"خشت اول موفقیت، برنامه ریزی صحیح است."

داوطلب عزیز سلام

در این نوشته تلاش می کنیم روش های برنامه ریزی درسی مؤسسات گوناگون را با هم مقایسه نماییم. این تحلیل را بر مبنای تجربه ای که در طی سال های گذشته بدست آورده ایم ارائه می کنیم و خوشحال خواهیم شد که شما نیز در این بحث ما را همراهی فرمایید.

 

 

مشاوره یا برنامه ریزی!

بسیاری از داوطلبان، مشاوره و برنامه ریزی را یکسان در نظر می گیرند؛ در حالی که این دو کاملاً با هم تفاوت دارند. مشاوره بیشتر به مباحثی از قبیل معرفی منابع و راهکارهای رفع استرس، تکنیک تست زنی و انتخاب رشته می پردازد و ما در این نوشته به هیچ وجه قصد مقایسه مشاوره در مؤسسات مختلف را نداریم. تنها تلاش می کنیم امکاناتی را  که مؤسسات برای برنامه ریزی فراهم آورده اند و روش های آن ها را مقایسه نماییم.

مقدمه

در کشور ما برنامه ریزی کلاً در زمره امور شیک، بی فایده ولی با کلاس قرار می گیرد؛ مانند رژیم لاغری خیلی از مردم، که در مواجهه با یک غذای خوشمزه به چشم بر هم زدنی در هم می شکند. با برنامه ریزی هم دقیقاً همین طور برخورد می شود. تحلیل های دقیق چندین روزه نهایتاً میرسه به یک برگ کاغذ که از چه ساعتی تا چه ساعتی چه درسی را مطالعه نمایید. حالا با یک دعوت ساده به مهمانی کلاً برنامه ریزی فراموش خواهد شد!!!. بسیاری از مؤسسات هم از این قاعده مستثنی نیستند. کلاً برنامه ریزی را به عنوان دورچین غذا می بینند و بیشتر روی کلاس ها و آزمون های خود تمرکز دارند. البته بیشتر از داوطلبان توقع دارند که برنامه ریزی خود را بر مبنای آزمون های آزمایشی تنظیم نمایند که برای عده ای از دانشجویان خوب است و ممکن است به کار عده ای دیگر نیاید. البته در نظر داشته باشید که چه بخواهیم چه نخواهیم برنامه ریزی سنگ بنای موفقیت می باشد و قطعاً نتیجه بهتر هر داوطلب تنها در گرو برنامه ریزی بهتر اوست.

 

انواع کلی برنامه ریزی:

برنامه ریزی را می توان در 4 دسته بندی کلی قرار داد:

1. برنامه ریزی هایی که تنها جدول کلی تقسیم ساعات  مطالعه بین دروس را بیان می کنند.

معمولی ترین نوع برنامه ریزی در مؤسسات گوناگون همین نوع می باشد. برای برنامه ریزی بر مبنای نقاط قوت و ضعف و اهمیت و سختی درس، توزیع ساعت مطالعه مشخص می شود و داوطلب آزاد است در این توزیع ساعت، سرفصل های کتاب را مطالعه نماید. ویژگی مثبت این برنامه ریزی انعطاف پذیری بالای آن برای داوطلب می باشد که البته در برخی موارد باعث سردرگمی وی می گردد. اما مهمترین مشکل این برنامه ریزی عدم امکان مشخص نمودن زمان پایان درس (ها) و نیز بیان اهداف کوتاه مدت داوطلب است. در گذشته، پارسه از این روش برنامه ریزی استفاده می نمود. همچنین ماهان و مدرسان نیز در برنامه ریزی های خود از این روش بهره می برند.

