
		نظری	عملی	جمع	نظری	عملی	جمع
1	مبانی سازمان و مدیریت	2	-	2	32	-	32	-
2	نظریه های ارتباط جمعی	2	-	2	32	-	32	-
3	حقوق ارتباطات	2	-	2	32	-	32	-
4	جامعه شناسی سیاسی ارتباطات	2	-	2	32	-	32	-
5	اخلاق حرفه ای	2	-	2	32	-	32	-
6	زبان تخصصی	2	-	2	32	-	32	-
جمع کل		12		12	192		192

 

 

 

جدول دروس تخصصی کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه

ردیف	نام درس	تعداد واحد			تعداد ساعات			پیش نیاز
		نظری	عملی	جمع	نظری	عملی	جمع
1	مدیریت استراتژیک رسانه	2	-	2	32	-	32	-
2	روش های پیشرفته تحقیق کیفی	2	-	2	32	-	32	-
3	اقتصاد رسانه	2	-	2	32	-	32	-
4	مبانی مدیریت رسانه	2	-	2	32	-	32	-
5	مدیریت رسانه پیشرفته	2	-	2	32	-	32	مدیریت رسانه مقدماتی
6	منابع انسانی در صنایع خلاق	2	-	2	32	-	32	-
	جمع	12		12	192		192

 

جدول دروس اختیاری کارشناسی ارشد رشته مدیریت رسانه 

ردیف	نام درس	تعداد واحد			ساعت			پیش نیاز
		نظری	عملی	جمع	نظری	عملی	جمع
1	مدیریت رسانه های اجتماعی	2	-	2	32	-	32	-
2	مدیریت خبر	2	-	2	32	-	32	-
3	سیاست گذاری رسانه ای	2	-	2	32	-	32	-
4	روش های پیشرفته تحقیق کمی	2	-	2	32	-	32	-
5	ارتباطات بین المللی و میان فرهنگی	2	-	2	32	-	32	نظریه های ارتباط جمعی
6	کارآفرینی رسانه ای	2	-	2	32	-	32	-
7	مدیریت تبلیغات	2	-	2	32	-	32	-
8	مدیریت رفتار سازمانی در رسانه ها	2	-	2	32	-	32	-
9	طراحی و تدوین مدل کسب و کار رسانه ای	2	-	2	32	-	32	-
10	مدیریت روابط عمومی	2	-	2	32	-	32	-
11	بازاریابی دیجیتال	2	-	2	32	-	32	-
12	حقوق مالکیت فکری	2	-	2	32	-	32	-
13	صنعت سرگرمی	2	-	2	32	-	32	-
14	بازی های دیجیتال	2	-	2	32	-	32	-
جمع		28		28	448		448