معرفی کارشناسی ارشد رشته فیزیک پزشکی

همان گونه که از عنوان این رشته می توان فهمید این رشته محل تلاقی دو علم جذاب و پرکاربرد فیزیک و پزشکی است، گرچه موادی که در کنکور فیزیک پزشکی مطرح می شود بیشتر رنگ و بوی فیزیک دارد و در این بین فقط درس های فیزیولوژی و تشریح مرتبط با پزشکی اند که دارای ضرایب کمی می باشند. اما از طرف دیگر وزارت بهداشت سعی کرده است که این خلا را در دروس دوره کارشناسی ارشد فیزیک پزشکی پر کند.

بر خلاف اکثر رشته های موجود در کارشناسی ارشد، تعداد معدودی از رشته ها هستند که می توانند در کنکور ارشد فیزیک پزشکی شرکت کنند، رشته های مجاز برای کنکور ارشد فیزیک پزشکی همچون کارشناسی رشته فیزیک، بیوفیزیک، فیزیک مهندسی، پرتودرمانی، رادیولوژی، بینایی سنجی، فیزیوتراپی، اعضای مصنوعی، مهندسی پزشکی، علوم آزمایشگاهی، مهندسی پزشکی گرایش پرتوپزشکی و راکتور، تکنولوژی پزشکی هسته ای.

برای آشنایی با ارشد فیزیک پزشکی می توان گفت که محتوای این رشته ترکیبی از علوم پرتودرمانی، محافظت از پرتو، پرتوشناسی تشخیصی (و زیرشاخه‌های آن همانند سی تی اسکن، ام آر آی و غیره) و پزشکی هسته‌ای می باشد.

در ادامه مطالب بالا برای پذیرفته شدن در کنکور ارشد وزارت بهداشت باید اطلاعات گسترده ای درباره این رشته به دست آورد به ویژه درباره منابع مطالعاتی که برای کنکور آن در نظر گرفته می شود لذا توصیه می کنیم مطالب زیر هم مورد مطالعه قرار گیرند:

منابع کنکور کارشناسی ارشد فیزیک پزشکی وزارت بهداشت

بهترین منابع ارشد فیزیک پزشکی​

ظرفیت پذیرش کارشناسی ارشد علوم تغذیه به تفکیک دانشگاه​

 

شاخه بندی فیزیک پزشکی

فیزیک پزشکی امروزه گستره قابل توجهی از علوم و فناوری‌ های متفاوتی را پوشش می دهد و دربرگیرنده موضوعات و مباحث متعددی از رادیوبیولوژی گرفته تا پردازش سیگنال می باشد. لذا دشوار بتوان مرزهای معین و مشخصی را برای آن تعریف کرد. اما غالبا ارشد فیزیک پزشکی را می توان به چهار دسته متفاوت کلاسه بندی کرد.

 

 

تصویر برداری تشخیصی

تصویربرداری پزشکی  :(Diagnostic Imaging)در این شاخه از فیزیک پزشکی، با کاربردهایی همچون سی تی اسکن، ام آر آی (تصویربرداری تشدید مغناطیسی)، سونوگرافی، ماموگرافی، فلوروسکوپی، و رادیوگرافی معمولی میتوان سر و کار داشت. طراحی و ضمانت کارکرد صحیح (accreditation) و کنترل کیفیت (Quality Control) اینگونه دستگاهها بر عهده ی فیزیکدانهای پزشکی می‌باشد.

 

 فیزیک بهداشت

فیزیک بهداشت :(Health Physics) در این شاخه از فیزیک پزشکی بر روی مباحثی تمرکز می‌شود که سر و کار با محاسبات کنترل کیفیت (Quality Control) و بویژه دوزیمتری و شرایط محافظت از پرتوهای یونیزان (Radiation Protection) در محیط‌های متفاوت دارد. طراحی سیستمهای حفاظتی در بخش‌های رادیوتراپی و پرتوافکن در بیمارستان‌ها، وضع قوانین و پروتکل‌های کار با رادیوایزوتوپ‌های گوناگون و ضایعات هسته‌ای در سطح کشوری، و حتی مسئولیت ضمانت سیستم‌های پوششی (Shielding calculations) و حفاظتی راکتورهای هسته‌ای از وظایف متخصصین فیزیک بهداشت می باشد.

 

رادیوتراپی

رادیوتراپی (Radiation Therapy): در پزشکی معضلات زیادی (بطور مثال بسیاری از سرطان‌ها) را می‌توان نام برد که توسط پرتوزایی (گاما، الکترون، پروتون، و نوترون) معالجه و یا حتی مداوا می‌شوند. مسئولیت عملکرد و تضمین کارکرد (Quality Control and Accreditation) اینگونه سیستم‌ها بر عهده متخصص رادیو تراپی است. در فرم نوین، متخصصین این رشته اغلب بر روی و یا با دستگاههای پرتوزایی نظیر چاقوی گاما، سایبر نایف، پروتون درمانی، لیناک، و یا توموتراپی مطالعه و سر و کار دارند.

در نهایت می توان گفت با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و پیچیده تر شدن دستگاه های مورد استفاده در علم پزشکی، و هم چنین نیاز رو به رشد جامعه پزشکی به علم فیزیک، دانش دستگاه ها و استفاده از توانایی های طبیعت در دستگاه های مورد استفاده، این رشته با گذشت زمان به خوبی جای خود را در کشور باز خواهد کرد.