1. برنامه ریزی های از پیش تعریف شده و دقیق

بسیاری از مؤسسات برنامه ریزی های از پیش تعیین شده ای را برای کاربران با ساعات مطالعه گوناگون تبیین نموده اند که به هر داوطلب با توجه به ویژگی های او یکی از آنها را ارائه می دهند. بهترین ویژگی این برنامه ریزی امکان پیش بینی وضعیت داوطلب در آینده است. اما مهمترین نقطه ضعف این نوع برنامه ریزی انعطاف پذیری بسیار پایین آن می باشد، به صورتی که هر گونه تغییر کوچکی در برنامه ریزی تقریباً غیر ممکن است. این برنامه ها عموماً چندین هفته ای هستند و در صورتی که داوطلب در هر هفته از برنامه ریزی جا بماند، تطبیق آن بسیار مشکل است. در حال حاضر پارسه از این روش در برنامه ریزی خود استفاده می کند.

1. برنامه ریزی پشتیبان محور

این برنامه ریزی از ارتباط دائم بین مشاور و داوطلب بدست می آید، مثلاً هر هفته برنامه ریزی چک شده و برنامه هفته بعد تدوین می گردد. مهمترین ویژگی این نوع برنامه ریزی انعطاف و تطبیق آن با وضعیت داوطلب می باشد؛ اما نقطه ضعف آن عدم پیش بینی دقیق وضعیت داوطلب در طول دوران آمادگی وی است. به عبارت دیگر ذهن هر مشاور امکان آنالیز شرایط داوطلب را در طی یک دوره چند ماهه ندارد. در طرح های گران تر مدرسان شریف این برنامه ریزی اجرا می گردد.

1. برنامه ریزی دستی توسط خود داوطلب

این روش بیشترین انطباق را با هر کاربر دارد، اما مهم ترین مسئله آن عدم آگاهی داوطلب از مشکلات پیش رو در مواجه با دروس مختلف و آزمون می باشد.

برنامه ریزی 3گام

در برنامه ریزی 3گام نقاط قوت همه روش های فوق، با یکدیگر تلفیق شده و برنامه ریزی، بر مبنای سرفصل های طبقه بندی شده ارائه می شود. در این روش عوامل کلیدی برنامه ریزی، توسط داوطلب تعیین می گردد و از طریق ابزارهای آنالیز، برنامه ریزی توسط مشاوران تدوین می گردد. به گونه ای که هر داوطلب در پایان دوران آمادگی بتواند حداقل یک دور مباحث مهم آزمون را مطالعه نموده و حداقل 3 دور آموخته های خود را دوره نماید. در این برنامه ریزی امکان تطبیق مجدد برنامه ریزی با نمودار پیشرفت داوطلب در هر هفته در نظر گرفته شده است.

برنامه ریزی مرور

از آنجایی که خود برنامه ریزی در جدول فعالیت های بسیاری از مؤسسات جایگاه چندانی ندارد، پر واضح است که مرور نیز اصلاً اهمیتی ندارد و داوطلب برای مرور دروس در بین انبوه مطالب، رها شده و برای آن تنها به طرح نکات مشاوره ای همانند تکنیک های تست زنی بسنده می شود. اما به جرأت می توان ادعا کرد 3گام تنها روش برنامه ریزی است که برنامه ریزی مرور را به صورت جداگانه مد نظر دارد و حتی برای آن یک روز از هفته را اختصاص داده است که در آن روز به هر کاربر خواهد گفت چه مبحثی را دوره نماید تا به بهترین راندمان یادگیری برسد.

 

 

جدول مقایسه روش های برنامه ریزی:

جدول مقایسه روش های برنامه ریزی

	پارسه	ماهان	مدرسان شریف	3گام
امکان برنامه ریزی از ادامه مسیر مطالعه
برنامه ریزی بر مبنای سرفصل ها
آنالیز دقیق مسیر مطالعه
برنامه ریزی مرور
برنامه ریزی روزانه یا هفتگی	فقط هفتگی	دوره ای برای هر آزمون	فقط هفتگی (در طرح گران تر برنامه ریزی)	هم روزانه هم هفتگی
امکان تست برنامه ریزی پیش از خرید