با توجه به کاهش سهم آمریکا از دانشجویان بین المللی در سه دهه گذشته، می توان فضای سیاسی این کشور را دلیل اصلی این کاهش دانست.

آمریکا در بین کشورهای جهان با بیش از یک میلیون دانشجوی بین المللی که در پائیز سال ۲۰۱۶ میلادی پذیرش شده اند بیشترین دانشجوی خارجی را دارد و این رقم تقریبا دو برابر دانشجویان بین المللی انگلستان است که از این نظر رتبه دوم جهان را در اختیار دارد. با این وجود، سهم آمریکا از دانشجویان بین المللی در سه دهه گذشته کاهش یافته و دانشجویان برای ادامه تحصیل کشورهای دیگری را مانند کانادا، انگلستان و استرالیا انتخاب کرده اند.

 

کاهش دانشجویان بین المللی متخصصان آموزش عالی آمریکا را نگران ساخته و بر این عقیده اند که تنها با تغییر رویکرد نسبت به دانشجویان بین المللی، مزایای فرهنگی و اقتصادی با اهمیتی را که دانشجویان بین المللی برای کشورشان دارند دوباره باز خواهند یافت. دانشجویان بین المللی در سال تحصیلی ۲۰۱۶-۲۰۱۷ میلادی از بیش از ۴۵۰ هزار شغل پشتیبانی و ۳۶.۹ میلیون دلار به اقتصاد آمریکا کمک کرده اند.

در سال ۲۰۱۳ میلادی، دولت آلمان طرح افزایش دانشجویان بین المللی را تا سال ۲۰۲۰ به میزان ۳۵۰ هزار نفر اعلام کرد، هدفی که در سال تحصیلی ۲۰۱۶-۲۰۱۷ محقق شد.

کانادا امیدوار است تا سال ۲۰۲۲ میلادی تعداد ۴۵۰ هزار دانشجوی بین المللی پذیرش کند، هدفی که در سال ۲۰۱۶ میلادی به آن نایل آمده و به موازات آن گام های موثر و آسان تری را نیز برای شهروندی دانشجویان بین المللی برداشته است.

در سال ۲۰۱۶، استرالیا راهبردهای آموزش بین المللی را اعلام کرد. تا اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی این کشور اعلام کرد که بیش از ۳۵۰ هزار دانشجوی بین المللی در آموزش عالی استرالیا تحصیل می کنند که نسبت به سال قبل حدود ۱۶ درصد افزایش نشان می دهد.

امروزه جذب دانشجویان بین المللی، آموزش عالی کشورهای برخوردار از آموزش عالی برتر را به یک صنعت سودآور تبدیل کرده است.

فضای سیاسی و هزینه بالای آموزش عالی و تغییرات حاصله در برنامه های بورس کشورهایی مانند برزیل و عربستان سعودی سایر کشورهای مقصد را برای دانشجویان بین المللی جذاب تر از آمریکا کرده است.

 

وضعیت ایران در جذب دانشجویان خارجی

دانشگاه های ایران نیز با توجه به سیاست های وزارت علوم و وزارت بهداشت نسبت به جذب دانشجویان بین المللی در مقایسه با سال های گذشته علاقه بیشتری از خود نشان می دهند. آمار وزارت بهداشت نشان می دهد که در سال ۹۴ در مجموع هزار و ۱۷۹ دانشجو و در سال ۹۵ تعداد هزار و ۴۳۵ دانشجوی خارجی در دانشگاه های علوم پزشکی به تحصیل اشتغال داشتند. بیشترین تعداد دانشجویان خارجی مربوط به کشور عراق با ۴۰۴ دانشجو، افغانستان با ۲۹۶ دانشجو، سوریه با ۱۶۰ دانشجو و لبنان با ۱۰۹ دانشجو است و در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم تعداد دانشجویان خارجی بیشتر است به نحوی که رئیس سازمان امور دانشجویان تعداد دانشجویان بین المللی دانشگاه های وزارت علوم را ۲۶ هزار نفر اعلام کرده که بیشتر آنها را دانشجویان افغانستانی تشکیل می دهند.

طبق اعلام رئیس سازمان امور دانشجویان قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه‌ این وزارتخانه ۷۵ هزار دانشجوی خارجی جذب کند.